रक्षति

Sanskrit

Alternative scripts

ৰক্ষতি (Assamese script)
ᬭᬓ᭄ᬱᬢᬶ (Balinese script)
রক্ষতি (Bengali script)
𑰨𑰎𑰿𑰬𑰝𑰰 (Bhaiksuki script)
𑀭𑀓𑁆𑀱𑀢𑀺 (Brahmi script)
ရက္ၑတိ (Burmese script)
રક્ષતિ (Gujarati script)
ਰਕ੍ਸ਼ਤਿ (Gurmukhi script)
𑌰𑌕𑍍𑌷𑌤𑌿 (Grantha script)
ꦫꦏ꧀ꦰꦠꦶ (Javanese script)
𑂩𑂍𑂹𑂭𑂞𑂱 (Kaithi script)
ರಕ್ಷತಿ (Kannada script)
រក្ឞតិ (Khmer script)
ຣກ຺ຩຕິ (Lao script)
രക്ഷതി (Malayalam script)
ᡵᠠᡬᢢᠠᢠᡳ (Manchu script)
𑘨𑘎𑘿𑘬𑘝𑘱 (Modi script)
ᠷᠠᢉᢔᠠᢐᠢ (Mongolian script)
𑧈𑦮𑧠𑧌𑦽𑧒 (Nandinagari script)
𑐬𑐎𑑂𑐲𑐟𑐶 (Newa script)
ରକ୍ଷତି (Odia script)
ꢬꢒ꣄ꢰꢡꢶ (Saurashtra script)
𑆫𑆑𑇀𑆰𑆠𑆴 (Sharada script)
𑖨𑖎𑖿𑖬𑖝𑖰 (Siddham script)
රක්‍ෂති (Sinhalese script)
𑩼𑩜 𑪙𑪀𑩫𑩑 (Soyombo script)
𑚤𑚊𑚶𑚙𑚮 (Takri script)
ரக்ஷதி (Tamil script)
రక్షతి (Telugu script)
รกฺษติ (Thai script)
ར་ཀྵ་ཏི (Tibetan script)
𑒩𑒏𑓂𑒭𑒞𑒱 (Tirhuta script)
𑨫𑨋𑩇𑨯𑨙𑨁 (Zanabazar Square script)

Etymology

From Proto-Indo-Iranian *Hrákšati, from Proto-Indo-European *h₂lékseti (“to protect, to guard”). Cognate with Ancient Greek ἀλέξω (aléxō, “to guard, defend, help”), Old English ealgian (“to protect”), Middle Persian lškl (laškar) (whence Persian (laškar, “army”)).

Pronunciation

(Vedic) IPA^(key): /ɾɐ́k.ʂɐ.ti/
(Classical) IPA^(key): /ˈɾɐk.ʂɐ.t̪i/

Verb

रक्षति • (rákṣati) third-singular present indicative (root रक्ष्, class 1, type P)

to protect, defend, guard
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 10.108.07:
  ayáṃ nidhíḥ sarame ádribudhno góbhir ášvebhir vásubhir niṛṣṭaḥ
  rákṣanti tám paṇáyo yé sugopā́ réku padám álakam ā́ jagantha
  Paved with the rock is this our treasure-chamber; filled full of precious things, of kine, and horses.
  These Paṇis who are watchful keepers guard it. In vain hast thou approached this lonely station.

Conjugation

Present: रक्षति (rákṣati), रक्षते (rákṣate)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	रक्षति rákṣati	रक्षतः rákṣataḥ	रक्षन्ति rákṣanti	रक्षते rákṣate	रक्षेते rákṣete	रक्षन्ते rákṣante
Second	रक्षसि rákṣasi	रक्षथः rákṣathaḥ	रक्षथ rákṣatha	रक्षसे rákṣase	रक्षेथे rákṣethe	रक्षध्वे rákṣadhve
First	रक्षामि rákṣāmi	रक्षावः rákṣāvaḥ	रक्षामः rákṣāmaḥ	रक्षे rákṣe	रक्षावहे rákṣāvahe	रक्षामहे rákṣāmahe
Imperative
Third	रक्षतु rákṣatu	रक्षताम् rákṣatām	रक्षन्तु rákṣantu	रक्षताम् rákṣatām	रक्षेताम् rákṣetām	रक्षन्ताम् rákṣantām
Second	रक्ष rákṣa	रक्षतम् rákṣatam	रक्षत rákṣata	रक्षस्व rákṣasva	रक्षेथाम् rákṣethām	रक्षध्वम् rákṣadhvam
First	रक्षाणि rákṣāṇi	रक्षाव rákṣāva	रक्षाम rákṣāma	रक्षै rákṣai	रक्षावहै rákṣāvahai	रक्षामहै rákṣāmahai
Optative/Potential
Third	रक्षेत् rákṣet	रक्षेताम् rákṣetām	रक्षेयुः rákṣeyuḥ	रक्षेत rákṣeta	रक्षेयाताम् rákṣeyātām	रक्षेरन् rákṣeran
Second	रक्षेः rákṣeḥ	रक्षेतम् rákṣetam	रक्षेत rákṣeta	रक्षेथाः rákṣethāḥ	रक्षेयाथाम् rákṣeyāthām	रक्षेध्वम् rákṣedhvam
First	रक्षेयम् rákṣeyam	रक्षेव rákṣeva	रक्षेम rákṣema	रक्षेय rákṣeya	रक्षेवहि rákṣevahi	रक्षेमहि rákṣemahi
Participles
	रक्षत् rákṣat			रक्षमाण rákṣamāṇa

Imperfect: अरक्षत् (árakṣat), अरक्षत (árakṣata)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	अरक्षत् árakṣat	अरक्षताम् árakṣatām	अरक्षन् árakṣan	अरक्षत árakṣata	अरक्षेताम् árakṣetām	अरक्षन्त árakṣanta
Second	अरक्षः árakṣaḥ	अरक्षतम् árakṣatam	अरक्षत árakṣata	अरक्षथाः árakṣathāḥ	अरक्षेथाम् árakṣethām	अरक्षध्वम् árakṣadhvam
First	अरक्षम् árakṣam	अरक्षाव árakṣāva	अरक्षाम árakṣāma	अरक्षे árakṣe	अरक्षावहि árakṣāvahi	अरक्षामहि árakṣāmahi

Descendants

Pali: rakkhati
Prakrit: 𑀭𑀓𑁆𑀔𑀇 (rakkhaï) (see there for further descendants)
→ Tamil: இரட்சி (iraṭci), ரக்ஷி (rakṣi), லக்ஷி (lakṣi) (learned)
→ Telugu: రక్షించు (rakṣiñcu) (learned)