Adam Lewak
Data i miejsce urodzenia

3 września 1891
Pieniaki

Data i miejsce śmierci

25 czerwca 1963
Gdynia

Zawód, zajęcie

historyk, bibliotekarz

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Pracownicy Centralnej Biblioteki Wojskowej podczas spotkania z Prezydentem RP Ignacym Mościckim w 1931. Od lewej Bronisław Hełczyński, płk Jan Głogowski, ppłk Marian Łodyński, dr Adam Lewak, por. Władysław Krotkiewski, prezydent Ignacy Mościcki

Adam Emil Lewak (ur. 3 września 1891 w Pieniakach, zm. 25 czerwca 1963 w Gdyni) – polski historyk, bibliotekarz i wydawca źródeł.

Życiorys

Grób Adama Lewaka na cmentarzu Powązkowskim

Był synem Józefa i Ludwiki z Mazurków. Zdał egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum im. Rudolfa w Brodach (1911)[1]. Studiował na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Jana Kazimierza, do 1917 literaturoznawstwo, historię i filozofię oraz na Uniwersytecie Jagiellońskim.

W 1913 roku podjął pracę na stanowisku bibliotekarza w Bibliotece Muzeum Polskiego w Rapperswilu. Trwałą zasługą jest opracowanie katalogu około 20 tysięcy, znajdujących się w Rapperswilu autografów i innych dokumentów, głównie ze spuścizn emigracyjnych. Doktoryzował się z historii na Uniwersytecie Jagiellońskim w 1921 roku[2]. W latach 1922–1926 odbył szereg podróży naukowych do Francji, Tunisu i na Sycylię, w 1931 do Konstantynopola i Azji Mniejszej. W 1927 roku na stałe powrócił do Polski i przewiózł zbiory rapperswilskie do Warszawy. Tuż po powrocie został nominowany na kustosza Biblioteki Narodowej. Należał do pierwszego Komitetu Redakcyjnego Polskiego Słownika Biograficznego. Zajmował się tam m.in. kompletowaniem kartoteki bibliograficznej i jej selekcji z zakresu politycznych dziejów Polski porozbiorowej.

We wrześniu 1939 roku, jako dyrektor Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego czynnie brał udział w ratowaniu przed zniszczeniem, przez niemieckie bombardowania, zbiorów bibliotecznych. Następnie został aresztowany przez władze okupacyjne i osadzony w Pawiaku. Wkrótce potem został zwolniony z więzienia.

Podczas okupacji swoją działalność skupił na rozwijaniu tajnego czytelnictwa, szczególnie wśród młodzieży. Szacuje się, że uchronił przed zniszczeniem lub przejęciem przez Niemców zbiory liczące około 1 200 000 pozycji. Po wojnie, już w roku 1945 objął ponownie kierownictwo nad Biblioteką Uniwersytetu Warszawskiego.

W 1956 przeszedł na stanowisko docenta Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego.

Pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 47-6-25,26,27)[3].

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ Sprawozdanie C. K. Gimnazjum im. Rudolfa w Brodach za rok szkolny 1910/11. Brody: 1911, s. 28, 43.
  2. ↑ Janina Chodera, Feliks Kiryk (red.), Słownik biograficzny historii Polski. T. 2: L-Ż, Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo, 2005, s. 849, ISBN 978-83-04-04692-4 [dostęp 2023-09-27].
  3. ↑ Cmentarz Stare Powązki: MARYNA WEILOWA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-19].
  4. ↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410 „za zasługi na polu pracy naukowej”.

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.