Alfabet niemiecki – alfabet oparty na alfabecie łacińskim, służący do zapisu języka niemieckiego. Składa się z 30 liter, lecz w Szwajcarii i w Liechtensteinie z 29 liter, gdzie ẞß jest zawsze zastępowane przez SS/ss. Duża litera ẞ od końca 2016 r. jest częścią oficjalnej pisowni niemieckiej[1][2].
Litery w alfabecie niemieckim i ich nazwy
Litera | Nazwa litery | Wymowa IPA |
---|---|---|
A a | A | [aː] |
Ä ä | Ä, A-Umlaut | [ɛː] |
B b | Be | [beː] |
C c | Ce | [tseː] |
D d | De | [deː] |
E e | E | [eː] |
F f | Eff | [ɛf] |
G g | Ge | [geː] |
H h | Ha | [haː] |
I i | I | [iː] |
J j | Jott | [jɔt] |
K k | Ka | [kaː] |
L l | Ell | [ɛl] |
M m | Emm | [ɛm] |
N n | Enn | [ɛn] |
O o | O | [oː] |
Ö ö | Ö, O-Umlaut | [øː] usta jak do polskiego „u” i nie wymawiając „u” wymówić „e” |
P p | Pe | [peː] |
Q q | Qu, Que | [kuː, kveː] |
R r | Err | [ɛr], w niektórych regionach [ɛʁ] |
S s | Ess | [ɛs] |
ẞ ß | Eszett, scharfes Ess | ['ɛs] przed tym dźwiękiem samogłoska jest zawsze przedłużana |
T t | Te | [teː] |
U u | U | [uː] |
Ü ü | Ü, U-umlaut | [yː] usta jak do polskiego „u” i nie wymawiając „u” wymówić „i” |
V v | Vau | [faʊ] |
W w | We | [veː] |
X x | Ix | [ɪks] |
Y y | Ypsilon | [ˈʏpsilɔn] |
Z z | Zett | [tset} |
Wieloznaki
Do zapisu języka niemieckiego stosowane są następujące wieloznaki:
- Wieloznaki oznaczające pojedynczą głoskę, która nie wynika z wymowy poszczególnych liter lub wynika z niej tylko częściowo: ch, sch, ph, ng, ie, ou oraz dodatkowo dla zastąpienia liter ä, ö, ü, ß i w nazwach własnych: ae, oe, ue, ss;
- Wieloznaki oznaczające pojedynczą głoskę, która wynika z ogólnej ustalonej w języku niemieckim zasady odczytywania kombinacji liter: bb, dd, ff, ..., ss, ck, tz, dt, aa, ee, oo, ah, äh, eh, ih, ..., th, gh, dh, ..., oraz tylko w sylabach nieakcentowanych: el, em, en, er;
- Wieloznaki i inne kombinacje liter, oznaczające kilka głosek, które nie wynikają z ogólnej ustalonej w języku niemieckim zasady odczytywania kombinacji liter: äu, ei, eu, chs, dsch, tsch tylko w nazwach własnych: tzsch, zsch, tylko w nagłosie: sp i st, tylko w środku wyrazu przed samogłoską: ti, tylko w nieakcentowanym wygłosie wyrazu: ig
Alfabet niemiecki a alfabet polski
23 litery występują zarówno w alfabecie polskim, jak i niemieckim. Są to: A, a, B, b, C, c, D, d, E, e, F, f, G, g, H, h, I, i, J, j, K, k, L, l, M, m, N, n, O, o, P, p, R, r, S, s, T, t, U, u, W, w, Y, y[uwaga 1], Z, z[uwaga 2]
7 liter występuje w alfabecie niemieckim, ale nie występuje w alfabecie polskim. Są to: Ä, ä, Ö, ö, Q, q, ẞ, ß, Ü, ü, V, v, X, x
Zobacz też
Uwagi
Przypisy
- ↑ rfdr_Bericht_2011.
- ↑ Germany’s century-long debate over a missing letter in its alphabet – Quartz [online], qz.com [dostęp 2018-09-13] (ang.).
Linki zewnętrzne
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.