कृमि
Sanskrit
Etymology
| PIE word |
|---|
| *kʷŕ̥mis |
From Proto-Indo-Aryan *kŕ̥miṣ, from Proto-Indo-Iranian *kŕ̥miš, from Proto-Indo-European *kʷŕ̥mis (“worm”). Cognate with Proto-Slavic *čьrvь (“worm”), Lithuanian kirmìs (“worm”), and Persian کرم (kerm, “worm”).
Noun
कृमि • (kṛ́mi) stem, m
- a worm, insect (VS., TS., AV., ŚBr., Mn. etc.)
- "a spider" (» कृमितन्तुजाल (kṛ́mi-tantu-jāla))
- a silk-worm (L.)
- a shield-louse (L.)
- an ant (L.)
- lac (red dye caused by insects) (L.)
- name of a son (of उशीनर (uśīnara) Hariv. 1676 ff.; of भजमान (bhajamāna) Hariv. 2002)
- name of an Asura (brother of Rāvaṇa) (L.)
- name of a नागराज (nāga-rāja) (Buddh.)
Declension
| Masculine i-stem declension of कृमि (kṛ́mi) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | कृमिः kṛ́miḥ |
कृमी kṛ́mī |
कृमयः kṛ́mayaḥ |
| Vocative | कृमे kṛ́me |
कृमी kṛ́mī |
कृमयः kṛ́mayaḥ |
| Accusative | कृमिम् kṛ́mim |
कृमी kṛ́mī |
कृमीन् kṛ́mīn |
| Instrumental | कृमिणा / कृम्या¹ kṛ́miṇā / kṛ́myā¹ |
कृमिभ्याम् kṛ́mibhyām |
कृमिभिः kṛ́mibhiḥ |
| Dative | कृमये kṛ́maye |
कृमिभ्याम् kṛ́mibhyām |
कृमिभ्यः kṛ́mibhyaḥ |
| Ablative | कृमेः / कृम्यः¹ kṛ́meḥ / kṛ́myaḥ¹ |
कृमिभ्याम् kṛ́mibhyām |
कृमिभ्यः kṛ́mibhyaḥ |
| Genitive | कृमेः / कृम्यः¹ kṛ́meḥ / kṛ́myaḥ¹ |
कृम्योः kṛ́myoḥ |
कृमीणाम् kṛ́mīṇām |
| Locative | कृमौ / कृमा¹ kṛ́mau / kṛ́mā¹ |
कृम्योः kṛ́myoḥ |
कृमिषु kṛ́miṣu |
| Notes |
| ||
Derived terms
- क्रिमि (krimi)
Descendants
Noun
कृमि • (kṛ́mi) stem, f
- name of the wife of उशीनर (uśīnara) and mother of Kṛmi (Hariv. 1675 and VP.; v.l. कृमी (kṛmī))
- name of a river (MBh. VI, 9, 17)
Declension
| Feminine i-stem declension of कृमि (kṛ́mi) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | कृमिः kṛ́miḥ |
कृमी kṛ́mī |
कृमयः kṛ́mayaḥ |
| Vocative | कृमे kṛ́me |
कृमी kṛ́mī |
कृमयः kṛ́mayaḥ |
| Accusative | कृमिम् kṛ́mim |
कृमी kṛ́mī |
कृमीः kṛ́mīḥ |
| Instrumental | कृम्या / कृमी¹ kṛ́myā / kṛ́mī¹ |
कृमिभ्याम् kṛ́mibhyām |
कृमिभिः kṛ́mibhiḥ |
| Dative | कृमये / कृम्यै² / कृमी¹ kṛ́maye / kṛ́myai² / kṛ́mī¹ |
कृमिभ्याम् kṛ́mibhyām |
कृमिभ्यः kṛ́mibhyaḥ |
| Ablative | कृमेः / कृम्याः² / कृम्यै³ kṛ́meḥ / kṛ́myāḥ² / kṛ́myai³ |
कृमिभ्याम् kṛ́mibhyām |
कृमिभ्यः kṛ́mibhyaḥ |
| Genitive | कृमेः / कृम्याः² / कृम्यै³ kṛ́meḥ / kṛ́myāḥ² / kṛ́myai³ |
कृम्योः kṛ́myoḥ |
कृमीणाम् kṛ́mīṇām |
| Locative | कृमौ / कृम्याम्² / कृमा¹ kṛ́mau / kṛ́myām² / kṛ́mā¹ |
कृम्योः kṛ́myoḥ |
कृमिषु kṛ́miṣu |
| Notes |
| ||
References
- Monier Williams (1899) “कृमि”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0305.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.