5 Dywizja Strzelecka

5-я стрелковая дивизия

Historia
Państwo	Rosyjska FSRR  ZSRR
Sformowanie	1918; 1942
Rozformowanie	1942; 1946
Nazwa wyróżniająca	Orłowska[1]
Tradycje
Rodowód	2 Penzeńska Dywizja Piechoty
Kontynuacja	44 Gwardyjska Dywizja Strzelecka
Działania zbrojne
wojna domowa w Rosji wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa agresja ZSRR na Polskę
Organizacja
Rodzaj sił zbrojnych	Armia Czerwona
Rodzaj wojsk	piechota
Podległość	16 Korpus Strzelecki 30 Armia
Odznaczenia

5 Dywizja Strzelecka (ros. 5-я стрелковая дивизия), 5 Witebska Dywizja Strzelecka im. Czechosłowackiego Proletariatu odznaczona Orderem Czerwonego Sztandaru (ros. 5-я стрелковая Витебская Краснознамённая дивизия имени Чехословацкого пролетариата) – związek taktyczny piechoty Armii Czerwonej.

Formowania i walki

Sformowana 9 czerwca 1918 jako 2 (Пензенская) Dywizja Piechoty, 6 października 1918 roku przeformowana na 5 Dywizję Strzelecką. W 1939 dywizja dowodzona przez płk. Kuźmę Galickiego brała udział w agresji na Polskę^[2] i Litwę, oddana do Nadbałtyckiego Specjalnego Wojennego Okręgu.

W dniu 23 sierpnia 1920 roku po skutecznym ataku polskiego 59 Pułku Piechoty na Łomżę wielu żołnierzy dywizji dostało się do polskiej niewoli.

W czerwcu 1941 roku pod dow. płk. F.P. Ozerowa w składzie 16 Korpusu Strzeleckiego 11 Armii Okręgu Bałtyckiego. W listopadzie 1941 roku walczyła w składzie 30 Armii. W 1942 przeformowana w 44 Gwardyjską Dywizję Strzelecką^[3].

13 października 1942 powtórnie sformowana w Moskiewskim Okręgu Wojskowym na bazie 109 Brygady Strzeleckiej. Rozformowana w 1946.

Struktura organizacyjna

Pierwsze formowanie

• 142 pułk strzelecki
• 190 pułk strzelecki
• 336 pułk strzelecki
• 27 pułk artylerii lekkiej
• 174 pułki artylerii haubic
• 61 dywizjon przeciwpancerny
• 324 dywizjon artylerii przeciwlotniczej (236 bateria przeciwlotnicza)
• 56 kompania rozpoznawcza
• 54 batalion saperów
• 427 dywizjon moździerzy (od 02.02.1942)
• 90 batalion łączności
• 31 batalion medyczno-sanitarny
• 270 kompania chemiczna
• 1 batalion transportowy
• 96 piekarnia polowa
• 105 punkt weterynaryjny
• 143 stacja poczty polowej
• 26 kasa polowa

Drugie formowanie

• 142 pułk strzelecki
• 190 pułk strzelecki
• 336 pułk strzelecki
• 27 pułk artylerii lekkiej
• 61 dywizjon przeciwpancerny
• 43 bateria przeciwlotnicza gwardii (do 3.04.1943)
• 427 dywizjon moździerzy (do 12.12.1942)
• 28 kompania rozpoznawcza
• 54 batalion saperów
• 255 batalion łączności
• 31 batalion medyczno-sanitarny
• 270 kompania chemiczna
• 97 kompania transportowa
• 275 piekarnia polowa
• 175 punkt weterynaryjny
• 1754 stacja poczty polowej
• 1711 kasa polowa

Podporządkowanie

Dowódcy dywizji

• płk Michaił Griszyn (był w 1939)^[4]

Nagrody i nazwy honorowe^[3]

• 13 grudnia 1920 — «Saratowska»
• 18 grudnia 1921 — «Witebska» (zamiana nazwy)
• 26 września 1925 — «imienia Czechosłowackiego Proletariatu»
• 2 stycznia 1929 — Honorowy Rewolucyjny Czerwony Sztandar WCKW

Przypisy

Bibliografia

• Iwan Jakubowski: Ziemia w ogniu. Warszawa: 1976.
• Wiktor Krzysztof Cygan: Kresy we krwi. Obrona północno-wschodniej Polski we wrześniu 1939. Warszawa: Espadon Publishing, 2006. ISBN 978-83-60786-00-0.
• RKKA. [dostęp 2010-11-20]. (ros.).
• Grzegorz Łukomski, Bogusław Polak, Mieczysław Wrzosek, Wojna polsko-bolszewicka 1919-1920, Koszalin 1990.
• Piotr Zarzycki: Suplement do września 1939. Ordre de Bataille armii niemieckiej, słowackiej i sowieckiej wraz z obsadami personalnymi. Warszawa: Księgarnia Historyczna, 2014. ISBN 978-83-933204-7-9.