aleja Juliusza Słowackiego
Krowodrza
Stare Miasto
Obiekt zabytkowy nr rej. A-1570/М z 24 listopada 2020
Ilustracja
Widok na północ
ze skrzyżowania z ul. Łobzowską
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Miejscowość

Kraków

Poprzednie nazwy

Ulica Wałowa
Ulica Jana Kilińskiego

Przebieg
al. 29 listopada
ul. Warszawska
ul. Kamienna
ul. Prądnicka, ul. Długa
ul. Śląska, ul. Długa
ul. J. Żuławskiego
ul. Mazowiecka, ul. Krowoderska
ul. Łobzowska
ul. Teofila Lenartowicza
pl. Inwalidów, ul. Karmelicka
al. A. Mickiewicza
Położenie na mapie Krakowa
Mapa konturowa Krakowa, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „aleja Juliusza Słowackiego”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „aleja Juliusza Słowackiego”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „aleja Juliusza Słowackiego”
Ziemia50°04′23,0″N 19°55′57,0″E/50,073056 19,932500

Aleja Juliusza Słowackiego – aleja w Krakowie, położona w północno-zachodniej części miasta, znajdująca się pomiędzy Nową Wsią i Krowodrzą, czyli dzielnicą V a Piaskiem i Kleparzem, czyli dzielnicą I.

Biegnie z południa na północ i jest jedną z ulic tworzących II obwodnicę Krakowa. Jej przedłużeniem na północ jest al. 29 listopada, a na południe al. Adama Mickiewicza.

Aleję tworzą dwie trójpasmowe ulice rozdzielone pasem zieleni. Razem z al. Adama Mickiewicza i al. Zygmunta Krasińskiego tworzą ciąg komunikacyjny nazywany popularnie Alejami Trzech Wieszczów. Dawniej była to ulica zwyczajowo zwana Wałową, a oficjalnie od 1890 do 1912 roku była to ulica Jana Kilińskiego[1].

Historia

Przed powstaniem alei znajdował się na jej miejscu wał ziemny i stare okopy, niektóre budowane jeszcze przez Kościuszkę oraz po ich zachodniej stronie – Bastion II „Nowowiejski”, w okolicy dzisiejszego pl. Inwalidów i Fort Kleparz, który znajduje się w okolicach dzisiejszej ul. Prądnickiej, obiekty austriackiej Twierdzy Kraków.

Wzdłuż wału biegł nasyp, zbudowanej w latach 1887–1888, kolei obwodowej (cyrkumwalacyjnej), a równolegle do niego droga nazywana ulicą Wałową[2][3].

W 1905 roku Miasto wykupiło od wojska teren obwałowań likwidowanej wewnętrznej linii fortów, która do 1909 roku stanowiła granicę Krakowa. W tym samym roku do miasta przyłączono kilka wsi położonych na zachód od linii fortyfikacji. W 1911 roku zlikwidowano linię kolei cyrkumwalacyjnej, postanowiono przeprowadzić szeroki bulwar obwodowy. Włączono do niego biegnącą wzdłuż niej a istniejącą już wcześniej ulicę[2][3].

Aleja Juliusza Słowackiego, dawniej była określana jako „droga strategiczna”, „droga wałowa”, oraz nieoficjalnie ulica Wałowa[1]. W 1890 roku Rada Miasta Krakowa nadała oficjalną nazwę, ul. Jana Kilińskiego, natomiast w 1912 roku aleja została nazwana imieniem Juliusza Słowackiego, polskiego poety epoki romantyzmu[1].

24 listopada 2020 roku aleja Juliusza Słowackiego, wraz z alejami Adama Mickiewicza i Zygmunta Krasińskiego, jako Aleje Trzech Wieszczów zostały wpisane do rejestru zabytków nieruchomych[4].

Zabudowa

Nieparzysta strona ulicy:

Parzysta strona ulicy:

  • al. Juliusza Słowackiego 2 (pl. Inwalidów 7-8) – Kamienica Będzikiewicza, projektował Fryderyk Tadanier, 1930.
  • al. Juliusza Słowackiego 4 – kamienica, zbudowana w 1932 roku według projektu Stanisława Osieka.
  • al. Juliusza Słowackiego 6 – kamienica, zbudowana około 1930 roku.
  • al. Juliusza Słowackiego 10 – kamienica, zbudowana w 1934 roku według projektu Julisza Eintrachta.
  • al. Juliusza Słowackiego 12 (ul. T. Lenartowicza 16) – kamienica, zbudowana w latach 1934–1935 według projektu Alfreda Düntucha i Stefana Landsbergera.
  • al. Juliusza Słowackiego 14 (ul. T. Lenartowicza 17) – kamienica, zbudowana w latach 1895–1896 według projektu Józefa Wetzsteina.
  • al. Juliusza Słowackiego 18a-20 (ul. Łobzowska 44) – budynek krakowskiego Starostwa Powiatowego, projekt Fryderyka Tadaniera i Stefana Strojka, 1935.
  • al. Juliusza Słowackiego 22 – budynek Polskiego Radia Kraków, projektował Tomasz Mańkowski, 1996.
  • al. Juliusza Słowackiego 50 – dom Bractwa Górniczego, modernistyczny budynek projektował Maksymilian Burstin, 1928.


Opracowano na podstawie źródła: Gminnej ewidencji zabytków – Kraków[5].


Przypisy

  1. 1 2 3 Elżbieta Supranowicz: Nazwy ulic Krakowa. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN, 1995, s. 153. ISBN 83-85579-48-6.
  2. 1 2 Zabytki Architektury i budownictwa w Polsce. Warszawa: Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków, 2007, s. 217. ISBN 978-83-922906-8-1.
  3. 1 2 Encyklopedia Krakowa. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000. ISBN 83-01-13325-2.
  4. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2023-11-25].
  5. ↑ Gminna ewidencja zabytków – Kraków. [w:] Biuletyn Informacji Publicznej [on-line]. bip.krakow.pl. [dostęp 2023-11-25]. (pol.).

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.