qoşmaq
Azerbaijani
Pronunciation
- IPA(key): [ɡoʃˈmaχ]
- Hyphenation: qoş‧maq
Audio (Baku) (file)
Etymology 1
From Proto-Turkic *koĺ- (“pair, couple, one of a couple; to join, unite”).[1] Cognate with Chuvash хуш (huš, “to add, attach”), etc.
Verb
qoşmaq
- (transitive) to attach
- Synonyms: bağlamaq, ilişdirmək, bənd etmək
- (transitive) to harness (a beast of burden), to yoke (an ox)
- atları qoşmaq ― to harness the horses
- arabanı qoşmaq ― to yoke the wagon
- (transitive) to add (to join one thing to another)
- Synonyms: qatmaq, əlavə etmək
- (transitive) to connect
- Antonym: ayırmaq
- (transitive) to involve, engage, attract to a certain activity
- Synonym: cəlb etmək
- (transitive) to compose (music or poetry)
- Synonyms: düzəltmək, təlif etmək
- nəğmə qoşmaq ― compose a melody
- şeir qoşmaq ― to make verses
- 2011, Əşir Bəşiroğlu, “Qaçaq Nəbi”, in Qəm karavanı, page 33:
- Xalq onların şərəfinə nəğmələr, dastanlar qoşdu.
- People composed songs and epics to their honor.
Derived terms
Etymology 2
Cognate with Turkish koşmak (“to run”), possibly a semantic development from the etymology above.[2]
Conjugation
Conjugation of qoşmaq
positive | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
subject non-past participle | qoşan | |||||||
subject past participle | qoşmuş | |||||||
subject future definite participle | qoşacaq | |||||||
non-subject future participle | (mənim +) qoşacağım | (sənin +) qoşacağın | (onun +) qoşacağı | (bizim +) qoşacağımız | (sizin +) qoşacağınız | (onların +) qoşacağı or qoşacaqları | ||
non-subject past participle | (mənim +) qoşduğum | (sənin +) qoşduğun | (onun +) qoşduğu | (bizim +) qoşduğumuz | (sizin +) qoşduğunuz | (onların +) qoşduğu or qoşduqları | ||
converb | qoşub | |||||||
general temporal participle | qoşanda | |||||||
participle of intensification | qoşduqca | |||||||
specific temporal participle | qoşarkən | |||||||
reduplicated participle | qoşa-qoşa | |||||||
modal participle | qoşaraq | |||||||
infinitive | qoşmaq | |||||||
verbal noun | qoşma | |||||||
singular | plural | |||||||
first | second | third | first | second | third | |||
indicative | present | simple | qoşuram | qoşursan | qoşur | qoşuruq | qoşursunuz | qoşurlar |
perfect 1 | qoşmuşam | qoşmusan, qoşmuşsan* |
qoşmuşdur | qoşmuşuq | qoşmusunuz, qoşmuşsunuz* |
qoşmuşlar | ||
perfect 2 | – | qoşubsan | qoşub(dur) | – | qoşubsunuz | qoşub(dur)lar | ||
past | simple | qoşdum | qoşdun | qoşdu | qoşduq | qoşdunuz | qoşdular | |
continuous | qoşurdum | qoşurdun | qoşurdu | qoşurduq | qoşurdunuz | qoşurdular | ||
perfect | qoşmuşdum | qoşmuşdun | qoşmuşdu | qoşmuşduq | qoşmuşdunuz | qoşmuşdular | ||
future | definite | qoşacağam | qoşacaqsan | qoşacaq | qoşacağıq | qoşacaqsınız | qoşacaqlar | |
indefinite | qoşaram | qoşarsan | qoşar | qoşarıq | qoşarsınız | qoşarlar | ||
future-in-the-past | definite | qoşacaqdım | qoşacaqdın | qoşacaqdı | qoşacaqdıq | qoşacaqdınız | qoşacaqdılar | |
indefinite | qoşardım | qoşardın | qoşardı | qoşardıq | qoşardınız | qoşardılar | ||
conditional | present | qoşsam | qoşsan | qoşsa | qoşsaq | qoşsanız | qoşsalar | |
past | qoşsaydım | qoşsaydın | qoşsaydı | qoşsaydıq | qoşsaydınız | qoşsaydılar | ||
subjunctive | qoşam | qoşasan | qoşa | qoşaq | qoşasınız | qoşalar | ||
hortative | qoşasıyam | qoşasısan | qoşasıdur | qoşasıyıq | qoşasısınız | qoşasıdurlar | ||
obligational | present | qoşmalıyam | qoşmalısan | qoşmalıdur | qoşmalıyıq | qoşmalısınız | qoşmalıdurlar | |
past | qoşmalıydım | qoşmalıydın | qoşmalıydı | qoşmalıydıq | qoşmalıydınız | qoşmalıydılar | ||
evidential | present | qoşurmuşam | qoşurmuşsan | qoşurmuş | qoşurmuşuq | qoşurmuşsunuz | qoşurmuşlar | |
past | qoşubmuşam | qoşubmuşsan | qoşubmuş | qoşubmuşuq | qoşubmuşsunuz | qoşubmuşlar | ||
imperative | qoşum | qoş | qoşsun | qoşaq, qoşalım* |
qoşun | qoşsunlar | ||
negative | ||||||||
subject non-past participle | qoşmayan | |||||||
subject past participle | qoşmamış | |||||||
subject future definite participle | qoşmayacaq | |||||||
non-subject future participle | (mənim +) qoşmayacağım | (sənin +) qoşmayacağın | (onun +) qoşmayacağı | (bizim +) qoşmayacağımuz | (sizin +) qoşmayacağınuz | (onların +) qoşmayacağı or qoşmayacaqları | ||
non-subject participle | (mənim +) qoşmadığım | (sənin +) qoşmadığın | (onun +) qoşmadığı | (bizim +) qoşmadığımız | (sizin +) qoşmadığınız | (onların +) qoşmadığı or qoşmadıqları | ||
negative converb | - | |||||||
caritive converb | qoşmadan | |||||||
general temporal participle | qoşmayanda | |||||||
participle of intensification | qoşmadıqca | |||||||
specific temporal participle | qoşmayarkən | |||||||
modal participle | qoşmayaraq | |||||||
infinitive | qoşmamaq | |||||||
singular | plural | |||||||
first | second | third | first | second | third | |||
indicative | present | simple | qoşmuram | qoşmursan | qoşmur | qoşmuruq | qoşmursunuz | qoşmurlar |
perfect 1 | qoşmamışam | qoşmamısan, qoşmamışsan* |
qoşmamış | qoşmamışıq | qoşmamısınız, qoşmamışsınız* |
qoşmamışlar | ||
perfect 2 | – | qoşmayıbsan | qoşmayıb(dır) | – | qoşmayıbsınız | qoşmayıb(dır)lar | ||
past | simple | qoşmadım | qoşmadın | qoşmadı | qoşmadıq | qoşmadınız | qoşmadılar | |
continuous | qoşmurdum | qoşmurdun | qoşmurdu | qoşmurduq | qoşmurdunuz | qoşmurdular | ||
perfect | qoşmamışdım | qoşmamışdın | qoşmamışdı | qoşmamışdıq | qoşmamışdınız | qoşmamışdılar | ||
future | definite | qoşmayacağam | qoşmayacaqsan | qoşmayacaq | qoşmayacağıq | qoşmayacaqsınız | qoşmayacaqlar | |
indefinite | qoşmaram | qoşmarsan, qoşmazsan |
qoşmaz | qoşmarıq | qoşmarsınız, qoşmazsınız | qoşmazlar | ||
future-in-the-past | definite | qoşmayacaqdım | qoşmayacaqdın | qoşmayacaqdı | qoşmayacaqdıq | qoşmayacaqdınız | qoşmayacaqdılar | |
indefinite | qoşmazdım | qoşmazdın | qoşmazdı | qoşmazdıq | qoşmazdınız | qoşmazdılar | ||
conditional | present | qoşmasam | qoşmasan | qoşmasa | qoşmasaq | qoşmasanız | qoşmasalar | |
past | qoşmasaydım | qoşmasaydın | qoşmasaydı | qoşmasaydıq | qoşmasaydınız | qoşmasaydılar | ||
subjunctive | qoşmayam | qoşmayasan | qoşmaya | qoşmayaq | qoşmayasınız | qoşmayalar | ||
hortative | qoşmayasıyam | qoşmayasısan | qoşmayası | qoşmayasıyıq | qoşmayasısınız | qoşmayasılar | ||
obligational | present | qoşmamalıyam | qoşmamalısan | qoşmamalı | qoşmamalıyıq | qoşmamalısınız | qoşmamalılar | |
past | qoşmamalıydım | qoşmamalıydın | qoşmamalıydı | qoşmamalıydıq | qoşmamalıydınız | qoşmamalıydılar | ||
evidential | present | qoşmayırmışam | qoşmayırmışsan | qoşmayırmış | qoşmayırmışuq | qoşmayırmışsunuz | qoşmayırmışlar | |
past | qoşmayıbmışam | qoşmayıbmışsan | qoşmayıbmış | qoşmayıbmışuq | qoşmayıbmışsunuz | qoşmayıbmışlar | ||
imperative | qoşmayım | qoşma | qoşmasın | qoşmayaq qoşmayalım* |
qoşmayın | qoşmasınlar | ||
negative potential | ||||||||
subject non-past participle | qoşammayan | |||||||
subject future definite participle | qoşammayacaq | |||||||
non-subject participle | (mənim +) qoşammadığım | (sənin +) qoşammadığın | (onun +) qoşammadığı | (bizim +) qoşammadığımız | (sizin +) qoşammadığınız | (onların +) qoşammadığı or qoşammadıqları | ||
converb | - | |||||||
caritive converb | qoşammadan | |||||||
general temporal participle | qoşammayanda | |||||||
participle of intensification | qoşammadıqca | |||||||
specific temporal participle | qoşammayarkən | |||||||
modal participle | qoşammayaraq | |||||||
infinitive | qoşammamaq | |||||||
singular | plural | |||||||
first | second | third | first | second | third | |||
indicative | present | simple | qoşammıram | qoşammırsan | qoşammır | qoşammırıq | qoşammırsınız | qoşammırlar |
perfect 1 | qoşammamışam | qoşammamısan, qoşammamışsan* |
qoşammamışdır | qoşammamışıq | qoşammamısınız, qoşammamışsınız* |
qoşammaşmılar | ||
perfect 2 | – | qoşammayıbsan | qoşammayıb(dır) | – | qoşammayıbsınız | qoşammayıb(dır)lar | ||
past | simple | qoşammadım | qoşammadın | qoşammadı | qoşammadıq | qoşammadınuz | qoşammadılar | |
continuous | qoşammırdım | qoşammırdın | qoşammırdı | qoşammırdıq | qoşammırdınız | qoşammırdulır | ||
perfect | qoşammamışdım | qoşammamışdın | qoşammamışdı | qoşammamışdıq | qoşammamışdınız | qoşammamışdılar | ||
future | definite | qoşammayacağam | qoşammayacaqsan | qoşammayacaq | qoşammayacağıq | qoşammayacaqsınız | qoşammayacaqlar | |
indefinite | qoşammaram | qoşammarsan, qoşammazsan |
qoşammaz | qoşammarıq | qoşammarsınız, qoşammazsınız |
qoşammazlar | ||
future-in-the-past | definite | qoşammayacaqdım | qoşammayacaqdın | qoşammayacaqdı | qoşammayacaqdıq | qoşammayacaqdınız | qoşammayacaqdılar | |
indefinite | qoşammazdım | qoşammazdın | qoşammazdı | qoşammazdıq | qoşammazdınız | qoşammazdılar | ||
conditional | present | qoşammasam | qoşammasan | qoşammasa | qoşammasaq | qoşammasanız | qoşammasalar | |
past | qoşammasaydım | qoşammasaydın | qoşammasaydı | qoşammasaydıq | qoşammasaydınız | qoşammasaydılar | ||
subjunctive | qoşammayam | qoşammayasan | qoşammaya | qoşammayaq | qoşammayasınız | qoşammayalar | ||
imperative | qoşammayım | qoşamma | qoşammasın | qoşammayaq | qoşammayın | qoşammasınlar | ||
* dated or high-register |
References
- Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*Koĺ-”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill
- Nişanyan, Sevan (2002–) “koşmak”, in Nişanyan Sözlük
Salar
Etymology
Related to Azerbaijani qoşmaq (“to attach”).
Pronunciation
- (Qingshui, Xunhua, Linxia, Gansu) IPA(key): /χoɕmɑχ/
References
- Yanchuk, Mikola Andriyovich (1893) Этнографическое ОбозрѢніе: Императорскаго Общества Любителей Естествознанія, Антропологіи и Этнографіи [Ethnographical Review: Imperial Society of Lovers of Natural History, Anthropology and Ethnography] (in Russian), Moscow: Publication of the Ethnographic Department, page 33
- Tenishev, Edhem (1976) “qoşmaq”, in Stroj salárskovo jazyká [Grammar of Salar], Moscow, page 550
- Ma, Chengjun, Han, Lianye, Ma, Weisheng (December 2010) “xušmax”, in 米娜瓦尔 艾比布拉 (Minavar Abibra), editor, 撒维汉词典 (Sāwéihàncídiǎn) [Salar-Uyghur-Chinese dictionary], 1st edition, Beijing, →ISBN, page 323
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.