diri
Azerbaijani
Etymology
From Proto-Turkic *dīri-.
The sense “undercooked, not overcooked (of rice)“ might have developed from the sense “undercooked (of meat)", the sense “undercooked“ in applying the notion of meat still containing blood, thus being “alive“. Compare Crimean Tatar tiri (“undercooked, of meat”).
Pronunciation
Audio (file)
Adjective
Noun
diri (definite accusative dirini, plural dirilər)
Declension
Declension of diri | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
singular | plural | |||||||
nominative | diri |
dirilər | ||||||
definite accusative | dirini |
diriləri | ||||||
dative | diriyə |
dirilərə | ||||||
locative | diridə |
dirilərdə | ||||||
ablative | diridən |
dirilərdən | ||||||
definite genitive | dirinin |
dirilərin |
Possessive forms of diri | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
nominative | ||||||||
singular | plural | |||||||
mənim (“my”) | dirim | dirilərim | ||||||
sənin (“your”) | dirin | dirilərin | ||||||
onun (“his/her/its”) | dirisi | diriləri | ||||||
bizim (“our”) | dirimiz | dirilərimiz | ||||||
sizin (“your”) | diriniz | diriləriniz | ||||||
onların (“their”) | dirisi or diriləri | diriləri | ||||||
accusative | ||||||||
singular | plural | |||||||
mənim (“my”) | dirimi | dirilərimi | ||||||
sənin (“your”) | dirini | dirilərini | ||||||
onun (“his/her/its”) | dirisini | dirilərini | ||||||
bizim (“our”) | dirimizi | dirilərimizi | ||||||
sizin (“your”) | dirinizi | dirilərinizi | ||||||
onların (“their”) | dirisini or dirilərini | dirilərini | ||||||
dative | ||||||||
singular | plural | |||||||
mənim (“my”) | dirimə | dirilərimə | ||||||
sənin (“your”) | dirinə | dirilərinə | ||||||
onun (“his/her/its”) | dirisinə | dirilərinə | ||||||
bizim (“our”) | dirimizə | dirilərimizə | ||||||
sizin (“your”) | dirinizə | dirilərinizə | ||||||
onların (“their”) | dirisinə or dirilərinə | dirilərinə | ||||||
locative | ||||||||
singular | plural | |||||||
mənim (“my”) | dirimdə | dirilərimdə | ||||||
sənin (“your”) | dirində | dirilərində | ||||||
onun (“his/her/its”) | dirisində | dirilərində | ||||||
bizim (“our”) | dirimizdə | dirilərimizdə | ||||||
sizin (“your”) | dirinizdə | dirilərinizdə | ||||||
onların (“their”) | dirisində or dirilərində | dirilərində | ||||||
ablative | ||||||||
singular | plural | |||||||
mənim (“my”) | dirimdən | dirilərimdən | ||||||
sənin (“your”) | dirindən | dirilərindən | ||||||
onun (“his/her/its”) | dirisindən | dirilərindən | ||||||
bizim (“our”) | dirimizdən | dirilərimizdən | ||||||
sizin (“your”) | dirinizdən | dirilərinizdən | ||||||
onların (“their”) | dirisindən or dirilərindən | dirilərindən | ||||||
genitive | ||||||||
singular | plural | |||||||
mənim (“my”) | dirimin | dirilərimin | ||||||
sənin (“your”) | dirinin | dirilərinin | ||||||
onun (“his/her/its”) | dirisinin | dirilərinin | ||||||
bizim (“our”) | dirimizin | dirilərimizin | ||||||
sizin (“your”) | dirinizin | dirilərinizin | ||||||
onların (“their”) | dirisinin or dirilərinin | dirilərinin |
Derived terms
References
- Tağıyev M. T. et al., editors (2006), “diri”, in Azərbaycanca-rusca lüğət [Azerbaijani–Russian Dictionary], volume I, Baku: Şərq-Qərb, page 791a
Esperanto
Pronunciation
- IPA(key): [ˈdiri]
- Audio:
(file) - Rhymes: -iri
- Hyphenation: di‧ri
Conjugation
Conjugation of diri
|
See also
- paroli (“to speak”)
Haitian Creole
Hypernyms
- sereyal
Hungarian
Pronunciation
- IPA(key): [ˈdiri]
- Hyphenation: di‧ri
- Rhymes: -ri
Noun
diri (plural dirik)
- (colloquial, dated) Synonym of igazgató (“principal [in school], director, manager”)
Declension
Inflection (stem in long/high vowel, front unrounded harmony) | ||
---|---|---|
singular | plural | |
nominative | diri | dirik |
accusative | dirit | diriket |
dative | dirinek | diriknek |
instrumental | dirivel | dirikkel |
causal-final | diriért | dirikért |
translative | dirivé | dirikké |
terminative | diriig | dirikig |
essive-formal | diriként | dirikként |
essive-modal | — | — |
inessive | diriben | dirikben |
superessive | dirin | diriken |
adessive | dirinél | diriknél |
illative | diribe | dirikbe |
sublative | dirire | dirikre |
allative | dirihez | dirikhez |
elative | diriből | dirikből |
delative | diriről | dirikről |
ablative | diritől | diriktől |
non-attributive possessive - singular |
dirié | diriké |
non-attributive possessive - plural |
diriéi | dirikéi |
Possessive forms of diri | ||
---|---|---|
possessor | single possession | multiple possessions |
1st person sing. | dirim | dirijeim |
2nd person sing. | dirid | dirijeid |
3rd person sing. | dirije | dirijei |
1st person plural | dirink | dirijeink |
2nd person plural | diritek | dirijeitek |
3rd person plural | dirijük | dirijeik |
Further reading
- diri in Bárczi, Géza and László Országh. A magyar nyelv értelmező szótára (‘The Explanatory Dictionary of the Hungarian Language’, abbr.: ÉrtSz.). Budapest: Akadémiai Kiadó, 1959–1962. Fifth ed., 1992: →ISBN
- diri in Ittzés, Nóra (ed.). A magyar nyelv nagyszótára (‘A Comprehensive Dictionary of the Hungarian Language’). Budapest: Akadémiai Kiadó, 2006–2031 (work in progress; published A–ez as of 2024)
Indonesian
Etymology
From Malay diri, from Proto-Malayic *diri, from Proto-Malayo-Polynesian *diRi (“to stand”).
Pronunciation
- IPA(key): /di.ri/
- Rhymes: -ri
- Hyphenation: di‧ri
Noun
diri (first-person possessive diriku, second-person possessive dirimu, third-person possessive dirinya)
Derived terms
Further reading
- “diri” in Kamus Besar Bahasa Indonesia, Jakarta: Agency for Language Development and Cultivation – Ministry of Education, Culture, Research, and Technology of the Republic of Indonesia, 2016.
Malay
Etymology
From Proto-Malayic *diri, from Proto-Malayo-Polynesian *hadiʀi, from Proto-Austronesian *Sadiʀi.
Pronunciation
- IPA(key): /diri/
- Rhymes: -i
Derived terms
Regular affixed derivations:
- pendiri [agentive / qualitative / instrumental / abstract / measure] (peN-)
- pendirian [agentive / qualitative / instrumental / abstract / measure + resultative / locative / collective / variety / verbal noun / fruit] (peN- + -an)
- berpendirian [agentive / qualitative / instrumental / abstract / measure + stative / habitual + resultative / locative / collective / variety / verbal noun / fruit] (peN- + beR- + -an)
- berdiri [stative / habitual] (beR-)
- mendirikan [agent focus + causative benefactive] (meN- + -kan)
- didirikan [patient focus + causative benefactive] (di- + -kan)
- terdiri [agentless action] (teR-)
Descendants
- Indonesian: diri
Noun
diri (Jawi spelling ديري, plural diri-diri, informal 1st possessive diriku, 2nd possessive dirimu, 3rd possessive dirinya)
Derived terms
Irregular affixed derivations, other derivations and compound words:
Descendants
- Indonesian: diri
Further reading
- “diri” in Pusat Rujukan Persuratan Melayu | Malay Literary Reference Centre, Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, 2017.
Mauritian Creole
Alternative forms
References
- Baker, Philip & Hookoomsing, Vinesh Y. 1987. Dictionnaire de créole mauricien. Morisyen – English – Français
Sumerian
Tagalog
Etymology
From Proto-Malayo-Polynesian *zizi (“disgusted; revolted”). Cognate with Malay jijik.
Pronunciation
- (Standard Tagalog)
- IPA(key): /ˈdiɾi/ [ˈdi.ɾɪ] (noun)
- Rhymes: -iɾi
- IPA(key): /diˈɾi/ [dɪˈɾi] (adjective)
- Rhymes: -i
- IPA(key): /ˈdiɾi/ [ˈdi.ɾɪ] (noun)
- Syllabification: di‧ri
Noun
diri (Baybayin spelling ᜇᜒᜇᜒ)
Derived terms
Further reading
- “diri”, in Pambansang Diksiyonaryo | Diksiyonaryo.ph, Manila, 2018
Turkish
Etymology
From Ottoman Turkish دیری (diri), from Proto-Turkic *tīri-.
Cognate with Old Turkic [script needed] (tirig), Kazakh тірі (tırı), Kyrgyz тири (tiri) / тирүү (tirüü), Uzbek tirik, Turkmen diri, Chuvash чӗрӗ (čĕrĕ, “alive, living”).
Related terms
References
- Nişanyan, Sevan (2002–) “diri”, in Nişanyan Sözlük
- Redhouse, James W. (1890) “دیری”, in A Turkish and English Lexicon, Constantinople: A. H. Boyajian, page 935
- Avery, Robert et al., editors (2013), The Redhouse Dictionary Turkish/Ottoman English, 21st edition, Istanbul: Sev Yayıncılık, →ISBN