woda
Kriol
Lower Sorbian
Masurian
Etymology
Inherited from Old Polish woda.
Pronunciation
- IPA(key): [ˈvɔda]
- Syllabification: wo‧da
Noun
woda f
- water (clear liquid essential for life)
- 2018, Antoine de Saint-Exupéry, translated by Paweł Pogorzelski and Psioter ôt Sziatków (Piotr Szatkowski), Małi Princ [The Little Prince], →ISBN, page 86:
- Ta woda to biła cosz dicht jénse niz tlo psiczie.
- (please add an English translation of this quotation)
Old English
Etymology
Derived from the adjective wōd (“crazy”).
Pronunciation
- IPA(key): /ˈwoː.dɑ/
Declension
Descendants
- Middle English: wodeman
Old Polish
Etymology
Inherited from Proto-Slavic *voda. First attested in the 14th century.
Noun
woda f
- water
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 17, 13:
- W okrødze iego stan iego: woda czemna (tenebrosa aqua) w obloczech powetrznich
- [W okrędze jego stan jego, woda ciemna (tenebrosa aqua) w obłocech powietrznych]
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 41, 1:
- Iacosz szøda ielen ku studnam wod (ad fontes aquarum), taco szøda dusza moia k tobe, bosze
- [Jakoż żąda jeleń ku studniam wod (ad fontes aquarum), tako żąda dusza moja k tobie, Boże]
- (poetic, figuratively) water (that or who which flows)
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 21, 14:
- Iaco woda wilil iesm se (sicut aqua effusus sum) y rozproszoni sø wszitki cosci moie
- [Jako woda wylił jeśm sie (sicut aqua effusus sum) i rozproszony są wszytki kości moje]
- (alchemy, philosophy) water (one of the classical four elements)
- Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie, Krakow, page 174a:
- Prestocz Xpc na (pro ne) chczal gest byl cloueka stvorzycz... s vod[z]y, isbicz on ne bil necisthy
- [Przeztoć Kryst nie chciał jest był człowieka stworzyć... z wody, iżbyć on nie był nieczysty]
- water (body or collection of water, e.g. a creek, river, or a lake or pond)
- 1959 [1400], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 467, Poznań:
- Iaco Wawrzinecz trzimal woda Missynø trzi lata s pocogem
- [Jako Wawrzyniec trzymał wodę Misinę trzy lata s pokojem]
- water (bodily fluid or liquid discharge of human tissue)
- 1874-1891 [c. 1420], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XXV, page 229:
- Wloczni[ą] slepy wlodika bok otworzyl gego, krew s wodą poplynąla sbawena nassego
- [Włoczni[ą] ślepy włodyka bok otworzył jego, krew s wodą popłynęła zbawienia naszego]
- (in the plural) tears (liquid given from the eyes)
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 118, 136:
- Wychod wod (exitus aquarum) wywedle gesta oczy moge, ysze ne strzegle zakona twego
- [Wychod wod (exitus aquarum) wywiedle jesta oczy moje, iże nie strzegle zakona twego]
Derived terms
- niewodny
- przezwodny
- wodnocielny
- wodny
- u wody
- rozwodnieć pf
- rozwodnić pf
Related terms
- rozwodnienie
References
- Boryś, Wiesław (2005) “woda”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “woda”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
- Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “woda”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
Polish
Etymology
Inherited from Old Polish woda.
Pronunciation
- IPA(key): /ˈvɔ.da/
- (Middle Polish) IPA(key): /ˈvɔ.da/
Audio (file) - Rhymes: -ɔda
- Syllabification: wo‧da
Noun
woda f
Declension
Derived terms
Trivia
According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), woda is one of the most used words in Polish, appearing 122 times in scientific texts, 53 times in news, 23 times in essays, 81 times in fiction, and 49 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 328 times, making it the 155th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References
- Ida Kurcz (1990) “woda”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 2, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 673
Further reading
- woda in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- woda in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “woda”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Paweł Kupiszewski (27.04.2023) “WODA”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “woda”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “woda”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1919), “woda”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 7, Warsaw, page 671
Anagrams
Silesian
Etymology
Inherited from Old Polish woda.
Pronunciation
- IPA(key): /ˈvɔda/
- Rhymes: -ɔda
- Syllabification: wo‧da
Declension
Further reading
- woda in silling.org
Upper Sorbian
Etymology 1
Inherited from Proto-Slavic *voda.
Noun
woda f (diminutive wodźička)
- water
- Woda je esencielna za čłowječu eksistencu.
- Water is essential for human existence.
Declension
Etymology 2
See the etymology of the corresponding lemma form.
Etymology 3
See the etymology of the corresponding lemma form.
Verb
woda
- inflection of wodać:
- third-person singular present
- second/third-person singular preterite
Further reading
- “woda” in Soblex