ուխտ
Armenian
Etymology
From Old Armenian ուխտ (uxt).
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [uχt]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [uχt]
Audio (Eastern Armenian) (file) - Homophone: ուղտ (uġt)
Noun
ուխտ • (uxt)
- vow, promise, oath
- agreement, covenant
- (Christianity) fraternity
- (Christianity) cloister, (Catholicism) abbey
- holy place, sanctuary
Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
singular | plural | |||
---|---|---|---|---|
nominative | ուխտ (uxt) | ուխտեր (uxter) | ||
dative | ուխտի (uxti) | ուխտերի (uxteri) | ||
ablative | ուխտից (uxticʻ) | ուխտերից (uxtericʻ) | ||
instrumental | ուխտով (uxtov) | ուխտերով (uxterov) | ||
locative | ուխտում (uxtum) | ուխտերում (uxterum) | ||
definite forms | ||||
nominative | ուխտը/ուխտն (uxtə/uxtn) | ուխտերը/ուխտերն (uxterə/uxtern) | ||
dative | ուխտին (uxtin) | ուխտերին (uxterin) | ||
1st person possessive forms (my) | ||||
nominative | ուխտս (uxts) | ուխտերս (uxters) | ||
dative | ուխտիս (uxtis) | ուխտերիս (uxteris) | ||
ablative | ուխտիցս (uxticʻs) | ուխտերիցս (uxtericʻs) | ||
instrumental | ուխտովս (uxtovs) | ուխտերովս (uxterovs) | ||
locative | ուխտումս (uxtums) | ուխտերումս (uxterums) | ||
2nd person possessive forms (your) | ||||
nominative | ուխտդ (uxtd) | ուխտերդ (uxterd) | ||
dative | ուխտիդ (uxtid) | ուխտերիդ (uxterid) | ||
ablative | ուխտիցդ (uxticʻd) | ուխտերիցդ (uxtericʻd) | ||
instrumental | ուխտովդ (uxtovd) | ուխտերովդ (uxterovd) | ||
locative | ուխտումդ (uxtumd) | ուխտերումդ (uxterumd) |
Derived terms
- ուխտագնաց (uxtagnacʻ)
Old Armenian
Etymology
Borrowed from an unattested Middle Iranian descendant of Proto-Iranian *uxtíš, from Proto-Indo-Iranian *uktíš.
Noun
ուխտ • (uxt)
- vow
- անլուծանելի ուխտ ― anlucaneli uxt ― indissoluble vow
- պարզ ուխտ ― parz uxt ― simple vow
- հրապարակական ուխտ ― hraparakakan uxt ― solemn vow
- անխորհուրդ, անխոհեմ ուխտ ― anxorhurd, anxohem uxt ― indiscreet, imprudent vow
- ուխտ դնել ― uxt dnel ― to make a vow, vows
- ուխտ դնել ողջախոհութեան ― uxt dnel ołǰaxohutʻean ― to make a vow of chastity
- կալ յուխտին ― kal yuxtin ― to remain faithful to one's vow
- կատարել զուխտն ― katarel zuxtn ― to accomplish one's vow
- անցանել զուխտիւ, ջրել զուխտն, ապախտ առնել զուխտ իւր ― ancʻanel zuxtiw, ǰrel zuxtn, apaxt aṙnel zuxt iwr ― to break or violate one's vow
- տնօրինել զուխտն ― tnōrinel zuxtn ― to dispense with or exempt from a vow
- զուխտս իմ կատարեցից ― zuxts im katarecʻicʻ ― I will accomplish my vow
- wish, desire, prayer
- ուխտիւք խնդրել ― uxtiwkʻ xndrel ― to desire ardently, to long for eagerly
- compact, covenant, agreement; alliance, pact, treaty
- ուխտ աղի ― uxt ałi ― everlasting covenant
- մատեան ուխտի ― matean uxti ― Holy Writ, the Bible
- ուխտք եւ դաշինք ― uxtkʻ ew dašinkʻ ― conditional promise, alliance
- տապանակ ուխտի ― tapanak uxti ― the ark of the Covenant
- հին եւ նոր ուխտ ― hin ew nor uxt ― the Old and the New Testaments
- ուխտս կռել հրապարակաւ ― uxts kṙel hraparakaw ― to make a solemn treaty
- ուխտ դնել, յուխտ մտանել ընդ ումեք ― uxt dnel, yuxt mtanel ənd umekʻ ― to make a treaty, or an alliance with any one, to be in treaty for
- կնքել ուխտ հաշտութեան, ուխտ հաստատութեան առնել ― knkʻel uxt haštutʻean, uxt hastatutʻean aṙnel ― to make peace
- 5th century, Bible, Genesis 9.13:[1]
- Զաղեղն իմ եդից յամպս եւ եղիցի ի նշանակ յաւիտենական ուխտին ընդ իս եւ ընդ ամենայն երկիր։
- Załełn im edicʻ yamps ew ełicʻi i nšanak yawitenakan uxtin ənd is ew ənd amenayn erkir.
- Translation by Hrach Martirosyan
- I shall place my bow in the clouds, and it shall be a sign of the eternal covenant between me and the earth.
- Զաղեղն իմ եդից յամպս եւ եղիցի ի նշանակ յաւիտենական ուխտին ընդ իս եւ ընդ ամենայն երկիր։
- (Christianity) monastery; order, congregation, community; clergy, churchmen
- ուխտ հաւատացելոց ― uxt hawatacʻelocʻ ― Christians
- ուխտ եկեղեցւոյ, մանկունք ուխտի ― uxt ekełecʻwoy, mankunkʻ uxti ― clergy
- ուխտ կանանց ― uxt kanancʻ ― nunnery
- pilgrimage
- երթալ յուխտս ― ertʻal yuxts ― to go on a pilgrimage
- sanctuary, holy place
- ուխտի տեղիք ― uxti tełikʻ ― holy places, sanctuaries, relics
Declension
Derived terms
- ուխտադիր (uxtadir)
- ուխտադրեմ (uxtadrem)
- ուխտադրութիւն (uxtadrutʻiwn)
- ուխտադրուժ (uxtadruž)
- ուխտազանց (uxtazancʻ)
- ուխտազանցութիւն (uxtazancʻutʻiwn)
- ուխտակալ (uxtakal)
- ուխտական (uxtakan)
- ուխտակատար (uxtakatar)
- ուխտակից (uxtakicʻ)
- ուխտակորոյս (uxtakoroys)
- ուխտակցութիւն (uxtakcʻutʻiwn)
- ուխտանենգ (uxtaneng)
- ուխտանենգութիւն (uxtanengutʻiwn)
- ուխտապահ (uxtapah)
- ուխտապահութիւն (uxtapahutʻiwn)
- ուխտասէր (uxtasēr)
- ուխտատեղի (uxtatełi)
- ուխտարան (uxtaran)
- ուխտարար (uxtarar)
- ուխտաւոր (uxtawor)
- ուխտաւորիմ (uxtaworim)
- ուխտաւորութիւն (uxtaworutʻiwn)
- ուխտեմ (uxtem)
- ուխտընկալ (uxtənkal)
Related terms
- Ուխտանէս (Uxtanēs)
Descendants
- Armenian: ուխտ (uxt)
References
- Zeytʻunyan A. S., editor (1985), Girkʻ cnndocʻ [Book of Genesis] (Hay hnaguyn tʻargmanakan hušarjanner; 1), Yerevan: Academy Press, critical text, page 184
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “ուխտ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “ուխտ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Benveniste, Émile (1964) “Éléments parthes en arménien”, in Revue des Études Arméniennes. Nouvelle série (in French), volume 1, page 30 of 1–39
- Hübschmann, Heinrich (1897) Armenische Grammatik. 1. Theil: Armenische Etymologie (in German), Leipzig: Breitkopf & Härtel, page 216
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “ուխտ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.