fuascail
Irish
Alternative forms
- fuasgail (obsolete)
Etymology
From Middle Irish fúasclaid (“release, redeem”), a late form of fúaslaici, fúasailci formed by metathesis, from Old Irish do·fúasailci (“release, dissolve”), through loss of the first preverb. Cognate with Scottish Gaelic fuasgail.
Pronunciation
- IPA(key): /ˈfˠuəsˠkəlʲ/
Verb
fuascail (present analytic fuasclaíonn, future analytic fuasclóidh, verbal noun fuascailt, past participle fuascailte)
- to deliver (set free), free, liberate, release, emancipate, extricate
- Synonym: saor
- to ransom (pay a price to set someone free), redeem (liberate by payment of ransom)
- to redeem (recover ownership of something by paying a sum, set free by force, convert into cash)
- to solve (find an answer or solution), answer (a question)
- to clear up (clarify, correct a misconception)
- (military) to relieve (bring military help to a besieged town; to lift the siege on)
Conjugation
conjugation of fuascail (second conjugation)
singular | plural | relative | autonomous | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
first | second | third | first | second | third | ||||
indicative | present | fuasclaím | fuasclaíonn tú; fuasclaír† |
fuasclaíonn sé, sí | fuasclaímid; fuasclaíonn muid |
fuasclaíonn sibh | fuasclaíonn siad; fuasclaíd† |
a fhuasclaíonn; a fhuasclaíos / a bhfuasclaíonn*; a bhfuasclaíos* |
fuasclaítear |
past | d'fhuascail mé; d'fhuasclaíos / fhuascail mé‡; fhuasclaíos‡ |
d'fhuascail tú; d'fhuasclaís / fhuascail tú‡; fhuasclaís‡ |
d'fhuascail sé, sí / fhuascail sé, sí‡ |
d'fhuasclaíomar; d'fhuascail muid / fhuasclaíomar‡; fhuascail muid‡ |
d'fhuascail sibh; d'fhuasclaíobhair / fhuascail sibh‡; fhuasclaíobhair‡ |
d'fhuascail siad; d'fhuasclaíodar / fhuascail siad‡; fhuasclaíodar‡ |
a d'fhuascail / ar fhuascail* |
fuasclaíodh | |
past habitual | d'fhuasclaínn / fhuasclaínn‡; bhfuasclaínn‡‡ |
d'fhuasclaíteá / fhuasclaíteá‡; bhfuasclaíteᇇ |
d'fhuasclaíodh sé, sí / fhuasclaíodh sé, sí‡; bhfuasclaíodh sé, s퇇 |
d'fhuasclaímis; d'fhuasclaíodh muid / fhuasclaímis‡; fhuasclaíodh muid‡; bhfuasclaímis‡‡; bhfuasclaíodh muid‡‡ |
d'fhuasclaíodh sibh / fhuasclaíodh sibh‡; bhfuasclaíodh sibh‡‡ |
d'fhuasclaídís; d'fhuasclaíodh siad / fhuasclaídís; fhuasclaíodh siad‡; bhfuasclaídís‡‡; bhfuasclaíodh siad‡‡ |
a d'fhuasclaíodh / a bhfuasclaíodh* |
d'fhuasclaítí / fhuasclaítí‡; bhfuasclaít퇇 | |
future | fuasclóidh mé; fuasclód; fuasclóchaidh mé† |
fuasclóidh tú; fuasclóir†; fuasclóchaidh tú† |
fuasclóidh sé, sí; fuasclóchaidh sé, sí† |
fuasclóimid; fuasclóidh muid; fuasclóchaimid†; fuasclóchaidh muid† |
fuasclóidh sibh; fuasclóchaidh sibh† |
fuasclóidh siad; fuasclóid†; fuasclóchaidh siad† |
a fhuasclóidh; a fhuasclós; a fhuasclóchaidh†; a fhuasclóchas† / a bhfuasclóidh*; a bhfuasclós*; a bhfuasclóchaidh*†; a bhfuasclóchas*† |
fuasclófar; fuasclóchar† | |
conditional | d'fhuasclóinn; d'fhuasclóchainn† / fhuasclóinn‡; fhuasclóchainn†‡; bhfuasclóinn‡‡; bhfuasclóchainn†‡‡ | d'fhuasclófá; d'fhuasclóchthᆠ/ fhuasclófá‡; fhuasclóchthᆇ; bhfuasclófᇇ; bhfuasclóchthᆇ‡ | d'fhuasclódh sé, sí; d'fhuasclóchadh sé, sí† / fhuasclódh sé, sí‡; fhuasclóchadh sé, s톇; bhfuasclódh sé, s퇇; bhfuasclóchadh sé, s톇‡ | d'fhuasclóimis; d'fhuasclódh muid; d'fhuasclóchaimis†; d'fhuasclóchadh muid† / fhuasclóimis‡; fhuasclódh muid‡; fhuasclóchaimis†‡; fhuasclóchadh muid†‡; bhfuasclóimis‡‡; bhfuasclódh muid‡‡; bhfuasclóchaimis†‡‡; bhfuasclóchadh muid†‡‡ | d'fhuasclódh sibh; d'fhuasclóchadh sibh† / fhuasclódh sibh‡; fhuasclóchadh sibh†‡; bhfuasclódh sibh‡‡; bhfuasclóchadh sibh†‡‡ | d'fhuasclóidís; d'fhuasclódh siad; d'fhuasclóchadh siad† / fhuasclóidís‡; fhuasclódh siad‡; fhuasclóchadh siad†‡; bhfuasclóidís‡‡; bhfuasclódh siad‡‡; bhfuasclóchadh siad†‡‡ | a d'fhuasclódh; a d'fhuasclóchadh† / a bhfuasclódh*; a bhfuasclóchadh*† |
d'fhuasclófaí; d'fhuasclóchthaí† / fhuasclófaí‡; fhuasclóchtha톇; bhfuasclófa퇇; bhfuasclóchtha톇‡ | |
subjunctive | present | go bhfuasclaí mé; go bhfuasclaíod† |
go bhfuasclaí tú; go bhfuasclaír† |
go bhfuasclaí sé, sí | go bhfuasclaímid; go bhfuasclaí muid |
go bhfuasclaí sibh | go bhfuasclaí siad; go bhfuasclaíd† |
— | go bhfuasclaítear |
past | dá bhfuasclaínn | dá bhfuasclaíteá | dá bhfuasclaíodh sé, sí | dá bhfuasclaímis; dá bhfuasclaíodh muid |
dá bhfuasclaíodh sibh | dá bhfuasclaídís; dá bhfuasclaíodh siad |
— | dá bhfuasclaítí | |
imperative | fuasclaím | fuascail | fuasclaíodh sé, sí | fuasclaímis | fuasclaígí; fuasclaídh† |
fuasclaídís | — | fuasclaítear | |
verbal noun | fuascailt | ||||||||
past participle | fuascailte |
* indirect relative
† archaic or dialect form
‡ dependent form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis
- Alternative verbal noun: fuascladh
Mutation
Irish mutation | ||
---|---|---|
Radical | Lenition | Eclipsis |
fuascail | fhuascail | bhfuascail |
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs. |
Further reading
- “fuascail”, in Historical Irish Corpus, 1600–1926, Royal Irish Academy
- G. Toner, M. Ní Mhaonaigh, S. Arbuthnot, D. Wodtko, M.-L. Theuerkauf, editors (2019), “fúasclaid”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
- Dinneen, Patrick S. (1904) “fuasclaim”, in Foclóir Gaeḋilge agus Béarla, 1st edition, Dublin: Irish Texts Society, page 338
- Ó Dónaill, Niall (1977) “fuascail”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.