sábháil

See also: sabhail and sàbhail

Irish

Etymology

From Middle English saven, sauven (from Old French sauver, from Late Latin salvō) + -áil. Compare Scottish Gaelic sàbhail.

Pronunciation
  • (Munster) IPA(key): /sˠɑːˈvˠɑːlʲtʲ/[1] (corresponding to the form sábháilt)
  • (Connacht) IPA(key): /ˈsˠɑːwɑːlʲ/
  • (Ulster) IPA(key): /ˈsˠaːwælʲ/[2]

Verb

sábháil (present analytic sábhálann, future analytic sábhálfaidh, verbal noun sábháil, past participle sábháilte)

  1. to save, rescue, deliver
  2. to preserve, secure
  3. (agriculture, of crops) to harvest
  4. (sports) to save, make a save
    Synonym: sáraigh

Conjugation
conjugation of sábháil (first conjugation – B)
singular plural relative autonomous
first second third first second third
indicative present sábhálaim sábhálann tú;
sábhálair†		 sábhálann sé, sí sábhálaimid sábhálann sibh sábhálann siad;
sábhálaid†		 a shábhálann; a shábhálas /
a sábhálann*; a sábhálas*		 sábháiltear
past shábháil mé; shábhálas shábháil tú; shábhálais shábháil sé, sí shábhálamar; shábháil muid shábháil sibh; shábhálabhair shábháil siad; shábháladar a shábháil /
ar shábháil*		 sábháladh
past habitual shábhálainn / sábhálainn‡‡ shábháilteá / sábháilteᇇ shábháladh sé, sí / sábháladh sé, s퇇 shábhálaimis; shábháladh muid / sábhálaimis‡‡; sábháladh muid‡‡ shábháladh sibh / sábháladh sibh‡‡ shábhálaidís; shábháladh siad / sábhálaidís‡‡; sábháladh siad‡‡ a shábháladh /
a sábháladh*		 shábháiltí / sábháilt퇇
future sábhálfaidh mé;
sábhálfad		 sábhálfaidh tú;
sábhálfair†		 sábhálfaidh sé, sí sábhálfaimid;
sábhálfaidh muid		 sábhálfaidh sibh sábhálfaidh siad;
sábhálfaid†		 a shábhálfaidh; a shábhálfas /
a sábhálfaidh*; a sábhálfas*		 sábhálfar
conditional shábhálfainn / sábhálfainn‡‡ shábhálfá / sábhálfᇇ shábhálfadh sé, sí / sábhálfadh sé, s퇇 shábhálfaimis; shábhálfadh muid / sábhálfaimis‡‡; sábhálfadh muid‡‡ shábhálfadh sibh / sábhálfadh sibh‡‡ shábhálfaidís; shábhálfadh siad / sábhálfaidís‡‡; sábhálfadh siad‡‡ a shábhálfadh /
a sábhálfadh*		 shábhálfaí / sábhálfa퇇
subjunctive present go sábhála mé;
go sábhálad†		 go sábhála tú;
go sábhálair†		 go sábhála sé, sí go sábhálaimid;
go sábhála muid		 go sábhála sibh go sábhála siad;
go sábhálaid†		 — go sábháiltear
past dá sábhálainn dá sábháilteá dá sábháladh sé, sí dá sábhálaimis;
dá sábháladh muid		 dá sábháladh sibh dá sábhálaidís;
dá sábháladh siad		 — dá sábháiltí
imperative sábhálaim sábháil sábháladh sé, sí sábhálaimis sábhálaigí;
sábhálaidh†		 sábhálaidís — sábháiltear
verbal noun sábháil
past participle sábháilte

*indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis

Noun

sábháil f (genitive singular sábhála)

  1. verbal noun of sábháil
  2. rescue, deliverance
  3. preservation, security
  4. (sports, etc.) save
    Synonym: sárú
  5. (agriculture, of crops) harvesting
    Synonyms: baint an fhómhair, déanamh an fhómhair, buaint, buainteoireacht, fómhar, baint

Declension
Declension of sábháil

Third declension

Bare forms (no plural for this noun):

Case Singular
Nominative sábháil
Vocative a shábháil
Genitive sábhála
Dative sábháil

Forms with the definite article:

Case Singular
Nominative an tsábháil
Genitive na sábhála
Dative leis an tsábháil

don tsábháil

Alternative forms

Derived terms

Mutation
Irish mutation
Radical Lenition Eclipsis
sábháil shábháil
after an, tsábháil		 not applicable
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs.

References
  1. Sjoestedt, M. L. (1931) Phonétique d’un parler irlandais de Kerry (in French), Paris: Librairie Ernest Leroux, § 185, page 93
  2. Quiggin, E. C. (1906) A Dialect of Donegal, Cambridge University Press, § 77, page 33

Further reading
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.