kąt

See also: Appendix:Variations of "kat"

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *kǫ̃tъ. First attested in the 14th century.

Pronunciation

  • IPA(key): (10th–15th CE) /kɑ̃t/
  • IPA(key): (15th CE) /kɑ̃t/

Noun

kąt m animacy unattested

  1. corner (place where walls meet)
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 117, 21:
      Kamen, gen sø odrzvczyly dzalayøcz, ten vczynon gest we glowø køta (hic factus est in caput anguli)
      [Kamień, jen są odrzucili działając, ten uczynion jest we głowę kąta (hic factus est in caput anguli)]
    • 1930 [c. 1455], “II Par”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka), 28, 24:
      Achaz... zdzalal sobye oltarze po wszech køcyech ierusalemskich (fecit sibi altaria in universis angulis Jerusalem)
      [Achaz... zdziałał sobie ołtarze po wszech kąciech jerusalemskich (fecit sibi altaria in universis angulis Jerusalem)]
  2. corner (remote or out of the way place)
    • 1857 [1309], Codex Diplomaticus Silesiae. Bd. 1, Urkunden des Klosters Czarnowanz, volume I, Silesia, page 21:
      Ad pratum, quod dicitur Choualkowy canti
      [Ad pratum, quod dicitur Ch[o]wałkowy kąty]
  3. corner (secret or secluded place)
    • 1874-1891 [1440], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XXV, page 242:
      Po kaczech per vicos
      [Po kąciech per vicos]

Derived terms

adjectives
  • kątowy
  • kętny
nouns
  • cztyrzy kąty
nouns
  • kątowe

Descendants

  • Masurian: kónt
  • Polish: kąt
  • Silesian: kōnt

References

  • Boryś, Wiesław (2005) “kąt”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
  • Sławski, Franciszek (1958-1965) “kąt”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
  • Mańczak, Witold (2017) “kąt”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
  • Bańkowski, Andrzej (2000) “kąt”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
  • B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “kąt”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish kąt.

Pronunciation

  • IPA(key): /kɔnt/
  • (Middle Polish) IPA(key): /ˈkɔ̃t/
  • (file)
  • Rhymes: -ɔnt
  • Syllabification: kąt
  • Homophone: kont

Noun

kąt m inan (diminutive kącik or kątek, related adjective kątowy)

  1. corner (place where walls meet)
  2. corner (projection into space of an angle in a solid object)
  3. (geometry) angle (figure formed by two rays which start from a common point or by three planes that intersect)
  4. corner (secluded place for someone; place of residence)
  5. corner (little visited place)
  6. side; direction (region in a specified position with respect to something)
    Synonym: strona
  7. (obsolete) corner (place with little room)
  8. (Middle Polish) country
    Synonym: kraj
  9. (Middle Polish) corner of one's eye where the tear sac
  10. (Middle Polish) piece of land
  11. (Middle Polish, obsolete) sect; heresy

Declension

Derived terms

adjectives
adverbs
  • po kątach
  • z kąta w kąt
nouns
prepositions
proverbs
  • siedź w kącie a znajdą cię
verbs
  • postawić do kąta pf, stawiać do kąta impf
  • pójść w kąt pf, iść w kąt impf
  • rozstawić po kątach pf, rozstawiać po kątach impf
  • rzucić w kąt pf, rzucać w kąt impf
  • siedzieć w kącie impf
  • wyłazić z każdego kąta impf
  • zamieszkać kątem pf, mieszkać kątem impf

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), kąt is one of the most used words in Polish, appearing 41 times in scientific texts, 3 times in news, 3 times in essays, 21 times in fiction, and 13 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 81 times, making it the 789th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

References

  1. Ida Kurcz (1990) “kąt”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 175

Further reading

  • kąt in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • kąt in Polish dictionaries at PWN
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “kąt”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • KĄT”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 19.07.2008
  • Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “kąt”, in Słownik języka polskiego
  • Aleksander Zdanowicz (1861) “kąt”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
  • J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1902), “kąt”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 2, Warsaw, page 313
  • kąt in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.