zmawiać
Old Polish
Alternative forms
Verb
zmawiać impf (perfective zmówić)
- to agree, to make a deal
- 1974 [1428], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kaliskie, volume IV, number 1008, Kalisz:
- Yakom w tem chodzyl y smaval, kedy raczyl pan Byechowsky za Phylypa... za trzecza czascz pyaczydzeszanth grzywyen... Vyanczenczovy
- [Jakom w tem chodził i smawiał, kiedy ręczył pan Biechowski za Filipa... za trzecią część pięćdziesiąt grzywien... Więciencowi]
- 1960 [1444], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty pyzdrskie, volume II, number 1209, Pyzdry:
- Yako... thom szmawyal, ysze Yan cupil... dzyedzithstwo w Marcowiczac
- [Jako... tom zmawiał, iże Jan kupił... dziedzicstwo w Markowicach]
- 1879 [1435], Jan Tadeusz Lubomirski, editor, Księga ziemi czerskiej 1404-1425. Liber terrae Cernensis, Czersk, page LXXXI:
- Jacom ya ss Wlothkyem nye szmawyal graniczicz Grothowa
- [Jakom ja z Włodkiem nie zmawiał graniczyć Grotowa]
- (reflexive with się) to enter into a secret agreement against someone
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa, page 583:
- Tez vydzyely (sc. zwolenicy), yze yvz Zydovye vyelyką nyeprzyasn przeczyv yemv (sc. Jesukrystowi) myely, smavyayącz szye, yakoby go vbyly
- [Też widzieli (sc. zwolenicy), iże już Żydowie wieliką nieprzyjaźń przeciw jemu (sc. Jesukrystowi) mieli, smawiając sie, jakoby go ubili]
- to mediate in a marriage contract
- 1879 [1457], Jan Tadeusz Lubomirski, editor, Księga ziemi czerskiej 1404-1425. Liber terrae Cernensis, Czersk, page LXXXXIV:
- Jacom ya szmowczą byl w they rzeczy, *gyedy Yadwigą zmavano za monsch za Stanislawa
- [Jakom ja zmowcą był w tej rzeczy, kiedy Jadwigę zmawiano za mąż za Stanisława]
- (law, of deadlines) to determine, to agree on
- 1960 [1405], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty pyzdrskie, volume II, number 270, Pyzdry:
- Ysz Ian [s] ne smawal cum pincerna nullum terminum mimo prawo
- [Iż Jan [s] nie smawiał cum pincerna nullum terminum mimo prawo]
- to inform; to notify
- 1974 [1425], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kaliskie, volume IV, number 912, Kalisz:
- Yako ne szmawal any mego masza, anym o thim wedzala, by szapustha na Thwardowe zapowedzana
- [Jako nie zmawiał ani mego męża, anim o tym wiedziała, by zapusta na Twardowie zapowiedziana]
- to express verbally, to utter
- 1880 [Fifteenth century], Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności, volume V, page 273:
- Legimus de quodam religioso dissolute vite, qui quodam tempore stabat ante ymaginem virginis Marie et orabat vesperas de ipsa. Et dum orando illum ympnum: Aue maris stella, venisset et pronunciasset, zmawyaal, illum versum: Monstra te esse matrem, venit ad eum vox de ymagine
- [Legimus de quodam religioso dissolute vite, qui quodam tempore stabat ante ymaginem virginis Marie et orabat vesperas de ipsa. Et dum orando illum ympnum: Aue maris stella, venisset et pronunciasset, zmawiał, illum versum: Monstra te esse matrem, venit ad eum vox de ymagine]
Descendants
- Polish: zmawiać
References
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “zmawiać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish
Etymology
Inherited from Old Polish zmawiać. By surface analysis, z- + mawiać. Compare Czech zmluvit.
Pronunciation
- IPA(key): /ˈzma.vjat͡ɕ/
- (Middle Polish) IPA(key): /ˈzma.vjat͡ɕ/, /ˈzmɒ.vjat͡ɕ/
Audio (file) - Rhymes: -avjat͡ɕ
- Syllabification: zma‧wiać
Verb
zmawiać impf (perfective zmówić)
- (transitive) to say grace, to say a prayer
- (transitive, dated) to get someone to work
- Synonym: zatrudniać
- (reflexive with się) to collude (to plan something with someone)
- Synonym: namawiać się
- (reflexive with się) to collude, to conspire, to plot, to scheme (to secretly make a decision or agree to act against someone with someone else)
- Synonyms: namawiać się, spiskować
- (reflexive with się) to bring up (to raise a topic with someone)
Conjugation
Conjugation of zmawiać impf | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
person | singular | plural | |||||||||||||||||
masculine | feminine | neuter | virile | nonvirile | |||||||||||||||
infinitive | zmawiać | ||||||||||||||||||
present tense | 1st | zmawiam | zmawiamy | ||||||||||||||||
2nd | zmawiasz | zmawiacie | |||||||||||||||||
3rd | zmawia | zmawiają | |||||||||||||||||
impersonal | zmawia się | ||||||||||||||||||
past tense | 1st | zmawiałem, -(e)m zmawiał |
zmawiałam, -(e)m zmawiała |
zmawiałom, -(e)m zmawiało |
zmawialiśmy, -(e)śmy zmawiali |
zmawiałyśmy, -(e)śmy zmawiały | |||||||||||||
2nd | zmawiałeś, -(e)ś zmawiał |
zmawiałaś, -(e)ś zmawiała |
zmawiałoś, -(e)ś zmawiało |
zmawialiście, -(e)ście zmawiali |
zmawiałyście, -(e)ście zmawiały | ||||||||||||||
3rd | zmawiał | zmawiała | zmawiało | zmawiali | zmawiały | ||||||||||||||
impersonal | zmawiano | ||||||||||||||||||
future tense | 1st | będę zmawiał, będę zmawiać |
będę zmawiała, będę zmawiać |
będę zmawiało, będę zmawiać |
będziemy zmawiali, będziemy zmawiać |
będziemy zmawiały, będziemy zmawiać | |||||||||||||
2nd | będziesz zmawiał, będziesz zmawiać |
będziesz zmawiała, będziesz zmawiać |
będziesz zmawiało, będziesz zmawiać |
będziecie zmawiali, będziecie zmawiać |
będziecie zmawiały, będziecie zmawiać | ||||||||||||||
3rd | będzie zmawiał, będzie zmawiać |
będzie zmawiała, będzie zmawiać |
będzie zmawiało, będzie zmawiać |
będą zmawiali, będą zmawiać |
będą zmawiały, będą zmawiać | ||||||||||||||
impersonal | będzie zmawiać się | ||||||||||||||||||
conditional | 1st | zmawiałbym, bym zmawiał |
zmawiałabym, bym zmawiała |
zmawiałobym, bym zmawiało |
zmawialibyśmy, byśmy zmawiali |
zmawiałybyśmy, byśmy zmawiały | |||||||||||||
2nd | zmawiałbyś, byś zmawiał |
zmawiałabyś, byś zmawiała |
zmawiałobyś, byś zmawiało |
zmawialibyście, byście zmawiali |
zmawiałybyście, byście zmawiały | ||||||||||||||
3rd | zmawiałby, by zmawiał |
zmawiałaby, by zmawiała |
zmawiałoby, by zmawiało |
zmawialiby, by zmawiali |
zmawiałyby, by zmawiały | ||||||||||||||
impersonal | zmawiano by | ||||||||||||||||||
imperative | 1st | niech zmawiam | zmawiajmy | ||||||||||||||||
2nd | zmawiaj | zmawiajcie | |||||||||||||||||
3rd | niech zmawia | niech zmawiają | |||||||||||||||||
active adjectival participle | zmawiający | zmawiająca | zmawiające | zmawiający | zmawiające | ||||||||||||||
passive adjectival participle | zmawiany | zmawiana | zmawiane | zmawiani | zmawiane | ||||||||||||||
contemporary adverbial participle | zmawiając | ||||||||||||||||||
verbal noun | zmawianie |
References
Further reading
- zmawiać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- zmawiać in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “zmawiać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “zmawiać się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “zmawiać”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “zmawiać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1927), “zmawiać”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 8, Warsaw, page 11
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.