अङ्गुलि

See also: अङ्गुली

Pali

Alternative forms

aṅguli (Latin script)
𑀅𑀗𑁆𑀕𑀼𑀮𑀺 (Brahmi script)
অঙ্গুলি (Bengali script)
අඞ‍්ගුලි (Sinhalese script)
အင်္ဂုလိ or အၚ်္ဂုလိ or ဢင်္ၷုလိ or ဢင်ၷုလိ (Burmese script)
องฺคุลิ or อังคุลิ (Thai script)
ᩋᩘᨣᩩᩃᩥ (Tai Tham script)
ອງ຺ຄຸລິ or ອັງຄຸລິ (Lao script)
អង្គុលិ (Khmer script)
𑄃𑄋𑄴𑄉𑄪𑄣𑄨 (Chakma script)

Noun

अङ्गुलि f

Devanagari script form of aṅguli (“finger”)

Declension

Declension table of "अङ्गुलि" (feminine)

Case \ Number	Singular	Plural
Nominative (first)	अङ्गुलि (aṅguli) or अङ्गुली (aṅgulī)	अङ्गुलियो (aṅguliyo) or अङ्गुली (aṅgulī)
Accusative (second)	अङ्गुलिं (aṅguliṃ) or अङ्गुलियं (aṅguliyaṃ)	अङ्गुलियो (aṅguliyo) or अङ्गुली (aṅgulī)
Instrumental (third)	अङ्गुलिया (aṅguliyā)	अङ्गुलीहि (aṅgulīhi) or अङ्गुलीभि (aṅgulībhi)
Dative (fourth)	अङ्गुलिया (aṅguliyā)	अङ्गुलीनं (aṅgulīnaṃ)
Ablative (fifth)	अङ्गुलिया (aṅguliyā)	अङ्गुलीहि (aṅgulīhi) or अङ्गुलीभि (aṅgulībhi)
Genitive (sixth)	अङ्गुलिया (aṅguliyā)	अङ्गुलीनं (aṅgulīnaṃ)
Locative (seventh)	अङ्गुलिया (aṅguliyā) or अङ्गुलियं (aṅguliyaṃ)	अङ्गुलीसु (aṅgulīsu)
Vocative (calling)	अङ्गुलि (aṅguli)	अङ्गुलियो (aṅguliyo) or अङ्गुली (aṅgulī)

Sanskrit

Alternative forms

अङ्गुरि (aṅguri), अङ्गुली (aṅgulī)

Alternative scripts

অঙ্গুলি (Assamese script)
ᬅᬗ᭄ᬕᬸᬮᬶ (Balinese script)
অঙ্গুলি (Bengali script)
𑰀𑰒𑰿𑰐𑰲𑰩𑰰 (Bhaiksuki script)
𑀅𑀗𑁆𑀕𑀼𑀮𑀺 (Brahmi script)
အင်္ဂုလိ (Burmese script)
અઙ્ગુલિ (Gujarati script)
ਅਙ੍ਗੁਲਿ (Gurmukhi script)
𑌅𑌙𑍍𑌗𑍁𑌲𑌿 (Grantha script)
ꦄꦔ꧀ꦒꦸꦭꦶ (Javanese script)
𑂃𑂑𑂹𑂏𑂳𑂪𑂱 (Kaithi script)
ಅಙ್ಗುಲಿ (Kannada script)
អង្គុលិ (Khmer script)
ອງ຺ຄຸລິ (Lao script)
അങ്ഗുലി (Malayalam script)
ᠠᢛᡤᡠᠯᡳ (Manchu script)
𑘀𑘒𑘿𑘐𑘳𑘩𑘱 (Modi script)
ᠠᢊᠺᠤᠯᠢ (Mongolian script)
𑦠𑦲𑧠𑦰𑧔𑧉𑧒 (Nandinagari script)
𑐀𑐒𑑂𑐐𑐸𑐮𑐶 (Newa script)
ଅଙ୍ଗୁଲି (Odia script)
ꢂꢖ꣄ꢔꢸꢭꢶ (Saurashtra script)
𑆃𑆕𑇀𑆓𑆶𑆬𑆴 (Sharada script)
𑖀𑖒𑖿𑖐𑖲𑖩𑖰 (Siddham script)
අඞ‍්ගුලි (Sinhalese script)
𑩐𑩠 𑪙𑩞𑩒𑩽𑩑 (Soyombo script)
𑚀𑚎𑚶𑚌𑚰𑚥𑚮 (Takri script)
அங்கு³லி (Tamil script)
అఙ్గులి (Telugu script)
องฺคุลิ (Thai script)
ཨ་ངྒུ་ལི (Tibetan script)
𑒁𑒓𑓂𑒑𑒳𑒪𑒱 (Tirhuta script)
𑨀𑨏𑩇𑨍𑨃𑨬𑨁 (Zanabazar Square script)

Etymology

See अङ्गुरि (aṅguri).

Pronunciation

(Vedic) IPA^(key): /ɐŋ.ɡú.li/
(Classical) IPA^(key): /ɐŋˈɡu.l̪i/

Noun

अङ्गुलि • (aṅgúli) stem, f

a finger
a toe
a digit
the thumb
the great toe
the finger-like tip of an elephant's trunk
the measure अङ्गुल (aṅgula)

Declension

Feminine i-stem declension of अङ्गुलि (aṅgúli)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	अङ्गुलिः aṅgúliḥ	अङ्गुली aṅgúlī	अङ्गुलयः aṅgúlayaḥ
Vocative	अङ्गुले áṅgule	अङ्गुली áṅgulī	अङ्गुलयः áṅgulayaḥ
Accusative	अङ्गुलिम् aṅgúlim	अङ्गुली aṅgúlī	अङ्गुलीः aṅgúlīḥ
Instrumental	अङ्गुल्या / अङ्गुली¹ aṅgúlyā / aṅgúlī¹	अङ्गुलिभ्याम् aṅgúlibhyām	अङ्गुलिभिः aṅgúlibhiḥ
Dative	अङ्गुलये / अङ्गुल्यै² / अङ्गुली¹ aṅgúlaye / aṅgúlyai² / aṅgúlī¹	अङ्गुलिभ्याम् aṅgúlibhyām	अङ्गुलिभ्यः aṅgúlibhyaḥ
Ablative	अङ्गुलेः / अङ्गुल्याः² / अङ्गुल्यै³ aṅgúleḥ / aṅgúlyāḥ² / aṅgúlyai³	अङ्गुलिभ्याम् aṅgúlibhyām	अङ्गुलिभ्यः aṅgúlibhyaḥ
Genitive	अङ्गुलेः / अङ्गुल्याः² / अङ्गुल्यै³ aṅgúleḥ / aṅgúlyāḥ² / aṅgúlyai³	अङ्गुल्योः aṅgúlyoḥ	अङ्गुलीनाम् aṅgúlīnām
Locative	अङ्गुलौ / अङ्गुल्याम्² / अङ्गुला¹ aṅgúlau / aṅgúlyām² / aṅgúlā¹	अङ्गुल्योः aṅgúlyoḥ	अङ्गुलिषु aṅgúliṣu
Notes	¹Vedic ²Later Sanskrit ³Brāhmaṇas

Derived terms

निरङ्गुलि (nir-aṅguli)
पादाङ्गुलि (pāda-aṅguli, “toe”)
विंशत्यङ्गुलि (viṃśaty-aṅguli)
षडङ्गुलि (ṣaḍ-aṅguli)

Descendants

Dardic:
- Dameli: āṅguŕi
- Grangali: aṅgū́
- Gawar-Bati: انڑک (aṅguṛṛík)
- Indus Kohistani: [script needed] (agui)
- Kalami: áṅgīr
- Kalasha: ạ́ŋgu
- Kashmiri: اوٚنٛگٕج (ongụj)
- Khowar: انگڵ (aṅgúḷ)
- Phalura: انگڑ (aṅgúṛ)
- Shina: اگی (agúi), ہگڑ (háguṛi)
  - Kohistani Shina: ہڠی (haṅui)
- Shumashti: ãṇuṛem
- Tirahi: aṅguṛə
- Torwali: انگی (äṅgī́)
  - → Proto-Nuristani:
    - Ashkun: aṅǘṛ
    - Kamkata-viri: aṅyúŕ
    - Prasuni: ügü
    - Waigali: aṅře
Pali: aṅguli
- → Thai: องคุลี
Prakrit: 𑀅𑀁𑀕𑀼𑀮𑀻 (aṃgulī)
- Central:
  - Sauraseni Prakrit: 𑀅𑀁𑀕𑀼𑀮𑀻 (aṃgulī), 𑀅𑀁𑀕𑀼𑀮𑀺 (aṃguli)
    - Braj: आंगुरी (āṅgurī)
    - Domaaki: اگول (agūla)
    - Old Hindi: अंगुली (aṃgulī)
      - Hindustani: aṅgulī, uṅglī, aṅgul, uṅgal
        Hindi: अंगुली, उंगली, अंगुल, उंगल
        
        Urdu: انگُلِی, اُنگلِی, انگُل, اُنگَل
    - Romani: angul, úngli
- Eastern:
  - Magadhi Prakrit:
    - Assamese: আঙুলি (aṅuli)
      - ⇒ Assamese: আঙ্গুলিয়াইব (aṅguliaibo)
    - Bengali: আঙ্গুল (aṅgul), আঙুল (aṅul), আঙ্গুলি (aṅguli)
      - ⇒ Bengali: আঙলানো (aṅlanō)
    - Bihari:
      - Maithili: आँगर (ā̃gar), अङ्गुरिआ (aṅguriā)
    - Odia: ଆଙ୍ଗୁଳି (aṅguḷi)
- Northern:
  - Khasa Prakrit:
    - Central Pahari:
      - Kumaoni: अङ्गुलि (aṅuli), अङ्गुलो (āṅulo)
    - Eastern Pahari:
      - Nepali: अउँलि (a͠uli), अउँलो (a͠ulo)
    - Western Pahari:
      - Bhadrawahi: अङ्गुलि (aṅguli)
- Northwestern:
  - Paisaci Prakrit:
    - Takka Apabhramsa:
      - Punjabi: aṅgulī, uṅgul, uṅgulī, uṅgal, uṅgalī
        Gurmukhi script: ਅੰਗੁਲੀ, ਉਂਗੁਲ, ਉਂਗੁਲੀ, ਉਂਗਲ, ਉਂਗਲੀ
        
        Shahmukhi script: انگُلِی, اُنگُل, اُنگُلِی, اُنگَل, اُنگَلِی
    - Vracada Apabhramsa:
      - Sindhi: āṅuri
        Arabic script: آڱُرِ
        
        Devanagari script: आङुरि
        
        Kachchi: આંઘર (ā̃ghar)
- Southern:
  - Helu Prakrit:
    - Dhivehi: އިނގިލި (iⁿgili)
    - Sinhalese: ඇඟිලි (æⁿgili), ඇඟිල (æⁿgila)
  - Maharastri Prakrit:
    - Marathi: आंगोळी (āṅgoḷī), आंगळी (āṅgḷī)
- Western:
  - Sauraseni Prakrit: 𑀅𑀁𑀕𑀼𑀮𑀻 (aṃgulī), 𑀅𑀁𑀕𑀼𑀮𑀺 (aṃguli)
    - Old Gujarati: अंगुली (aṃgulī)
      - Gujarati: આંગળી (ā̃gaḷī), આંગળું (ā̃gaḷũ)
        ⇒ Gujarati: આંગળિયું (ā̃gaḷiyũ)

References

Monier Williams (1899) “अङ्गुलि”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0008/2.
Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “anguli”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press, page 7

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.