warunek

Masurian

Etymology

Inherited from Old Polish warunek.

Pronunciation

  • IPA(key): [vaˈrunɛk]
  • Syllabification: wa‧ru‧nek

Noun

warunek m inan

  1. condition (factor that must be met for something to happen)
    • 1954-1986, Kartoteka Słownika Gwar Ostródzkiego, Warmii i Mazur, volume 127, number Warmiacki - Wiaderko:
      przy zgodzie stawiłem jako głowny warunek, że dom będzie do żniw gotowy do zamieszkania w niem, ponieważ stary musiał być rozebrany.
      [Prżi zgodżie staziłem jeko głównÿ warunek, ze dóm béndżie do zniw gotowÿ do zanieskaniá w niém, poniéwáz starÿ musziáł bicz rozebranÿ.]
      When agreeing, I set the main condition that the house would be ready for habitation by harvest time, because the old man had to be demolished.

Derived terms

conjunction
  • pod warunkiém, ze

Old Polish

Alternative forms

Etymology

Borrowed from Middle High German warunge.[1] First attested in 1424. Compare Old Czech varunk.

Pronunciation

  • IPA(key): (10th–15th CE) /varu(ː)nɛk/
  • IPA(key): (15th CE) /varunɛk/

Noun

warunek m ?

  1. (law) obligation to take the place of the first defendant in a trial
    • 1967 [1424], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kościańskie, volume III, number 1038, Kościan:
      Jaco Michal ne obsilal Stoyslawa, aby gy w prawe zastampil, yaco mv ranczil za warunk, ale ssą ssam przal ne obsilayącz yego
      [Jako Michał nie obsyłał Stoisława, aby ji w prawie zastąpił, jako mu ręczył za warunk, ale się sam przał nie obsyłając jego]
  2. good quality of goods, appropriate grade
    • 1898 [1488–1505], Rocznik Krakowski, volume XIII, page 221:
      (Śledzie są) non valencia al. warunek, sed falsificata... et ad usum et vescendum bonis hominibus non valencia
      [(Śledzie są) non valencia al. warunek, sed falsificata... et ad usum et vescendum bonis hominibus non valencia]

Derived terms

adjective

Descendants

  • Masurian: warunek
  • Polish: warunek
  • Silesian: warōnek

References

  1. Boryś, Wiesław (2005) “warunek”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN

Polish

Pronunciation

  • IPA(key): /vaˈru.nɛk/
  • (Middle Polish) IPA(key): /vaˈru.nɛk/
  • (file)
  • Rhymes: -unɛk
  • Syllabification: wa‧ru‧nek

Etymology 1

Inherited from Old Polish warunek, warunk. Compare German Wahrung.

Noun

warunek m inan (diminutive waruneczek)

  1. condition (factor that must be met for something to happen)
  2. (law) condition; requisite, requirement (clause in a contract or agreement indicating that a certain contingency may modify the principal obligation in some way)
  3. condition (logical clause or phrase that a conditional statement uses)
  4. (university slang) conditional promotion
    Synonym: zaliczenie warunkowe
Declension
Derived terms
adjective
nouns
conjunction
  • pod warunkiem, że
verbs
adjectives
adverbs
nouns

Etymology 2

Borrowed from German Bewährung.[1]

Noun

warunek m inan

  1. (obsolete) guarding
    Synonyms: pilnowanie, strzeżenie
  2. (collective, military, obsolete) guard (squad responsible for protecting something)
    Synonyms: obstawa, straż
adjective
adverb
  • warownie
nouns
interjection
verbs

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), warunek is one of the most used words in Polish, appearing 104 times in scientific texts, 63 times in news, 148 times in essays, 18 times in fiction, and 7 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 340 times, making it the 148th most common word in a corpus of 500,000 words.[2]

References

  1. Witold Doroszewski, editor (1958–1969), “warunek”, in Słownik języka polskiego (in Polish), Warszawa: PWN
  2. Ida Kurcz (1990) “warunek”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 2, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 653

Further reading

  • warunek in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • warunek in Polish dictionaries at PWN
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “warunek”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • Paweł Kupiszewski (09.06.2021) “WARUNEK”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
  • Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “warunek”, in Słownik języka polskiego
  • Aleksander Zdanowicz (1861) “warunek”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
  • J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1919), “warunek”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 7, Warsaw, page 468
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.