pismo
Old Polish
Etymology
Inherited from Proto-Slavic *pisьmo. First attested in the 15th century.
Noun
pismo n (related adjective pismowy)
- script (that which is written, letters)
- 1907 [c. 1440], Jakub Parkoszowic, edited by Jan Łoś, Traktat o ortografii polskiej, page 413:
- A thesz gdze b bødze gruube, thako pissmem poloszysch gee
- [A też gdzie b będzie grube, tako pismem położysz je]
- 1916 [second half of the 15th century], Stanisław Słoński, editor, Psałterz puławski, page 15 arg:
- Ten ps[alm]... znamyona na pyszmye samemu Dauid (tituli inscriptio ipsi David), to iest Kristu
- [Ten ps[alm]... znamiona na Piśmie samemu Dawid (tituli inscriptio ipsi David), to jest Krystu]
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa, page 456:
- Czyy to obraz, czyye to pyssmo (superscriptio Mat 22, 20) na nyem?
- [Czyj to obraz i czyje to pismo (superscriptio Mat 22, 20) na niem?]
- document; official or private letter
- pismo listowe ― letter
- 1858 [c. 1408], Wojciech Szurkowski z Ponieca, “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, Poniec, page 110:
- Wszythky pyszma szą ludzyom zostawyony na wyedzenye y na navką
- [Wszytki pisma są ludziom zostawiony na wiedzenie i na naukę]
- 1442, Wokabularz Raczyńskich, Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu, sygn. 1360/I, page 151v:
- Notula pysmo listowe
- [Notula pismo listowe]
- (please add an English translation of this quotation)
- written piece or work
- Pismo Święte ― holy scripture
- 1449, Gałka Jędrzej z Dobczyna (Dobszyna), Pieśń o Wiklefie, Głogówek, line 4:
- Lachowie, Niemczowie, ... wøtpiczeli w mowie y fschego pisma slowie, Wikleph prawdą powie
- [Lachowie, Niemcowie, ... wątpicieli w mowie i wszego pisma słowie, Wiklef prawdę powie]
- Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie, Krakow, page 176b:
- A tocz gesth skonane podluk prostego pyszma te tho... svøthe ewangelie
- [A toć jest skonanie podług prostego Pisma te to... święte ewanjelije]
- End of the 15th century, Ladislas of Gielniów, De nativitate Domini - Pieśń o narodzeniu Pańskim, Gielniów, line 22:
- Falszyvy Szydovye blądzą, pysma szwyąthego nye vydzą
- [Fałszywi Żydowie błądzą, Pisma świętego nie widzą]
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa, page 43:
- Tegodla bralem rozmaythych xyąg czvda, spysalem […] v yedny xyągy. Napyrve z Evanyelye nazaranskye […] , ktorąsz svyaty Ieronym przemynyl v laczynskye pysmo
- [Tegodla brałem [z] rozmaitych ksiąg cuda a spisałem […] w jedny księgi. Napirwe z Ewanjelije nazarańskie […] , ktorąż święty Jeronim przeminił w łacińskie pismo]
Derived terms
adverbs
- na piśmie
nouns
- pismo potwierdzone od Kościoła
References
- Boryś, Wiesław (2005) “pismo”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Mańczak, Witold (2017) “pismo”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- Bańkowski, Andrzej (2000) “pismo”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “pismo”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
- Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “pismo”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
Polish
Etymology
Inherited from Old Polish pismo.
Pronunciation
- IPA(key): /ˈpis.mɔ/
- (Middle Polish) IPA(key): /ˈpis.mɔ/
Audio (file) - Rhymes: -ismɔ
- Syllabification: pis‧mo
Noun
pismo n (diminutive pisemko)
- (countable, linguistics) script, writing system (system of graphemes used to record sounds or concepts; all letters making up a given alphabet)
- (countable) script, writing (way of communicating using graphic signs; act of writing; ability to write)
- (uncountable) handwriting (way of writing letters and numbers)
- (countable) script, scripture (document, especially official, written by hand or typed) [+ do (genitive) = to whom]
- (countable) serial, periodical, magazine (publication issued regularly)
- Synonyms: czasopismo, periodyk
- (chiefly in the plural) literature (literary, scientific, journalistic or other texts, treated as a whole, separated due to authorship, topic or period in which they were created)
- (obsolete, uncountable) script, text; writing (that what is written)
- Synonym: tekst
- (Middle Polish, countable) inscription
- Synonym: napis
- (Middle Polish, uncountable) language; text (written material in a given language)
- (Middle Polish, countable) letter; literal meaning (literal interpretation of something)
- (Middle Polish) script; literature; writing Further details are uncertain.
- 1564, J. Mączyński, Lexicon, page 195d:
- Literatura, Piſmo/ Też nauká.
- 1564, J. Mączyński, Lexicon, page 424b:
- Stylus etiam, Piſánie/ piſmo.
- 1588, A. Calepinus, Dictionarium decem linguarum, page 956b:
- Scriptus – Pyſmo.
Usage notes
The locative singular form pismie is obsolete.
Declension
Derived terms
adjectives
- na piśmie
- pisemny
nouns
- dziejopismo
- pismo gotyckie
- pismo hieratyczne
- pismo klinowe
- pismo klinowe
- pismo przewodnie
- Pismo Święte
- pismo techniczne
- rzutnik pisma
- uczony w piśmie
proverbs
- słowa ulatują, pismo pozostaje
verbs
- wyczuć pismo nosem pf, czuć pismo nosem impf
Trivia
According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), pismo is one of the most used words in Polish, appearing 17 times in scientific texts, 17 times in news, 7 times in essays, 10 times in fiction, and 5 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 56 times, making it the 1156th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References
- Ida Kurcz (1990) “pismo”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 370
Further reading
- pismo in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- pisma in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- pismo in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “pismo”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- “PISMO”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 27.04.2009
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “pismo”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “pismo”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1908), “pismo”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 4, Warsaw, page 208
- pismo in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
Serbo-Croatian
Etymology
Inherited from Proto-Slavic *pisьmo.
Pronunciation
- IPA(key): /pǐːsmo/
- Hyphenation: pi‧smo
Noun
písmo n (Cyrillic spelling пи́смо)
Declension
References
- “pismo” in Hrvatski jezični portal
Silesian
Etymology
Inherited from Old Polish pismo.
Pronunciation
- IPA(key): /ˈpismɔ/
- Rhymes: -ismɔ
- Syllabification: pis‧mo
Declension
Further reading
- pismo in dykcjonorz.eu
- pismo in silling.org
- Henryk Jaroszewicz (2022) “pismo”, in Zasady pisowni języka śląskiego (in Polish), Siedlce: Wydawnictwo Naukowe IKR[i]BL, page 111
- Aleksandra Wencel (2023) “pismo”, in Dykcjůnôrz ślų̊sko-polski, page 477
Slovene
Etymology
From Proto-Slavic *pisьmo.
Pronunciation
- IPA(key): /pìːsmɔ/
Inflection
Neuter, hard | |||
---|---|---|---|
nom. sing. | písmo | ||
gen. sing. | písma | ||
singular | dual | plural | |
nominative (imenovȃlnik) |
písmo | písmi | písma |
genitive (rodȋlnik) |
písma | písem | písem |
dative (dajȃlnik) |
písmu | písmoma | písmom |
accusative (tožȋlnik) |
písmo | písmi | písma |
locative (mẹ̑stnik) |
písmu | písmih | písmih |
instrumental (orọ̑dnik) |
písmom | písmoma | písmi |
Further reading
- “pismo”, in Slovarji Inštituta za slovenski jezik Frana Ramovša ZRC SAZU, portal Fran
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.