kąt
See also: Appendix:Variations of "kat"
Old Polish
Etymology
Inherited from Proto-Slavic *kǫ̃tъ. First attested in the 14th century.
Noun
kąt m animacy unattested
- corner (place where walls meet)
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 117, 21:
- Kamen, gen sø odrzvczyly dzalayøcz, ten vczynon gest we glowø køta (hic factus est in caput anguli)
- [Kamień, jen są odrzucili działając, ten uczynion jest we głowę kąta (hic factus est in caput anguli)]
- 1930 [c. 1455], “II Par”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka), 28, 24:
- Achaz... zdzalal sobye oltarze po wszech køcyech ierusalemskich (fecit sibi altaria in universis angulis Jerusalem)
- [Achaz... zdziałał sobie ołtarze po wszech kąciech jerusalemskich (fecit sibi altaria in universis angulis Jerusalem)]
- corner (remote or out of the way place)
- 1857 [1309], Codex Diplomaticus Silesiae. Bd. 1, Urkunden des Klosters Czarnowanz, volume I, Silesia, page 21:
- Ad pratum, quod dicitur Choualkowy canti
- [Ad pratum, quod dicitur Ch[o]wałkowy kąty]
- corner (secret or secluded place)
- 1874-1891 [1440], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XXV, page 242:
- Po kaczech per vicos
- [Po kąciech per vicos]
Derived terms
adjectives
- kątowy
- kętny
nouns
- cztyrzy kąty
Related terms
nouns
- kątowe
References
- Boryś, Wiesław (2005) “kąt”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Sławski, Franciszek (1958-1965) “kąt”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
- Mańczak, Witold (2017) “kąt”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- Bańkowski, Andrzej (2000) “kąt”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “kąt”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish
Etymology
Inherited from Old Polish kąt.
Pronunciation
- IPA(key): /kɔnt/
- (Middle Polish) IPA(key): /ˈkɔ̃t/
Audio (file) - Rhymes: -ɔnt
- Syllabification: kąt
- Homophone: kont
Noun
kąt m inan (diminutive kącik or kątek, related adjective kątowy)
- corner (place where walls meet)
- corner (projection into space of an angle in a solid object)
- (geometry) angle (figure formed by two rays which start from a common point or by three planes that intersect)
- corner (secluded place for someone; place of residence)
- corner (little visited place)
- side; direction (region in a specified position with respect to something)
- Synonym: strona
- (obsolete) corner (place with little room)
- (Middle Polish) country
- Synonym: kraj
- (Middle Polish) corner of one's eye where the tear sac
- (Middle Polish) piece of land
- (Middle Polish, obsolete) sect; heresy
Declension
Derived terms
adjectives
adverbs
- po kątach
- z kąta w kąt
nouns
- czworokąt
- dwukąt
- dziesięciokąt
- dziewięciokąt
- kącik
- kąt bryłowy
- kąt dodatni
- kąt odbicia
- kąt ostry
- kąt padania
- kąt pełny
- kąt półpełny
- kąt prosty
- kąt rozwarty
- kąt ujemny
- kąt wklęsły
- kąt wypukły
- kąteczek
- kątem oka
- kątomierz
- kątownik
- ostrokąt
- ośmiokąt
- pięciokąt
- prostokąt
- siedmiokąt
- stare kąty
- sześciokąt
- trójkąt
- wielokąt
- wszystkie kąty
prepositions
proverbs
- siedź w kącie a znajdą cię
verbs
- postawić do kąta pf, stawiać do kąta impf
- pójść w kąt pf, iść w kąt impf
- rozstawić po kątach pf, rozstawiać po kątach impf
- rzucić w kąt pf, rzucać w kąt impf
- siedzieć w kącie impf
- wyłazić z każdego kąta impf
- zamieszkać kątem pf, mieszkać kątem impf
Trivia
According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), kąt is one of the most used words in Polish, appearing 41 times in scientific texts, 3 times in news, 3 times in essays, 21 times in fiction, and 13 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 81 times, making it the 789th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References
- Ida Kurcz (1990) “kąt”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 175
Further reading
- kąt in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- kąt in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “kąt”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- “KĄT”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 19.07.2008
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “kąt”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “kąt”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1902), “kąt”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 2, Warsaw, page 313
- kąt in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.