խռիւ

Considered a word of unknown origin.[1][2] Perhaps from Aramaic חריף / Classical Syriac ܚܪܝܦ (ḥarrīp̄, “sharp”), which also refers to a plant name. On this word see Arabic حِرِّيف (ḥirrīf) and The Comprehensive Aramaic Lexicon Project.

խռիւ • (xṙiw)

1. dry sticks, brushwood, firewood
   • 5th century, Bible, Job 30.7:[3]

     Ի մէջ արձագանգաց գոչեսցեն․ որք ընդ խռուովք վայրենեաւք բնակեալ եին:

     I mēǰ arjagangacʻ gočʻescʻen; orkʻ ənd xṙuovkʻ vayreneawkʻ bnakeal ein:

     • Translation by Claude E. Cox

       Among the echoes they cry out, who lived under wild bushes

   • 5th century, Bible, Acts of the Apostles 28.3:[4]

     Եւ ի ժողովելն պաւղոսի խռիւ ինչ բազում եւ դնել ի վերայ խարուկին, իժ մի ի ջերմութենէն ելեալ կալաւ զձեռանէ նորա։

     Ew i žołoveln pawłosi xṙiw inčʻ bazum ew dnel i veray xarukin, iž mi i ǰermutʻenēn eleal kalaw zjeṙanē nora.

     And when Paul had gathered a bundle of sticks, and laid them on the fire, there came a viper out of the heat, and fastened on his hand.

   • 5th century, Basil of Caesarea, Yałags Vecʿawreay ararčʿutʿean [Homiliae in Hexaemeron] Homily IX:[5][6]

     […] ո՞չ նայիցիմք ընդ առաքեալն Աստուծոյ, որպէս և գրեալ է ի պրակս առաքելոցն, թէ՝ մինչ դեռ զխռիւն ժողովէր Պաւղոս՝ իժ մի քարբ կախեցաւ զձեռանէ նորա […]

     […] o^?čʻ nayicʻimkʻ ənd aṙakʻealn Astucoy, orpēs ew greal ē i praks aṙakʻelocʻn, tʻē, minčʻ deṙ zxṙiwn žołovēr Pawłos, iž mi kʻarb kaxecʻaw zjeṙanē nora […]

     • Translation by Robert W. Thomson

       Do we not observe the Apostle of God, as is written in the Acts of the Apostles, how while Paul was gathering brushwood a scorpion hung from his hand […]

   • 5th century, with changes and additions in later centuries, Baroyaxōs [Physiologus] Earliest recension (TR).21.3:[7]

     Քանզի զաւտարին ձուս գողանայ եւ յիւր բունն տանի․ եւ մինչ չկարէ հանդարտել թխոյն վասն բազում ձագուցն, երթայ կուտէ խռիւ ինչ եւ թոյլ տայ, որ ցամաքի․ եւ այնպէս խռուովն հանդերձ թխէ։

     Kʻanzi zawtarin jus gołanay ew yiwr bunn tani; ew minčʻ čʻkarē handartel tʻxoyn vasn bazum jagucʻn, ertʻay kutē xṙiw inčʻ ew tʻoyl tay, or cʻamakʻi; ew aynpēs xṙuovn handerj tʻxē.

     • Translation by Gohar Muradyan

       For it steals the eggs of the others and takes them to its nest; and until it cannot rest sitting on eggs because of many nestlings, it goes, heaps some brushwood and lets it dry up, and thus sits on eggs with the brushwood.

In Job and Acts of the Apostles, translates Ancient Greek φρύγανον (phrúganon).

• → Armenian: խռիվ (xṙiv) (learned)

• “ḥryp”, in The Comprehensive Aramaic Lexicon Project, Cincinnati: Hebrew Union College, 1986–, retrieved 2021-06-26, without the Armenian
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “խռիւ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Bugge, Sophus (1892) “Beiträge zur etymologischen Erläuterung der armenischen Sprache”, in Indogermanische Forschungen (in German), volume 1, page 447, connecting with Ancient Greek σκάριφος (skáriphos) as an Indo-European word
• J̌ahukyan, Geworg (2010) “խռիւ”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik, pages 350–351, developing Bugge's etymology
• Petrosean, Matatʻeay (1879) “խռիւ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy