robota
Czech
Pronunciation
- IPA(key): [ˈrobota]
Etymology 1
Inherited from Old Czech robota, from Proto-Slavic *orbota.[1] By surface analysis, robit + -ota. Cognate with German Arbeit, Dutch arbeid, and Middle English arveth (“difficult; hard”).
Noun
robota f
- serfdom, villeinage
- corvee
- (colloquial, usually derogatory) any arduous work; drudgery, grind, slog
Declension
See also
- rob m
Etymology 2
See the etymology of the corresponding lemma form.
Further reading
References
- "robota" in Jiří Rejzek, Český etymologický slovník, electronic version, Leda, 2007
Esperanto
Pronunciation
- IPA(key): [roˈbota]
- Rhymes: -ota
- Hyphenation: ro‧bo‧ta
Related terms
- robote (“robotically”)
- roboto (“robot”)
Latvian
Old Czech
Etymology
Inherited from Proto-Slavic *orbota. By surface analysis, robiti + -ota.
Declension
singular | dual | plural | |
---|---|---|---|
nominative | robota | robotě | roboty |
genitive | roboty | robotú | robot |
dative | robotě | robotama | robotám |
accusative | robotu | robotě | roboty |
vocative | roboto | robotě | roboty |
locative | robotě | robotú | robotách |
instrumental | robotú | robotama | robotami |
See also Appendix:Old Czech nouns and Appendix:Old Czech pronunciation.
Descendants
- Czech: robota
References
- Jan Gebauer (1903–1916) “robota”, in Slovník staročeský (in Czech), Prague: Česká grafická společnost "unie", Česká akademie císaře Františka Josefa pro vědy, slovesnost a umění
Old Polish
Etymology
Inherited from Proto-Slavic *orbota. By surface analysis, robić + -ota. First attested in the 14th century.
Noun
robota f
- work; physical labor (act of working)
- Synonym: praca
- Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie, Krakow, page gl. 154b:
- Gakocz vibiragø mødrzy ludze dobre rzemeslniky ku robocze sicut eligi solent artifices ad operandum
- [Jakoć wybirają mądrzy ludzie dobre rzemieślniki ku robocie sicut eligi solent artifices ad operandum]
- way of performing something
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa, page 159:
- Suknya myal chytrey roboty, ktorąsch yemv byla dzyevycza Marya vtkala (fuit inconsutilis tunica, subtili arte facta per Mariam opere textili)
- [Suknią miał chytrej roboty, ktorąż jemu była dziewica Maryja utkała (fuit inconsutilis tunica, subtili arte facta per Mariam opere textili)]
- toil
- 1874-1891 [Middle of the 15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XXV, page 158:
- Tribulacio tua trud, robotha
- [Tribulacio tua trud, robota]
- work (result or product of work)
- 1950 [1456], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 997:
- Jako ja nye pobral Janovy robothi, slowye chrostv, gwalthem, czsso Nicolaus kmetho rambyl
- [Jako ja nie pobrał Janowi roboty, słowie chrostu, gwałtem, cso Nicolaus kmetho rąbił]
- payment for work
- 1950 [1487], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 1615:
- Jakom ya nye kazal ssobye kmeczem gych robycz gwaltem anym gych vmnyeschil w robothach yako pol kopy
- [Jakom ja nie kazał sobie kmieciem jich robić gwałtem anim jich umnieszył w robotach jako poł kopy]
- place of work
- 1950 [1472], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 2968:
- Nye szegnalem Sczepana sz robothi gego, gegdy ogrodek grodzyl dla vzithkv sszwoyego
- [Nie zegnałem Szczepana s roboty jego, kiegdy ogrodek grodził dla użytku swojego]
- behavior, conduction
- trying, effort; zeal; care
- 1972 [15th century], Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 93, 4:
- Kto szye podeymye czesznego vrzadv, ... ten mvsy myecz robotha y troszką (hic labores et curas habere opportet), aby ten vrzad dobrze y czeszno dzyerzal
- [Kto sie podejmie czesnego urzędu, ... ten musi mieć robotę i troskę (hic labores et curas habere opportet), aby ten urząd dobrze i czesno dzierżał]
- serfdom labor for a feudal lord
- 1950 [1498], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 1808:
- Jakom ya nye wrzuczyl sza gwaltem... w dzerzawa... anym przyczyskal kmyeczy yego ku robocze
- [Jakom ja nie wrzucił się gwałtem... w dzierżawę... anim przyciskał kmieci jego ku robocie]
- slavery
- 1930 [c. 1455], “Ex”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka), 13, 3:
- Pomnyczye na ten to dzen, w ktoriszczye wyszly s Egipta a z domu roboti (de domo servitutis)
- [Pomnicie na ten to dzień, w ktoryście wyszli s Ejipta a z domu roboty (de domo servitutis)]
Derived terms
- robotliwy
- robotny
- robotawać impf
- robotować impf
- siedzieć na robocie impf
References
- Boryś, Wiesław (2005) “robota”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Mańczak, Witold (2017) “robota”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- Bańkowski, Andrzej (2000) “robota”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “robota”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish
Pronunciation
- IPA(key): /rɔˈbɔ.ta/
- (Middle Polish) IPA(key): /rɔˈbɔ.ta/
Audio 1 (file) Audio 2 (file) - Rhymes: -ɔta
- Syllabification: ro‧bo‧ta
Etymology 1
Inherited from Old Polish robota. By surface analysis, robić + -ota.
Noun
robota f (diminutive robótka)
- (colloquial) work (sustained effort to overcome obstacles and achieve a result)
- Synonym: praca
- (colloquial) job (economic role for which a person is paid)
- Synonym: praca
- (colloquial) workplace (place where a job is carried out)
- Synonym: praca
- (colloquial) job (result of someone's actions)
- (colloquial) work, doing (manner of performing something)
- (in the plural) works (collective effort aimed at accomplishing some goal)
- (in the plural) works (construction)
- Synonym: prace ręczne
- (obsolete) need (necessity to do something)
- Synonym: potrzeba
- (obsolete) fermentation
- Synonym: fermentacja
- (obsolete, beekeeping) honey and wax
- (Middle Polish) serfdom
- Synonym: pańszczyzna
- (Middle Polish) effort; diligence
Declension
Derived terms
- i po robocie
- bezrobocie
- brudna robota
- czarna robota
- koronkowa robota
- krecia robota
- mokra robota
- robociarz
- robocizna
- robota głupiego
- robotnica
- robotnik
- roboty przymusowe
- robota nie zając, nie ucieknie
- być w robocie impf
- mieć pełne ręce roboty impf
- mieć roboty po łokcie impf
- nie mieć nic do roboty impf
- robota pali się w rękach impf
Trivia
According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), robota is one of the most used words in Polish, appearing 5 times in scientific texts, 19 times in news, 40 times in essays, 33 times in fiction, and 42 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 139 times, making it the 430th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
Etymology 2
See the etymology of the corresponding lemma form.
References
- Ida Kurcz (1990) “robota”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 2, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 494
Further reading
- robota in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- robota in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “robota”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- “ROBOTA”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 2017 October 11
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “robota”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “robota”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1912), “robota”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 5, Warsaw, page 541
- robota in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
- Wanda Decyk-Zięba, editor (2018-2022), “robota”, in Dydaktyczny Słownik Etymologiczno-historyczny Języka Polskiego [A Didactic, Historical, Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), →ISBN
Silesian
Etymology
Inherited from Old Polish robota. By surface analysis, robić + -ota.
Pronunciation
- IPA(key): /rɔˈbɔta/
- Rhymes: -ɔta
- Syllabification: ro‧bo‧ta
Noun
robota f
Declension
Descendants
- → East Central German: roboten
Slovak
Etymology
Inherited from Proto-Slavic *orbota. By surface analysis, robiť + -ota.
Pronunciation
- IPA(key): [ˈrɔbɔta]
Noun
robota f (declension pattern of žena)
- work (effort)
- Synonym: práca
- work, job, employment
- Synonyms: práca, zamestnanie
Declension
Further reading
- “robota”, in Slovníkový portál Jazykovedného ústavu Ľ. Štúra SAV [Dictionary portal of the Ľ. Štúr Institute of Linguistics, Slovak Academy of Science] (in Slovak), https://slovnik.juls.savba.sk, 2024
Swahili
Pronunciation
Audio (Kenya) (file)