zmawiać

Old Polish

Alternative forms

Etymology

From z- + mawiać. First attested in 1405.

Pronunciation

  • IPA(key): (10th–15th CE) /zma(ː)vjat͡ɕ/
  • IPA(key): (15th CE) /zmavjat͡ɕ/, /zmɒvjat͡ɕ/

Verb

zmawiać impf (perfective zmówić)

  1. to agree, to make a deal
    • 1974 [1428], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kaliskie, volume IV, number 1008, Kalisz:
      Yakom w tem chodzyl y smaval, kedy raczyl pan Byechowsky za Phylypa... za trzecza czascz pyaczydzeszanth grzywyen... Vyanczenczovy
      [Jakom w tem chodził i smawiał, kiedy ręczył pan Biechowski za Filipa... za trzecią część pięćdziesiąt grzywien... Więciencowi]
    • 1960 [1444], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty pyzdrskie, volume II, number 1209, Pyzdry:
      Yako... thom szmawyal, ysze Yan cupil... dzyedzithstwo w Marcowiczac
      [Jako... tom zmawiał, iże Jan kupił... dziedzicstwo w Markowicach]
    • 1879 [1435], Jan Tadeusz Lubomirski, editor, Księga ziemi czerskiej 1404-1425. Liber terrae Cernensis, Czersk, page LXXXI:
      Jacom ya ss Wlothkyem nye szmawyal graniczicz Grothowa
      [Jakom ja z Włodkiem nie zmawiał graniczyć Grotowa]
  2. (reflexive with się) to enter into a secret agreement against someone
    • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa, page 583:
      Tez vydzyely (sc. zwolenicy), yze yvz Zydovye vyelyką nyeprzyasn przeczyv yemv (sc. Jesukrystowi) myely, smavyayącz szye, yakoby go vbyly
      [Też widzieli (sc. zwolenicy), iże już Żydowie wieliką nieprzyjaźń przeciw jemu (sc. Jesukrystowi) mieli, smawiając sie, jakoby go ubili]
  3. to mediate in a marriage contract
    • 1879 [1457], Jan Tadeusz Lubomirski, editor, Księga ziemi czerskiej 1404-1425. Liber terrae Cernensis, Czersk, page LXXXXIV:
      Jacom ya szmowczą byl w they rzeczy, *gyedy Yadwigą zmavano za monsch za Stanislawa
      [Jakom ja zmowcą był w tej rzeczy, kiedy Jadwigę zmawiano za mąż za Stanisława]
  4. (law, of deadlines) to determine, to agree on
    • 1960 [1405], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty pyzdrskie, volume II, number 270, Pyzdry:
      Ysz Ian [s] ne smawal cum pincerna nullum terminum mimo prawo
      [Iż Jan [s] nie smawiał cum pincerna nullum terminum mimo prawo]
  5. to inform; to notify
    • 1974 [1425], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kaliskie, volume IV, number 912, Kalisz:
      Yako ne szmawal any mego masza, anym o thim wedzala, by szapustha na Thwardowe zapowedzana
      [Jako nie zmawiał ani mego męża, anim o tym wiedziała, by zapusta na Twardowie zapowiedziana]
  6. to express verbally, to utter
    • 1880 [Fifteenth century], Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności, volume V, page 273:
      Legimus de quodam religioso dissolute vite, qui quodam tempore stabat ante ymaginem virginis Marie et orabat vesperas de ipsa. Et dum orando illum ympnum: Aue maris stella, venisset et pronunciasset, zmawyaal, illum versum: Monstra te esse matrem, venit ad eum vox de ymagine
      [Legimus de quodam religioso dissolute vite, qui quodam tempore stabat ante ymaginem virginis Marie et orabat vesperas de ipsa. Et dum orando illum ympnum: Aue maris stella, venisset et pronunciasset, zmawiał, illum versum: Monstra te esse matrem, venit ad eum vox de ymagine]
adjective
nouns
verbs

Descendants

  • Polish: zmawiać

References

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish zmawiać. By surface analysis, z- + mawiać. Compare Czech zmluvit.

Pronunciation

  • IPA(key): /ˈzma.vjat͡ɕ/
  • (Middle Polish) IPA(key): /ˈzma.vjat͡ɕ/, /ˈzmɒ.vjat͡ɕ/
  • (file)
  • Rhymes: -avjat͡ɕ
  • Syllabification: zma‧wiać

Verb

zmawiać impf (perfective zmówić)

  1. (transitive) to say grace, to say a prayer
    Synonym: odmawiać
    Hypernym: mówić
  2. (transitive, dated) to get someone to work
    Synonym: zatrudniać
  3. (reflexive with się) to collude (to plan something with someone)
    Synonym: namawiać się
  4. (reflexive with się) to collude, to conspire, to plot, to scheme (to secretly make a decision or agree to act against someone with someone else)
    Synonyms: namawiać się, spiskować
  5. (reflexive with się) to bring up (to raise a topic with someone)

Conjugation

Conjugation of zmawiać impf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive zmawiać
present tense 1st zmawiam zmawiamy
2nd zmawiasz zmawiacie
3rd zmawia zmawiają
impersonal zmawia się
past tense 1st zmawiałem,
-(e)m zmawiał
zmawiałam,
-(e)m zmawiała
zmawiałom,
-(e)m zmawiało
zmawialiśmy,
-(e)śmy zmawiali
zmawiałyśmy,
-(e)śmy zmawiały
2nd zmawiałeś,
-(e)ś zmawiał
zmawiałaś,
-(e)ś zmawiała
zmawiałoś,
-(e)ś zmawiało
zmawialiście,
-(e)ście zmawiali
zmawiałyście,
-(e)ście zmawiały
3rd zmawiał zmawiała zmawiało zmawiali zmawiały
impersonal zmawiano
future tense 1st będę zmawiał,
będę zmawiać
będę zmawiała,
będę zmawiać
będę zmawiało,
będę zmawiać
będziemy zmawiali,
będziemy zmawiać
będziemy zmawiały,
będziemy zmawiać
2nd będziesz zmawiał,
będziesz zmawiać
będziesz zmawiała,
będziesz zmawiać
będziesz zmawiało,
będziesz zmawiać
będziecie zmawiali,
będziecie zmawiać
będziecie zmawiały,
będziecie zmawiać
3rd będzie zmawiał,
będzie zmawiać
będzie zmawiała,
będzie zmawiać
będzie zmawiało,
będzie zmawiać
będą zmawiali,
będą zmawiać
będą zmawiały,
będą zmawiać
impersonal będzie zmawiać się
conditional 1st zmawiałbym,
bym zmawiał
zmawiałabym,
bym zmawiała
zmawiałobym,
bym zmawiało
zmawialibyśmy,
byśmy zmawiali
zmawiałybyśmy,
byśmy zmawiały
2nd zmawiałbyś,
byś zmawiał
zmawiałabyś,
byś zmawiała
zmawiałobyś,
byś zmawiało
zmawialibyście,
byście zmawiali
zmawiałybyście,
byście zmawiały
3rd zmawiałby,
by zmawiał
zmawiałaby,
by zmawiała
zmawiałoby,
by zmawiało
zmawialiby,
by zmawiali
zmawiałyby,
by zmawiały
impersonal zmawiano by
imperative 1st niech zmawiam zmawiajmy
2nd zmawiaj zmawiajcie
3rd niech zmawia niech zmawiają
active adjectival participle zmawiający zmawiająca zmawiające zmawiający zmawiające
passive adjectival participle zmawiany zmawiana zmawiane zmawiani zmawiane
contemporary adverbial participle zmawiając
verbal noun zmawianie
adjective
adverb
nouns
verbs

References

    Further reading

    • zmawiać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
    • zmawiać in Polish dictionaries at PWN
    • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “zmawiać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
    • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “zmawiać się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
    • Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “zmawiać”, in Słownik języka polskiego
    • Aleksander Zdanowicz (1861) “zmawiać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
    • J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1927), “zmawiać”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 8, Warsaw, page 11
    This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.