արձակ
Armenian
Etymology
From Old Armenian արձակ (arjak).
Pronunciation
Audio (Eastern Armenian) (file) - (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [ɑɾt͡sʰɑ́k]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [ɑɾt͡sʰɑ́ɡ]
Adjective
արձակ • (arjak) (superlative ամենաարձակ)
Declension
nominalized, i-type (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | արձակ (arjak) | արձակներ (arjakner) | ||
| dative | արձակի (arjaki) | արձակների (arjakneri) | ||
| ablative | արձակից (arjakicʻ) | արձակներից (arjaknericʻ) | ||
| instrumental | արձակով (arjakov) | արձակներով (arjaknerov) | ||
| locative | արձակում (arjakum) | արձակներում (arjaknerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | արձակը/արձակն (arjakə/arjakn) | արձակները/արձակներն (arjaknerə/arjaknern) | ||
| dative | արձակին (arjakin) | արձակներին (arjaknerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | արձակս (arjaks) | արձակներս (arjakners) | ||
| dative | արձակիս (arjakis) | արձակներիս (arjakneris) | ||
| ablative | արձակիցս (arjakicʻs) | արձակներիցս (arjaknericʻs) | ||
| instrumental | արձակովս (arjakovs) | արձակներովս (arjaknerovs) | ||
| locative | արձակումս (arjakums) | արձակներումս (arjaknerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | արձակդ (arjakd) | արձակներդ (arjaknerd) | ||
| dative | արձակիդ (arjakid) | արձակներիդ (arjaknerid) | ||
| ablative | արձակիցդ (arjakicʻd) | արձակներիցդ (arjaknericʻd) | ||
| instrumental | արձակովդ (arjakovd) | արձակներովդ (arjaknerovd) | ||
| locative | արձակումդ (arjakumd) | արձակներումդ (arjaknerumd) | ||
Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | արձակ (arjak) | արձակներ (arjakner) | ||
| dative | արձակի (arjaki) | արձակների (arjakneri) | ||
| ablative | արձակից (arjakicʻ) | արձակներից (arjaknericʻ) | ||
| instrumental | արձակով (arjakov) | արձակներով (arjaknerov) | ||
| locative | արձակում (arjakum) | արձակներում (arjaknerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | արձակը/արձակն (arjakə/arjakn) | արձակները/արձակներն (arjaknerə/arjaknern) | ||
| dative | արձակին (arjakin) | արձակներին (arjaknerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | արձակս (arjaks) | արձակներս (arjakners) | ||
| dative | արձակիս (arjakis) | արձակներիս (arjakneris) | ||
| ablative | արձակիցս (arjakicʻs) | արձակներիցս (arjaknericʻs) | ||
| instrumental | արձակովս (arjakovs) | արձակներովս (arjaknerovs) | ||
| locative | արձակումս (arjakums) | արձակներումս (arjaknerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | արձակդ (arjakd) | արձակներդ (arjaknerd) | ||
| dative | արձակիդ (arjakid) | արձակներիդ (arjaknerid) | ||
| ablative | արձակիցդ (arjakicʻd) | արձակներիցդ (arjaknericʻd) | ||
| instrumental | արձակովդ (arjakovd) | արձակներովդ (arjaknerovd) | ||
| locative | արձակումդ (arjakumd) | արձակներումդ (arjaknerumd) | ||
Derived terms
- արձակագիր (arjakagir, “prose writer”)
Old Armenian
Etymology
An Iranian borrowing. Compare Manichaean Parthian [Manichaean needed] (hyrz- /hirz-/, “to let, leave, abandon; remit (of sins), establish, appoint”), Avestan 𐬵𐬀𐬭𐬆𐬰𐬀𐬌𐬙𐬌 (harəzaiti, “to dismiss, to let go”), Persian هلیدن (helidan, “to dismiss, to abandon; to let go”), هشتن (heštan, “to leave, abandon”), Sanskrit सृजति (sṛjati, “discharge, emit”), all ultimately from Proto-Indo-European *selǵ-. The -զ- (-z-) in the derived term համարզակիմ (hamarzakim) has an etymological value.
Adjective
արձակ • (arjak)
- free, loose, untied
- արձակ արձակ ― arjak arjak ― freely
- bold; unbridled, licentious, rash, dissolute, debauched
- արձակ համարձակ ― arjak hamarjak ― boldly, frankly
- open, unsealed (e.g. letter)
- (post-Classical) vast, spacious
- (post-Classical, of language) prosaic
- արձակ բան ― arjak ban ― prose
- (post-Classical, of a day) ferial
Declension
i-a-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | արձակ (arjak) | արձակք (arjakkʻ) | |
| genitive | արձակի (arjaki) | արձակաց (arjakacʻ) | |
| dative | արձակի (arjaki) | արձակաց (arjakacʻ) | |
| accusative | արձակ (arjak) | արձակս (arjaks) | |
| ablative | արձակէ (arjakē) | արձակաց (arjakacʻ) | |
| instrumental | արձակաւ (arjakaw) | արձակաւք = արձակօք (arjakawkʻ = arjakōkʻ) | |
| locative | արձակի (arjaki) | արձակս (arjaks) |
Derived terms
- ախոյանայարձակ (axoyanayarjak)
- ախոյեանայարձակ (axoyeanayarjak)
- ամենընդարձակ (amenəndarjak)
- անարձակ (anarjak)
- անարձակելի (anarjakeli)
- անհամարձակ (anhamarjak)
- անհամարձակելի (anhamarjakeli)
- անհամարձակութիւն (anhamarjakutʻiwn)
- աշխարհարձակ (ašxarharjak)
- աչարձակ (ačʻarjak)
- աչարձակութիւն (ačʻarjakutʻiwn)
- ապաշխարողարձակէք (apašxarołarjakēkʻ)
- ասպատակայարձակ (aspatakayarjak)
- արձակաբար (arjakabar)
- արձակահեր (arjakaher)
- արձակահիմն (arjakahimn)
- արձականամ (arjakanam)
- արձականիստ (arjakanist)
- արձականոց (arjakanocʻ)
- արձականք (arjakankʻ)
- արձակապաշտօն (arjakapaštōn)
- արձակապէս (arjakapēs)
- արձակասուն (arjakasun)
- արձակավայրք (arjakavayrkʻ)
- արձակարան (arjakaran)
- արձակաքաղաք (arjakakʻałakʻ)
- արձակեմ (arjakem)
- արձակերասան (arjakerasan)
- արձակերասանակ (arjakerasanak)
- արձակեցուցանեմ (arjakecʻucʻanem)
- արձակիմ (arjakim)
- արձակիչ (arjakičʻ)
- արձակութիւն (arjakutʻiwn)
- արձակում (arjakum)
- արձակումն (arjakumn)
- արձակուրդ (arjakurd)
- բազկարձակ (bazkarjak)
- բացարձակ (bacʻarjak)
- բացարձակական (bacʻarjakakan)
- բացարձակեմ (bacʻarjakem)
- բացարձակութիւն (bacʻarjakutʻiwn)
- բուսարձակ (busarjak)
- բուսարձակութիւն (busarjakutʻiwn)
- գերայարձակեալ (gerayarjakeal)
- գերընդարձակ (gerəndarjak)
- գիսարձակ (gisarjak)
- դժուարարձակ (džuararjak)
- երամակարձակ (eramakarjak)
- երեքարձէն (erekʻarjēn)
- ընդարձակ (əndarjak)
- ընդարձակաբան (əndarjakaban)
- ընդարձակաբար (əndarjakabar)
- ընդարձակագնաց (əndarjakagnacʻ)
- ընդարձակագոյն (əndarjakagoyn)
- ընդարձակաձեռն (əndarjakajeṙn)
- ընդարձակամիտ (əndarjakamit)
- ընդարձակամտութիւն (əndarjakamtutʻiwn)
- ընդարձակայարկ (əndarjakayark)
- ընդարձակապէս (əndarjakapēs)
- ընդարձակասուն (əndarjakasun)
- ընդարձակասրահ (əndarjakasrah)
- ընդարձակատար (əndarjakatar)
- ընդարձակատարր (əndarjakatarr)
- ընդարձակեմ (əndarjakem)
- ընդարձակերասանակ (əndarjakerasanak)
- ընդարձակեցուցանեմ (əndarjakecʻucʻanem)
- ընդարձակիչ (əndarjakičʻ)
- ընդարձակութիւն (əndarjakutʻiwn)
- ընդարձակումն (əndarjakumn)
- ինքնարձակեցիկ (inkʻnarjakecʻik)
- իրահամարձակ (irahamarjak)
- լծարձակ (lcarjak)
- լծարձակութիւն (lcarjakutʻiwn)
- լուսարձակ (lusarjak)
- խառնարձակ (xaṙnarjak)
- ծայրարձակ (cayrarjak)
- ծայրարձակեալ (cayrarjakeal)
- ծայրարձակութիւն (cayrarjakutʻiwn)
- ծլարձակութիւն (clarjakutʻiwn)
- համարզակիմ (hamarzakim)
- համարձակ (hamarjak)
- համարձակաբար (hamarjakabar)
- համարձակաբարբառ (hamarjakabarbaṙ)
- համարձակաբերան (hamarjakaberan)
- համարձակագոյն (hamarjakagoyn)
- համարձակադէմ (hamarjakadēm)
- համարձակախօս (hamarjakaxōs)
- համարձակական (hamarjakakan)
- համարձակահայեաց (hamarjakahayeacʻ)
- համարձակաձայն (hamarjakajayn)
- համարձակամարտ (hamarjakamart)
- համարձակապէս (hamarjakapēs)
- համարձակատես (hamarjakates)
- համարձակափայլ (hamarjakapʻayl)
- համարձակելի (hamarjakeli)
- համարձակեմ (hamarjakem)
- համարձակեցուցանեմ (hamarjakecʻucʻanem)
- համարձակիմ (hamarjakim)
- համարձակիչ (hamarjakičʻ)
- համարձակութիւն (hamarjakutʻiwn)
- հեռարձակ (heṙarjak)
- հերարձակ (herarjak)
- ձայնարձակ (jaynarjak)
- ձայնարձակութիւն (jaynarjakutʻiwn)
- ձեռնարձակութիւն (jeṙnarjakutʻiwn)
- ձիարձակ (jiarjak)
- ձիարձակարան (jiarjakaran)
- ճառագայթարձակ (čaṙagaytʻarjak)
- միզարձակ (mizarjak)
- մօրուարձակք (mōruarjakkʻ)
- յարձակեմ (yarjakem)
- յարձակեցուցանեմ (yarjakecʻucʻanem)
- յարձակեցուցիչ (yarjakecʻucʻičʻ)
- յարձակիմ (yarjakim)
- յարձակումն (yarjakumn)
- յեղադարձական (yeładarjakan)
- նախայարձակ (naxayarjak)
- ոստայարձակ (ostayarjak)
- սանձարձակ (sanjarjak)
- սրայարձակ (srayarjak)
- վերամբարձական (verambarjakan)
- վերարձակութիւն (verarjakutʻiwn)
- քաջահամարձակ (kʻaǰahamarjak)
Descendants
- Armenian: արձակ (arjak)
References
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “արձակ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 75ab
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “արձակ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971) “արձակ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume I, Yerevan: University Press, pages 324–325
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.