मदन
Sanskrit
Etymology
From the मद् (mad, “to enjoy; to be drunk; to intoxicate”, root) + -अन (-ana), the root being inherited either from Proto-Indo-European *mad- (“to be wet > be drunk”)[1] or from Proto-Indo-European *med- (“to become full, sated”).[2]
Declension
| Masculine a-stem declension of मदन (mádana) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | मदनः mádanaḥ |
मदनौ / मदना¹ mádanau / mádanā¹ |
मदनाः / मदनासः¹ mádanāḥ / mádanāsaḥ¹ |
| Vocative | मदन mádana |
मदनौ / मदना¹ mádanau / mádanā¹ |
मदनाः / मदनासः¹ mádanāḥ / mádanāsaḥ¹ |
| Accusative | मदनम् mádanam |
मदनौ / मदना¹ mádanau / mádanā¹ |
मदनान् mádanān |
| Instrumental | मदनेन mádanena |
मदनाभ्याम् mádanābhyām |
मदनैः / मदनेभिः¹ mádanaiḥ / mádanebhiḥ¹ |
| Dative | मदनाय mádanāya |
मदनाभ्याम् mádanābhyām |
मदनेभ्यः mádanebhyaḥ |
| Ablative | मदनात् mádanāt |
मदनाभ्याम् mádanābhyām |
मदनेभ्यः mádanebhyaḥ |
| Genitive | मदनस्य mádanasya |
मदनयोः mádanayoḥ |
मदनानाम् mádanānām |
| Locative | मदने mádane |
मदनयोः mádanayoḥ |
मदनेषु mádaneṣu |
| Notes |
| ||
| Feminine ī-stem declension of मदनी (mádanī) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | मदनी mádanī |
मदन्यौ / मदनी¹ mádanyau / mádanī¹ |
मदन्यः / मदनीः¹ mádanyaḥ / mádanīḥ¹ |
| Vocative | मदनि mádani |
मदन्यौ / मदनी¹ mádanyau / mádanī¹ |
मदन्यः / मदनीः¹ mádanyaḥ / mádanīḥ¹ |
| Accusative | मदनीम् mádanīm |
मदन्यौ / मदनी¹ mádanyau / mádanī¹ |
मदनीः mádanīḥ |
| Instrumental | मदन्या mádanyā |
मदनीभ्याम् mádanībhyām |
मदनीभिः mádanībhiḥ |
| Dative | मदन्यै mádanyai |
मदनीभ्याम् mádanībhyām |
मदनीभ्यः mádanībhyaḥ |
| Ablative | मदन्याः / मदन्यै² mádanyāḥ / mádanyai² |
मदनीभ्याम् mádanībhyām |
मदनीभ्यः mádanībhyaḥ |
| Genitive | मदन्याः / मदन्यै² mádanyāḥ / mádanyai² |
मदन्योः mádanyoḥ |
मदनीनाम् mádanīnām |
| Locative | मदन्याम् mádanyām |
मदन्योः mádanyoḥ |
मदनीषु mádanīṣu |
| Notes |
| ||
| Neuter a-stem declension of मदन (mádana) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | मदनम् mádanam |
मदने mádane |
मदनानि / मदना¹ mádanāni / mádanā¹ |
| Vocative | मदन mádana |
मदने mádane |
मदनानि / मदना¹ mádanāni / mádanā¹ |
| Accusative | मदनम् mádanam |
मदने mádane |
मदनानि / मदना¹ mádanāni / mádanā¹ |
| Instrumental | मदनेन mádanena |
मदनाभ्याम् mádanābhyām |
मदनैः / मदनेभिः¹ mádanaiḥ / mádanebhiḥ¹ |
| Dative | मदनाय mádanāya |
मदनाभ्याम् mádanābhyām |
मदनेभ्यः mádanebhyaḥ |
| Ablative | मदनात् mádanāt |
मदनाभ्याम् mádanābhyām |
मदनेभ्यः mádanebhyaḥ |
| Genitive | मदनस्य mádanasya |
मदनयोः mádanayoḥ |
मदनानाम् mádanānām |
| Locative | मदने mádane |
मदनयोः mádanayoḥ |
मदनेषु mádaneṣu |
| Notes |
| ||
Noun
मदन • (mádana) stem, m
- passion; love (of sexual nature)
- c. 400 CE – 500 CE, Śūdraka, Mṛcchakaṭikam Act 1:
- मम मदनम् अनङ्गं मन्मथं वर्धयन्ती
निशि च शयनके मम निद्रां प्रक्षिषन्ती ।- mama madanam anaṅgaṃ manmathaṃ vardhayantī
niśi ca śayanake mama nidrāṃ prakṣiṣantī. - (You who are) increasing my passion, my lust, my desire,
And at night exhausting my sleep in the bedchamber.
- mama madanam anaṅgaṃ manmathaṃ vardhayantī
- मम मदनम् अनङ्गं मन्मथं वर्धयन्ती
Declension
| Masculine a-stem declension of मदन (mádana) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | मदनः mádanaḥ |
मदनौ / मदना¹ mádanau / mádanā¹ |
मदनाः / मदनासः¹ mádanāḥ / mádanāsaḥ¹ |
| Vocative | मदन mádana |
मदनौ / मदना¹ mádanau / mádanā¹ |
मदनाः / मदनासः¹ mádanāḥ / mádanāsaḥ¹ |
| Accusative | मदनम् mádanam |
मदनौ / मदना¹ mádanau / mádanā¹ |
मदनान् mádanān |
| Instrumental | मदनेन mádanena |
मदनाभ्याम् mádanābhyām |
मदनैः / मदनेभिः¹ mádanaiḥ / mádanebhiḥ¹ |
| Dative | मदनाय mádanāya |
मदनाभ्याम् mádanābhyām |
मदनेभ्यः mádanebhyaḥ |
| Ablative | मदनात् mádanāt |
मदनाभ्याम् mádanābhyām |
मदनेभ्यः mádanebhyaḥ |
| Genitive | मदनस्य mádanasya |
मदनयोः mádanayoḥ |
मदनानाम् mádanānām |
| Locative | मदने mádane |
मदनयोः mádanayoḥ |
मदनेषु mádaneṣu |
| Notes |
| ||
| Feminine ā-stem declension of मदना (mádanā) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | मदना mádanā |
मदने mádane |
मदनाः mádanāḥ |
| Vocative | मदने mádane |
मदने mádane |
मदनाः mádanāḥ |
| Accusative | मदनाम् mádanām |
मदने mádane |
मदनाः mádanāḥ |
| Instrumental | मदनया / मदना¹ mádanayā / mádanā¹ |
मदनाभ्याम् mádanābhyām |
मदनाभिः mádanābhiḥ |
| Dative | मदनायै mádanāyai |
मदनाभ्याम् mádanābhyām |
मदनाभ्यः mádanābhyaḥ |
| Ablative | मदनायाः / मदनायै² mádanāyāḥ / mádanāyai² |
मदनाभ्याम् mádanābhyām |
मदनाभ्यः mádanābhyaḥ |
| Genitive | मदनायाः / मदनायै² mádanāyāḥ / mádanāyai² |
मदनयोः mádanayoḥ |
मदनानाम् mádanānām |
| Locative | मदनायाम् mádanāyām |
मदनयोः mádanayoḥ |
मदनासु mádanāsu |
| Notes |
| ||
References
- Mayrhofer, Manfred (1992) “MAD”, in Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan] (in German), volume 1, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, pages 299-300
- Rix, Helmut, editor (2001), “2 *med-”, in Lexikon der indogermanischen Verben [Lexicon of Indo-European Verbs] (in German), 2nd edition, Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, →ISBN, pages 423-25
Further reading
- Apte, Vaman Shivram (1890) “मदन”, in The practical Sanskrit-English dictionary, Poona: Prasad Prakashan
- Monier Williams (1899) “Mádana”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 778/2.
- Otto Böhtlingk, Richard Schmidt (1879-1928) “मदन”, in Walter Slaje, Jürgen Hanneder, Paul Molitor, Jörg Ritter, editors, Nachtragswörterbuch des Sanskrit [Dictionary of Sanskrit with supplements] (in German), Halle-Wittenberg: Martin-Luther-Universität, published 2016
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.