 Analcym | |
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |
| Skład chemiczny |
uwodniony glinokrzemian sodu (Na[AlSi2O6] x H2O) |
|---|---|
| Twardość w skali Mohsa |
5,5 |
| Przełam |
muszlowy |
| Łupliwość |
brak |
| Układ krystalograficzny |
trójskośny[1][2], a także regularny, rombowy lub tetragonalny[2] |
| Gęstość minerału |
2,2–2,3 g/cm³ |
| Właściwości optyczne | |
| Barwa |
bezbarwny, biały, szary, żółtawy, czerwonawy, zielonawy |
| Rysa |
biała |
| Połysk |
szklisty |
Analcym – minerał z gromady krzemianów, zaliczany do grupy zeolitów (oraz ze względu na wiele cech wspólnych także do grupy skaleniowców). Jest minerałem bardzo pospolitym, jego prawidłowe kryształy należą jednak do rzadkości.
Nazwa pochodzi od gr. analkis = słaby, bezsilny; nawiązuje do słabych możliwości naelektryzowania się tego minerału podczas pocierania.
Charakterystyka
Właściwości
Zazwyczaj tworzy kryształy izomertyczne o postaci dwudziestoczterościanów deltoidowych. Tworzy kryształy wrosłe i narosłe. Występuje w skupieniach zbitych i ziemistych. Jest kruchy i przezroczysty.
Występowanie
Jest produktem niskotemperaturowych procesów hydrotermalnych. Spotykany też w skałach powstałych w późnych procesach krystalizacji magmy – w bazaltach (razem z prehnitem, kalcytem, i innymi zeolitami); cieszynitach i syenitach oraz w skałach metamorficznych – (amfibolitach).
Czasem jest spotykany jako minerał wtórny powstały w procesie analcymizacji, czyli przeobrażania skaleni w ów minerał. W odpowiednich warunkach jest zdolny do tworzenia skał monomineralnych zwanych analcymitami[3].
Miejsca występowania:
- W Polsce: występuje w okolicach Żywca i Bielska-Białej, spotykany na Dolnym Śląsku (okolice Strzegomia, Jeleniej Góry i w Górach Izerskich) i w okolicach Opola.
Zastosowanie
- ma znaczenie naukowe,
- wyjątkowo cenny okaz dla kolekcjonerów i na ich potrzeby bywa szlifowany.
Przypisy
Bibliografia
- Leksykon Przyrodniczy. Minerały i kamienie szlachetne. Horyzont, 2002.
- O. Medenbach, C. Sussieck-Fornefeld: Minerały. Świat Książki, 1996.
- R. Hochleitner: Minerały i kryształy. Muza, 1994.
- W. Schumann: Minerały świata. Alma-Press, 2003.
- J. Bauer: Przewodnik Skały i minerały. Multico, 1997.