Łanięta
gmina wiejska
Herb
Herb
Państwo

 Polska

Województwo

 łódzkie

Powiat

kutnowski

TERC

1002072

Siedziba

Łanięta

Wójt

Tomasz Szczęsny
(od 2018)

Powierzchnia

54,89 km²

Populacja (30.06.2016)
• liczba ludności


2467[1]

• gęstość

44,9 os./km²

Nr kierunkowy

24

Kod pocztowy

99-306

Tablice rejestracyjne

EKU

Adres urzędu:
Łanięta 16
99-306 Łanięta
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw

13

Liczba miejscowości

23

Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, blisko górnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Łanięta”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Łanięta”
Ziemia52°22′N 19°17′E/52,361944 19,280000
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Łanięta (daw. gmina Mikstal) – gmina wiejska położona w centralnej Polsce, w województwie łódzkim (jego najbardziej wysunięta na północ gmina), w powiecie kutnowskim. Siedziba gminy znajduje się w miejscowości Łanięta. W latach 1975–1998 gmina administracyjnie należała do województwa płockiego.

Jest członkiem Związku Gmin Regionu Kutnowskiego[2] oraz Stowarzyszenia Rozwoju Gmin „Centrum”[3].

Według danych z 31 grudnia 2018 roku zamieszkiwało ją 2459 osób[4].

Miejsce w województwie (na 177 gmin):

  • powierzchnia: 151. miejsce,
  • ludność: 174. miejsce[4].

Gospodarka gminy oparta jest na rolnictwie. Strategia rozwoju gminy ukierunkowana jest na przekształcenie jej w gospodarkę rolniczo-przemysłowo-usługową[5].

Geografia

Powierzchnia

Według danych z 2007 roku powierzchnia gminy Łanięta wynosiła 54,89 km²[6]. Stanowi to 6,2% powiatu kutnowskiego i plasuje na 9. miejscu na 11 gmin tego powiatu (mniejsze są tylko gminy Dąbrowice i Kutno). Gmina jest też jedną z najmniejszych w województwie łódzkim, będąc 151. na 177 jednostek administracyjnych tego typu[4].

W ogólnej strukturze użytkowania terenu dominują użytki rolne obejmujące 5 082 ha, co stanowi 92,8% powierzchni. Niemal wszystkie są wykorzystywane jako grunty orne (4 924 ha). Łąki i pastwiska (145 ha) oraz sady (13 ha) stanowią niewielki udział. Zalesionych jest 354 ha[5]. Lesistość gminy (6,47%)[5] jest ponad trzykrotnie niższa od średniej lesistości województwa łódzkiego (21,5%)[4].

Położenie administracyjne

Historyczne

Gmina Łanięta została wyodrębniona po odzyskaniu niepodległości z dawnej gminy Miksztal, która była jedną z 12 gmin wiejskich powiatu kutnowskiego guberni warszawskiej w Królestwie Polskim[7]. Na przestrzeni lat funkcjonowała w ramach różnych jednostek podziału administracyjnego:

Obecne

Gmina Łanięta położona jest w centralnej Polsce i jest najbardziej wysuniętą na północ gminą województwa łódzkiego oraz powiatu kutnowskiego. Od północnego wschodu graniczy z powiatem gostynińskim w województwie mazowieckim, natomiast od północnego zachodu z powiatem włocławskim, będącym częścią województwa kujawsko-pomorskiego[5].

Gminy, z którymi graniczy to:

Położenie matematycznogeograficzne

Współrzędne geograficzne skrajnych punktów gminy[11]:

Rozciągłość południkowa: 6′37,0″

Rozciągłość równoleżnikowa: 7′17,0″.

Położenie fizycznogeograficzne

Zgodnie z podziałem fizycznogeograficznym Polski J. Kondrackiego i A. Richlinga zmodyfikowanym w 2018 roku[12] gmina Łanięta znajduje się we wschodniej części Niżu Środkowoeuropejskiego. W północno-wschodniej części gminy przebiega granica pomiędzy Nizinami Środkowopolskimi a Pojezierzami Południowobałtyckimi. Większość gminy leży na obszarze Wysoczyzny Kłodawskiej, będącej częścią Niziny Południowowielkopolskiej. Północno-wschodnie skrawki leżą natomiast na Pojezierzu Kujawskim, części Pojezierza Wielkopolskiego[13].

Środowisko naturalne

Gmina charakteryzuje się bardzo dobrymi warunkami glebowo-rolniczymi, dzięki czemu jest to gmina typowo rolnicza. Pod powierzchnią gminy znajduje się wysad soli kamiennej. W 1987 roku podjęto działania zmierzające do otwarcia kopalni, jednak prace przerwano na etapie przygotowań[5]. W kolejnych latach wysad solny Łanięta uznano za potencjalne miejsce lokalizacji podziemnego składowiska odpadów promieniotwórczych[14]. Obszar gminy podzielony jest między zlewnię Wisły i zlewnię Bzury działem wodnym II rzędu. W centralnej części gminy, na północ od miejscowości Suchodębie, swoje źródło ma Skrwa Lewa, będąca bezpośrednim dopływem Wisły. Zachodnią część gminy przecina natomiast Lubienka, kończąca swój bieg w Ochni[5].

Ochrona przyrody

Jedyną formą ochrony przyrody w gminie Łanięta są pomniki przyrody. Na jej obszarze istnieje pięć tworów przyrody prawnie chronionych w ten sposób[15].

Nazwa pomnika Rodzaj pomnika Lokalizacja Rok ustanowienia Nr rejestracyjny CRFOP
Jesion wyniosły Pojedyncze drzewo W zachodniej części zabytkowego parku w Łaniętach[16] 1976 PL.ZIPOP.1393.PP.1002072.882
Dąb szypułkowy Pojedyncze drzewo W centralnej części zabytkowego parku w Łaniętach, obok romantycznego zameczku[16] 1976 PL.ZIPOP.1393.PP.1002072.883
"Nierozłączki" – dwie lipy drobnolistne Grupa drzew Na wschodnim poboczu szosy Łanięta-Suchodębie[16] 1977 PL.ZIPOP.1393.PP.1002072.884
Dwa jesiony wyniosłe Grupa drzew We wschodniej części zabytkowego parku w Łaniętach[16] 1992 PL.ZIPOP.1393.PP.1002072.885
Dąb szypułkowy Pojedyncze drzewo W Łaniętach, przy szosie do Kutna, naprzeciwko wjazdu do zabytkowego parku[16] 1992 PL.ZIPOP.1393.PP.1002072.886

Zabytki

Na obszarze gminy Łanięta znajduje się 12 obiektów wpisanych do rejestru zabytków[17].

Nazwa Elementy Data powstania[18] Rok wpisania

do rejestru zabytków[18]

 Współrzędne Zdjęcie Numer INSPIRE[18]
Zespół dworski we Franciszkowie dwór pocz. XX w. 1980 52°21′15,6″N 19°18′24,2″E/52,354333 19,306722 PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_10_BK.128010
park 1906 r. 1980 52°21′14,6″N 19°18′25,2″E/52,354056 19,307000 PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_10_ZZ.38902
Zespół dworski w Kątach dwór
park 2. poł. XIX w. 1979 52°21′28,2″N 19°13′29,3″E/52,357833 19,224806 PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_10_ZZ.38911
Kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP w Łaniętach 1643 r. 1978 52°21′42,8″N 19°16′48,0″E/52,361889 19,280000 PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_10_BK.128039
Dzwonnica w Łaniętach w latach 1860-1870 1978 52°21′41,9″N 19°16′47,5″E/52,361639 19,279861 PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_10_BL.34856
Cmentarz kościelny w Łaniętach
Zespół dworski w Łaniętach dwór XIX w. 1967 52°21′35,3″N 19°16′56,4″E/52,359806 19,282333 PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_10_BK.128663
zameczek romantyczny 1 poł. XIX w. 1967 52°21′40,0″N 19°16′56,2″E/52,361111 19,282278 PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_10_BK.128048
park 1 poł. XIX w. 1980 52°21′37,6″N 19°16′56,2″E/52,360444 19,282278 PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_10_ZZ.38924
Zespół dworski w Suchodębiu dwór poł. XIX w. 1980 52°20′18,3″N 19°16′55,3″E/52,338417 19,282028 PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_10_BK.132999
park nieznana 1980 52°20′21,9″N 19°16′57,1″E/52,339417 19,282528 PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_10_ZZ.40691

Demografia

Dane z 31 grudnia 2014[19]:

OpisOgółemKobietyMężczyźni
jednostkaosób %osób %osób %
populacja2490100118447,6130652,4
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²)		4521,622,6
  • Piramida wieku mieszkańców gminy Łanięta w 2014 roku[1].

Sołectwa

Gmina składa się z trzynastu sołectw. Są to:

Anielin, Budy Nowe, Chrosno, Juków, Kąty, Łanięta, Rajmundów, Suchodębie, Świeciny, Wilkowia, Witoldów, Wola Chruścińska, Zgoda[11].

Przypisy

  1. 1 2 Gmina Łanięta w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-15], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. ↑ Związek Gmin Regionu Kutnowskiego [online], zgrk.pl [dostęp 2020-05-27].
  3. ↑ Strona internetowa Stowarzyszeinia Rozwoju Gmin CENTRUM [online], Strona internetowa Stowarzyszeinia Rozwoju Gmin CENTRUM [dostęp 2020-05-27] (pol.).
  4. 1 2 3 4 Urząd Statystyczny w Łodzi: Województwo Łódzkie 2019 - podregiony, powiaty, gminy. lodz.stat.gov.pl. [dostęp 2020-05-27].
  5. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Strategia Rozwoju Gminy Łanięta na lata 2016 - 2020. Biuletyn Informacji Publicznej - Urząd Gminy Łanięta. [online], www.uglanieta.bip.org.pl [dostęp 2020-05-14].
  6. ↑ Ireneusz Budzyński: Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2010 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2010-08-20. ISSN 1505-5507. (pol.).
  7. ↑ Postanowienie z 17 (29) września 1866, ogłoszone 5 (17) stycznia 1867 (Dziennik Praw, rok 1866, tom 66, nr 219, str. 279)
  8. 1 2 Ustawa z dnia 9 kwietnia 1938 r. o zmianie granic województw: białostockiego, kieleckiego, lubelskiego, łódzkiego i warszawskiego. [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 2020-05-28].
  9. ↑ Uchwała Nr 30/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 4 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu kutnowskiego; w ramach Zarządzenia Nr Or. V-167/1/54 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 22 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 4 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 1 grudnia 1954 r., Nr. 11, Poz. 39)
  10. ↑ Uchwała Nr XIX/100/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 9 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie łódzkim
  11. 1 2 Położenie - Gmina Łanięta [online], Gmina Łanięta [dostęp 2020-05-15].
  12. ↑ Jerzy Solon et al. Physico-geographical mesoregions of Poland: Verification and adjustment of boundaries on the basis of contemporary spatial data. „Geographia Polonica”. 2 (91). s. 143-170.
  13. ↑ Geoserwis GDOŚ [online], geoserwis.gdos.gov.pl [dostęp 2020-05-28].
  14. ↑ KCI Kutno - Radioaktywne Łanięta ? - [Kutnowskie Centrum Informacyjne] [online], kutno.net.pl [dostęp 2020-05-14].
  15. ↑ CRFOP - Wyszukiwanie form ochrony przyrody [online], crfop.gdos.gov.pl [dostęp 2020-05-15].
  16. 1 2 3 4 5 Geoserwis GDOŚ [online], geoserwis.gdos.gov.pl [dostęp 2020-05-15].
  17. ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa: Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków - stan na 31 grudnia 2019 r. woj. łódzkie. www.nid.pl. [dostęp 2020-05-16].
  18. 1 2 3 Narodowy Instytut Dziedzictwa: NID | Portal mapowy. mapy.zabytek.gov.pl. [dostęp 2020-05-16].
  19. ↑ Łanięta – dane za rok 2014. [w:] Bank Danych Lokalnych [on-line]. GUS. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-14)].

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.