Agawowe
Ilustracja
Agawa amerykańska
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

szparagowce

Rodzina

szparagowate

Podrodzina

agawowe

Nazwa systematyczna
Agavoideae Herbert
Synonimy
  • Agavaceae Endl., Ench. Bot.: 105. 15-21 Aug 1841

Agawowe (Agavoideae Herbert) – takson wyróżniany w różnych systemach w randze rodziny lub podrodziny (tu opisany jako podrodzina zgodnie z ujęciem systemu APG III z 2009 i APG IV z 2016). Obejmuje sukulenty liściowe i drzewa występujące na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy, poza strefą okołobiegunową i znaczną częścią Australii oraz Azji zachodniej.

Systematyka

Pozycja według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)

Podrodzina w obrębie rodziny szparagowatych (Asparagaceae s.l.), tworząca klad wspólnie z Aphyllanthoideae, Brodiaeoideae i Scilloideae[2].

W obrębie rodziny Angiosperm Phylogeny Website wyróżnia kilka linii rozwojowych[2]:

agawowe

Anemarrhena (plemię Anemarrheneae Reveal)


Agave i in. (plemię Agaveae Dumortier)

Behnia (plemię Behnieae Reveal)


Herreria i Herreriopsis (plemię Herrerieae Baillon)

Anthericum i in. (plemię Anthericeae Bartling)








Klad bazalny tworzy monotypowy rodzaj Anemarrhena z jednym gatunkiem – A. asphodeloides, występującym w północnych Chinach i Korei. Następnie następuje podział na dwa klady, jeden obejmujący m.in. rodzaj agawa Agave i drugi obejmujący grupy Behnia–Herreria–Anthericum. W kladzie wspólnie z agawami znajduje się 9 innych rodzajów występujących na obu kontynentach amerykańskich oraz we wschodniej Azji. Kladem bazalnym w tej linii rozwojowej jest rodzaj Hesperocallis, poza tym należą do niej m.in. Camassia, Funkia, Furcraea, Hesperaloe, Hosta, Polianthes, Yucca. W różnych systemach ta grupa roślin lub jej część wyłączana bywała w randze rodzin: Chlorogalaceae Doweld & Reveal, Funkiaceae Horaninov, nom. illeg., Hesperocallidaceae, Hostaceae B. Mathew, Yuccaceae J. Agardh.

Klad bazalny dla kolejnej linii rozwojowej stanowi monotypowy rodzaj Behnia z jednym gatunkiem – Behnia reticulata występującym w Afryce południowo-wschodniej. Następnie wyróżnia się dwie linie rozwojowe, do pierwszej zaliczając rodzaje Herreria i Herreriopsis (Ameryka Południowa i Madagaskar), do drugiej 8 rodzajów z: Anthericum, Chlorophytum, Echeandia, Leucocrinum, Paradisea.

Pozycja według systemu APG II (2003)

Takson wyróżniany w randze rodziny wchodzącej w skład linii rozwojowej obejmującej hiacyntowate (Hyacintheaceae), Themidaceae i Aphyllanthaceae w rzędzie szparagowców (Asparagales)[2].

Wykaz rodzajów[3][4]
Pozycja w systemie Reveala (1994-1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa jednoliścienne (Liliopsida Brongn.), nadrząd Lilianae Takht., rząd agawowce (Agavales Hutch.), rodzina agawowate (Agavaceae Endl.)[5].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. 1 2 3 4 Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2018-02-19] (ang.).
  3. ↑ List of Genera in AGAVACEAE/AGAVOIDEAE, [w:] Vascular plant families and genera, Kew Gardens & Missouri Botanical Garden [dostęp 2018-02-19] (ang.).
  4. ↑ Genera of Agavaceae. Germplasm Resources Information Network (GRIN), 2001–. [dostęp 2009-06-12]. (ang.).
  5. ↑ Crescent Bloom: Agavaceae. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-06-12]. (ang.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.