अग्र

Sanskrit

Alternative scripts

Etymology

Of uncertain origin; compare Latin Agrippa (a Latin cognomen) and Hittite [script needed] (hé-kur, stone peak) / [script needed] (hé-gur). Probably not from अङ्ग् (aṅg, to go), despite what Monier-Williams suggests.

Pronunciation

Adjective

अग्र • (agra)

  1. foremost, anterior, first, prominent, projecting, chief, best
  2. supernumerary

Declension

Masculine a-stem declension of अग्र (agra)
Singular Dual Plural
Nominative अग्रः
agraḥ
अग्रौ / अग्रा¹
agrau / agrā¹
अग्राः / अग्रासः¹
agrāḥ / agrāsaḥ¹
Vocative अग्र
agra
अग्रौ / अग्रा¹
agrau / agrā¹
अग्राः / अग्रासः¹
agrāḥ / agrāsaḥ¹
Accusative अग्रम्
agram
अग्रौ / अग्रा¹
agrau / agrā¹
अग्रान्
agrān
Instrumental अग्रेण
agreṇa
अग्राभ्याम्
agrābhyām
अग्रैः / अग्रेभिः¹
agraiḥ / agrebhiḥ¹
Dative अग्राय
agrāya
अग्राभ्याम्
agrābhyām
अग्रेभ्यः
agrebhyaḥ
Ablative अग्रात्
agrāt
अग्राभ्याम्
agrābhyām
अग्रेभ्यः
agrebhyaḥ
Genitive अग्रस्य
agrasya
अग्रयोः
agrayoḥ
अग्राणाम्
agrāṇām
Locative अग्रे
agre
अग्रयोः
agrayoḥ
अग्रेषु
agreṣu
Notes
  • ¹Vedic
Feminine ā-stem declension of अग्रा (agrā)
Singular Dual Plural
Nominative अग्रा
agrā
अग्रे
agre
अग्राः
agrāḥ
Vocative अग्रे
agre
अग्रे
agre
अग्राः
agrāḥ
Accusative अग्राम्
agrām
अग्रे
agre
अग्राः
agrāḥ
Instrumental अग्रया / अग्रा¹
agrayā / agrā¹
अग्राभ्याम्
agrābhyām
अग्राभिः
agrābhiḥ
Dative अग्रायै
agrāyai
अग्राभ्याम्
agrābhyām
अग्राभ्यः
agrābhyaḥ
Ablative अग्रायाः / अग्रायै²
agrāyāḥ / agrāyai²
अग्राभ्याम्
agrābhyām
अग्राभ्यः
agrābhyaḥ
Genitive अग्रायाः / अग्रायै²
agrāyāḥ / agrāyai²
अग्रयोः
agrayoḥ
अग्राणाम्
agrāṇām
Locative अग्रायाम्
agrāyām
अग्रयोः
agrayoḥ
अग्रासु
agrāsu
Notes
  • ¹Vedic
  • ²Brāhmaṇas
Neuter root-stem declension of अग्रम् (agram)
Singular Dual Plural
Nominative अग्रन्
agran
अग्रमी
agramī
अग्रमि
agrami
Vocative अग्रन्
agran
अग्रमी
agramī
अग्रमि
agrami
Accusative अग्रन्
agran
अग्रमी
agramī
अग्रमि
agrami
Instrumental अग्रमा
agramā
अग्रन्भ्याम्
agranbhyām
अग्रन्भिः
agranbhiḥ
Dative अग्रमे
agrame
अग्रन्भ्याम्
agranbhyām
अग्रन्भ्यः
agranbhyaḥ
Ablative अग्रमः
agramaḥ
अग्रन्भ्याम्
agranbhyām
अग्रन्भ्यः
agranbhyaḥ
Genitive अग्रमः
agramaḥ
अग्रमोः
agramoḥ
अग्रमाम्
agramām
Locative अग्रमि
agrami
अग्रमोः
agramoḥ
अग्रन्सु
agransu

Noun

अग्र • (agra) stem, n

  1. foremost point or part
  2. tip
  3. front
  4. uppermost part, top, summit, surface
  5. point
  6. (figuratively) sharpness
  7. the nearest end, the beginning
  8. the climax or best part
  9. goal, aim
  10. multitude L.
  11. a weight, equal to a pala L.
  12. a measure of food given as alms L.
  13. (astronomy) the sun's amplitude

Declension

Neuter a-stem declension of अग्र (agra)
Singular Dual Plural
Nominative अग्रम्
agram
अग्रे
agre
अग्राणि / अग्रा¹
agrāṇi / agrā¹
Vocative अग्र
agra
अग्रे
agre
अग्राणि / अग्रा¹
agrāṇi / agrā¹
Accusative अग्रम्
agram
अग्रे
agre
अग्राणि / अग्रा¹
agrāṇi / agrā¹
Instrumental अग्रेण
agreṇa
अग्राभ्याम्
agrābhyām
अग्रैः / अग्रेभिः¹
agraiḥ / agrebhiḥ¹
Dative अग्राय
agrāya
अग्राभ्याम्
agrābhyām
अग्रेभ्यः
agrebhyaḥ
Ablative अग्रात्
agrāt
अग्राभ्याम्
agrābhyām
अग्रेभ्यः
agrebhyaḥ
Genitive अग्रस्य
agrasya
अग्रयोः
agrayoḥ
अग्राणाम्
agrāṇām
Locative अग्रे
agre
अग्रयोः
agrayoḥ
अग्रेषु
agreṣu
Notes
  • ¹Vedic

Derived terms

Descendants

  • Ashokan Prakrit: 𑀅𑀕 (aga /⁠agga⁠/)
    • Prakrit: 𑀅𑀕𑁆𑀕 (agga)
      • 𑀅𑀕𑁆𑀕𑀮 (aggala)
        • Old Gujarati: आगलि (ā̃gali)
          • Gujarati: આગળ (āgaḷ)
      • *𑀅𑀕𑁆𑀕-𑀮-𑀅 (*agga-la-a)
        • Old Marathi:
          • Marathi: आगळे (āgḷe)
      • 𑀅𑀕𑁆𑀕𑀸𑀑 (aggāo), 𑀅𑀕𑁆𑀕𑀸𑀤𑁄 (aggādo) (ablative singular)
        • Gujarati: અગાઉ (agāu)
        • Hindi: अगाऊ (agāū)
        • Old Marathi:
          Modi script: 𑘀𑘑𑘰𑘪 (aghāva), 𑘁𑘑𑘰𑘌 (āghāo), 𑘁𑘑𑘰𑘪 (āghāva)
          Devanagari script: अघाव (aghāva), आघाओ (āghāo), आघाव (āghāva)
        • Punjabi:
          Gurmukhi script: ਅਗਾਊਂ (agāū̃)
          Shahmukhi script: اگاؤں
  • Pali: agga
    • Burmese: အဂ္ဂ (agga.)
    • Khmer: អគ្គ (ʼakkĕəʼ)
  • Assamese: আগ (ag)
  • Malay: agar / اݢر
  • Old Javanese: agra, arga
    • Javanese: ꦲ꧀ꦒꦿ (agra)
  • Romani: angla
  • Telugu: అగ్రము (agramu)
  • Tocharian B: agrakulike

References

  • Monier Williams (1899) “अग्र”, in A Sanskrit–English Dictionary, [], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 6/2.
  • Mayrhofer, Manfred (1992) Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan] (in German), volume 1, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 45
  • Mayrhofer, Manfred (1956) Kurzgefasstes Etymologisches Wörterbuch des Altindischen [A Concise Etymological Sanskrit Dictionary] (in German), volume 1, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 18
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.