क्रोश

Sanskrit

Alternative scripts

ক্ৰোশ (Assamese script)
ᬓ᭄ᬭᭀᬰ (Balinese script)
ক্রোশ (Bengali script)
𑰎𑰿𑰨𑰺𑰫 (Bhaiksuki script)
𑀓𑁆𑀭𑁄𑀰 (Brahmi script)
ကြောၐ (Burmese script)
ક્રોશ (Gujarati script)
ਕ੍ਰੋਸ਼ (Gurmukhi script)
𑌕𑍍𑌰𑍋𑌶 (Grantha script)
ꦏꦿꦺꦴꦯ (Javanese script)
𑂍𑂹𑂩𑂷𑂬 (Kaithi script)
ಕ್ರೋಶ (Kannada script)
ក្រោឝ (Khmer script)
ກ຺ໂຣຨ (Lao script)
ക്രോശ (Malayalam script)
ᡬᡵᠣᡧᠠ (Manchu script)
𑘎𑘿𑘨𑘻𑘫 (Modi script)
ᢉᠷᠣᠸᠠᠱᠠ᠋ (Mongolian script)
𑦮𑧠𑧈𑧜𑧋 (Nandinagari script)
𑐎𑑂𑐬𑑀𑐱 (Newa script)
କ୍ରୋଶ (Odia script)
ꢒ꣄ꢬꣂꢯ (Saurashtra script)
𑆑𑇀𑆫𑆾𑆯 (Sharada script)
𑖎𑖿𑖨𑖺𑖫 (Siddham script)
ක්‍රොශ (Sinhalese script)
𑩜 𑪙𑩼𑩕𑩿 (Soyombo script)
𑚊𑚶𑚤𑚴𑚧 (Takri script)
க்ரோஶ (Tamil script)
క్రోశ (Telugu script)
กฺโรศ (Thai script)
ཀྲོ་ཤ (Tibetan script)
𑒏𑓂𑒩𑒼𑒬 (Tirhuta script)
𑨋𑩇𑨫𑨆𑨮 (Zanabazar Square script)

Etymology

From the root क्रुश् (kruś, “to cry out, shriek, call out”), from Proto-Indo-Iranian *krawć- (“to cry, to call out”).

Cognate with Middle Persian [script needed] (hlws /⁠xrōs⁠/, “rooster, cock”), Classical Persian (xuroš, “loud cry; mourning”). Related to Avestan 𐬑𐬭𐬀𐬊𐬯𐬆𐬧𐬙𐬄𐬨 𐬎𐬞𐬁 (xraosəṇtąm upā), Younger Avestan 𐬑𐬭𐬀𐬊𐬯𐬌𐬌𐬈𐬌𐬙𐬌 (xraosiieⁱti, “to call out, cry”), Middle Persian [script needed] (hlwstn' /⁠xrōstan⁠/, “to call, cry”), Parthian xrws (“to call out”).

Pronunciation

(Vedic) IPA^(key): /kɾɐ́w.ɕɐ/
(Classical) IPA^(key): /ˈkɾoː.ɕɐ/

Noun

क्रोश • (króśa) stem, m

cry, yell, shriek, shout
कर्णक्रोश ― kárṇa-krośa ― an affection of the ear, singing in the ears
"the range of the voice in calling or hallooing", a measure of distance (an Indian league, commonly called a Kos = 1000 daṇḍas = 4000 hastas = 1÷4 yojana; according to others = 2000 daṇḍas = 8000 hastas = 1 gavyūti)

(1 daṇḍa = 4 hasta = 1/2000 gavyūti)

Declension

Masculine a-stem declension of क्रोश (króśa)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	क्रोशः króśaḥ	क्रोशौ / क्रोशा¹ króśau / króśā¹	क्रोशाः / क्रोशासः¹ króśāḥ / króśāsaḥ¹
Vocative	क्रोश króśa	क्रोशौ / क्रोशा¹ króśau / króśā¹	क्रोशाः / क्रोशासः¹ króśāḥ / króśāsaḥ¹
Accusative	क्रोशम् króśam	क्रोशौ / क्रोशा¹ króśau / króśā¹	क्रोशान् króśān
Instrumental	क्रोशेन króśena	क्रोशाभ्याम् króśābhyām	क्रोशैः / क्रोशेभिः¹ króśaiḥ / króśebhiḥ¹
Dative	क्रोशाय króśāya	क्रोशाभ्याम् króśābhyām	क्रोशेभ्यः króśebhyaḥ
Ablative	क्रोशात् króśāt	क्रोशाभ्याम् króśābhyām	क्रोशेभ्यः króśebhyaḥ
Genitive	क्रोशस्य króśasya	क्रोशयोः króśayoḥ	क्रोशानाम् króśānām
Locative	क्रोशे króśe	क्रोशयोः króśayoḥ	क्रोशेषु króśeṣu
Notes	¹Vedic

Derived terms

आक्रोश (ākrośa)

Related terms

क्रोशति (króśati)

Descendants

Dardic:
- Kashmiri: کریکھ (kryekh)
Magadhi Prakrit:
- Bengali: কোশ (kōś)
- Odia: କୁଶ୍ (kuś), କୁଶ (kuśô), କୋଶ (kośô)
Maharastri Prakrit: 𑀓𑁄𑀲 (kosa)
- Konkani: कोसु (kosu)
- Marathi: कोस (kos)
Sauraseni Prakrit:
- Gujarati: કોસ (kos)
Pali: kosa
- → Burmese: ကောသ (kau:sa.)
- Hindustani:
  Hindi: कोस (kos)
  
  Urdu: کوس (kos)
  - → English: coss, koss
- Nepali: कोस् (kos)
- Punjabi: ਕਰੋਹ (karoh), ਕੋਹ (koh)
→ Assamese: ক্রোশ (krüx)
→ Bengali: ক্রোশ (krōś)
→ Hindustani:
Hindi: क्रोश (kroś)

Urdu: کروش (kroś), کروه (karoh)
→ Odia: କ୍ରୋଶ (krośô)
→ Tamil: கோசு (kōcu) (via Prakrit)
→ Telugu: కోసు (kōsu) (via Prakrit)
→ Telugu: క్రోశము (krōśamu)

Proper noun

क्रोश • (króśa) n

name of different sāmans

Declension

Neuter a-stem declension of क्रोश (króśa)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	क्रोशम् króśam	क्रोशे króśe	क्रोशानि / क्रोशा¹ króśāni / króśā¹
Vocative	क्रोश króśa	क्रोशे króśe	क्रोशानि / क्रोशा¹ króśāni / króśā¹
Accusative	क्रोशम् króśam	क्रोशे króśe	क्रोशानि / क्रोशा¹ króśāni / króśā¹
Instrumental	क्रोशेन króśena	क्रोशाभ्याम् króśābhyām	क्रोशैः / क्रोशेभिः¹ króśaiḥ / króśebhiḥ¹
Dative	क्रोशाय króśāya	क्रोशाभ्याम् króśābhyām	क्रोशेभ्यः króśebhyaḥ
Ablative	क्रोशात् króśāt	क्रोशाभ्याम् króśābhyām	क्रोशेभ्यः króśebhyaḥ
Genitive	क्रोशस्य króśasya	क्रोशयोः króśayoḥ	क्रोशानाम् króśānām
Locative	क्रोशे króśe	क्रोशयोः króśayoḥ	क्रोशेषु króśeṣu
Notes	¹Vedic

References

Monier Williams (1899) “क्रोश”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0322.

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.