ภูธร

From Sanskrit भूधर (bhūdhara, literally “earth bearing”), from भू (bhū, “earth”) + धर (dhara, “bearing; carrying; supporting; holding; upholding; maintaining; etc”); equivalent to Thai ภู (puu) +‎ ธร (tɔɔn).

Cognate with Lao ພູທອນ (phū thǭn), Khmer ភូធរ (phuthrô).

ภูธร • (puu-tɔɔn)

1. (elegant, figurative) one who bears or supports the earth, as mountain, monarch, etc.
   • 2001, ราชบัณฑิตยสถาน, พจนานุกรมศัพท์วรรณคดีไทย สมัยอยุธยา โคลงยวนพ่าย, Bangkok: ราชบัณฑิตยสถาน, →ISBN, page 138:

     ครั้นคิดครั้นรีบเร้ง วางไป นบนอบภูธรทูล บ่อย้าน ความผิดแผกไผรชรงง โชรมโจทย ก็ดี ขอจงพระชี้ต้าน ไตร่ตรา

     krán kít krán rîip-réng · waang bpai · nóp-nɔ̂ɔp puu-tɔɔn tuun · bɔ̀ɔ yáan · kwaam-pìt pɛ̀ɛk pǎi chang · choom jòot · gɔ̂ɔ-dii · kɔ̌ɔ jong prá chíi-dtâan · dtrài-dtraa

     Upon thinking so, he then with dispatch went forth to pay homage to the Bearer of the Earth and, without fear, asked about the offences, of which some people that hated him might have jointly accused him, saying: "May it please Your Majesty to explain [to me the charges they laid against me] and consider [my reply thereto]."

2. (Thailand government) provincial police, as opposed to นครบาล (“metropolitan police”).

ภูธร • (puu-tɔɔn) (abstract noun ความภูธร)

1. (slang, derogatory) provincial, rural, rustic; uncivilised, countrified; unfashionable; lacking social graces.