ξύλον
Ancient Greek
FWOTD – 11 November 2015
Etymology
Seemingly from a Proto-Indo-European *ksewlo-, which is traditionally derived from Proto-Indo-European *kes- (“to scrape, comb”) or from *ḱes- (“to cut”), and compared with Lithuanian šùlas (“post, pole, stave”), Russian шу́ло (šúlo, “garden-pole”) (from Proto-Slavic *šulo), Serbo-Croatian šȗlj (“block”), Old High German sūl (“style, pole”), Gothic 𐍃𐌰𐌿𐌻𐍃 (sauls, “pillar”). However, Beekes is skeptical of ultimate Indo-European origin, and suspects the Greek, Balto-Slavic, and Germanic terms are borrowed from a common substrate source.[1] See also ξύω (xúō, “to scrape, polish”), ξόανον (xóanon, “wooden image”).
Pronunciation
- (5th BCE Attic) IPA(key): /ksý.lon/
- (1st CE Egyptian) IPA(key): /ˈksy.lon/
- (4th CE Koine) IPA(key): /ˈksy.lon/
- (10th CE Byzantine) IPA(key): /ˈksy.lon/
- (15th CE Constantinopolitan) IPA(key): /ˈksi.lon/
Noun
ξῠ́λον • (xúlon) n (genitive ξῠ́λου); second declension
- (mostly in plural) cut wood, timber
- 800 BCE – 600 BCE, Homer, Iliad 8.507:
- ἐπὶ δὲ ξύλα πολλὰ λέγεσθε, ὥς κεν παννύχιοι μέσφ’ ἠοῦς ἠριγενείης καίωμεν πυρὰ πολλά
- epì dè xúla pollà légesthe, hṓs ken pannúkhioi mésph’ ēoûs ērigeneíēs kaíōmen purà pollá
- And furthermore gather abundant wood, that all night long until early dawn we may burn fires full many.
- ἐπὶ δὲ ξύλα πολλὰ λέγεσθε, ὥς κεν παννύχιοι μέσφ’ ἠοῦς ἠριγενείης καίωμεν πυρὰ πολλά
- piece of wood, log, beam, post
- cudgel, club, stick
- an instrument of punishment: wooden collar, stocks, gallows, stake
- bench, table
- 384 BCE – 322 BCE, Demosthenes, Against Stephanus 1 33:
- ἔστιν οὖν ὅστις ἂν τοῦ ξύλου καὶ τοῦ χωρίου καὶ τῶν γραμματείων τοσαύτην ὑπέμεινε φέρειν μίσθωσιν
- éstin oûn hóstis àn toû xúlou kaì toû khōríou kaì tôn grammateíōn tosaútēn hupémeine phérein místhōsin
- Now, is there any man who would have submitted to the payment of so large a rental for the table, the site, and the books?
- ἔστιν οὖν ὅστις ἂν τοῦ ξύλου καὶ τοῦ χωρίου καὶ τῶν γραμματείων τοσαύτην ὑπέμεινε φέρειν μίσθωσιν
- tree
- 430 BCE – 354 BCE, Xenophon, Anabasis 6.4.5:
- τὸ δὲ παρὰ θάλατταν πλέον ἢ ἐπὶ εἴκοσι σταδίους δασὺ πολλοῖς καὶ παντοδαποῖς καὶ μεγάλοις ξύλοις
- tò dè parà thálattan pléon ḕ epì eíkosi stadíous dasù polloîs kaì pantodapoîs kaì megálois xúlois
- The land bordering the coast is thickly covered for more than twenty stadia with an abundance of heavy trees of all sorts.
- τὸ δὲ παρὰ θάλατταν πλέον ἢ ἐπὶ εἴκοσι σταδίους δασὺ πολλοῖς καὶ παντοδαποῖς καὶ μεγάλοις ξύλοις
- blockhead
- Anthology of Planudes 4.187
- a measure of length: 3 or 2 2⁄3 cubits
Declension
Case / # | Singular | Dual | Plural | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Nominative | τὸ ξῠ́λον tò xúlon |
τὼ ξῠ́λω tṑ xúlō |
τᾰ̀ ξῠ́λᾰ tà xúla | ||||||||||
Genitive | τοῦ ξῠ́λου toû xúlou |
τοῖν ξῠ́λοιν toîn xúloin |
τῶν ξῠ́λων tôn xúlōn | ||||||||||
Dative | τῷ ξῠ́λῳ tôi xúlōi |
τοῖν ξῠ́λοιν toîn xúloin |
τοῖς ξῠ́λοις toîs xúlois | ||||||||||
Accusative | τὸ ξῠ́λον tò xúlon |
τὼ ξῠ́λω tṑ xúlō |
τᾰ̀ ξῠ́λᾰ tà xúla | ||||||||||
Vocative | ξῠ́λον xúlon |
ξῠ́λω xúlō |
ξῠ́λᾰ xúla | ||||||||||
Notes: |
|
Other attested forms: plural ξῠ́λεᾰ (xúlea) (inscription in Kos)
Derived terms
- ἀξυλία (axulía)
- ἄξυλος (áxulos)
- ἀποξυλίζω (apoxulízō)
- ἀποξυλόομαι (apoxulóomai)
- αὐτόξυλος (autóxulos)
- βαθύξυλος (bathúxulos)
- διάξυλον (diáxulon)
- δίξυλος (díxulos)
- ἔγξυλος (énxulos)
- ἐκξυλόομαι (ekxulóomai)
- ἐπιξυλία (epixulía)
- ἐριόξυλον (erióxulon)
- εὐξυλεία (euxuleía)
- εὐξυλοεργός (euxuloergós)
- εὔξυλος (eúxulos)
- καταξύλωσις (kataxúlōsis)
- κουφοξυλαία (kouphoxulaía)
- λιπόξυλος (lipóxulos)
- μακρόξυλος (makróxulos)
- μονόξυλος (monóxulos)
- ξυλάβιον (xulábion)
- ξυλαλόη (xulalóē)
- ξυλάνηθον (xulánēthon)
- ξυλάριον (xulárion)
- ξυλάφιον (xuláphion)
- ξυλεία (xuleía)
- ξυλεύς (xuleús)
- ξυλεύω (xuleúō)
- ξυληβόρος (xulēbóros)
- ξυληγέω (xulēgéō)
- ξυληγός (xulēgós)
- ξυληρός (xulērós)
- ξυλήφιον (xulḗphion)
- ξυλίζομαι (xulízomai)
- ξυλικός (xulikós)
- ξύλινος (xúlinos)
- ξύλιον (xúlion)
- ξυλισμός (xulismós)
- ξυλιστής (xulistḗs)
- ξυλῖτις (xulîtis)
- ξυλοβάλσαμον (xulobálsamon)
- ξυλογραφέομαι (xulographéomai)
- ξυλοειδής (xuloeidḗs)
- ξυλοεργός (xuloergós)
- ξυλοθήκη (xulothḗkē)
- ξυλοκάρπασον (xulokárpason)
- ξυλοκάρυον (xulokáruon)
- ξυλοκαρυόφυλλον (xulokaruóphullon)
- ξυλοκασία (xulokasía)
- ξυλοκατακεύαστος (xulokatakeúastos)
- ξυλοκέρατον (xulokératon)
- ξυλόκερκος (xulókerkos)
- ξυλοκιννάμωμον (xulokinnámōmon)
- ξυλόκοκκον (xulókokkon)
- ξυλοκόλλα (xulokólla)
- ξυλοκοπέω (xulokopéō)
- ξυλοκοπία (xulokopía)
- ξυλοκόπος (xulokópos)
- ξυλοκράμβη (xulokrámbē)
- ξυλοκύμβη (xulokúmbē)
- ξυλοκυστίς (xulokustís)
- ξυλολεπής (xulolepḗs)
- ξυλολογεία (xulologeía)
- ξυλολυχνοῦχος (xulolukhnoûkhos)
- ξυλόλωτος (xulólōtos)
- ξυλόμακερ (xulómaker)
- ξυλομετρέω (xulometréō)
- ξυλομέτρης (xulométrēs)
- ξυλομιγής (xulomigḗs)
- ξυλόμοχλον (xulómokhlon)
- ξυλοναΐσκιον (xulonaḯskion)
- ξυλόξεσις (xulóxesis)
- ξυλοπαγής (xulopagḗs)
- ξυλοπάκτων (xulopáktōn)
- ξυλοπέδη (xulopédē)
- ξυλοπέταλον (xulopétalon)
- ξυλοπόδης (xulopódēs)
- ξυλοποιός (xulopoiós)
- ξυλοπριστικός (xulopristikós)
- ξυλοπύλιον (xulopúlion)
- ξυλοπυρία (xulopuría)
- ξυλοπώλης (xulopṓlēs)
- ξυλοπωλικός (xulopōlikós)
- ξυλοσπόγγιον (xulospóngion)
- ξυλοστεγής (xulostegḗs)
- ξυλόστομος (xulóstomos)
- ξυλοσχίστης (xuloskhístēs)
- ξυλοτομία (xulotomía)
- ξυλοτόμος (xulotómos)
- ξυλοτρόφος (xulotróphos)
- ξυλοτρώκτης (xulotrṓktēs)
- ξυλουργέω (xulourgéō)
- ξυλουργής (xulourgḗs)
- ξυλουργία (xulourgía)
- ξυλουργικός (xulourgikós)
- ξυλουργός (xulourgós)
- ξυλοφάγος (xulophágos)
- ξυλοφανής (xulophanḗs)
- ξυλοφορέω (xulophoréō)
- ξυλοφορία (xulophoría)
- ξυλοφόριος (xulophórios)
- ξυλοφόρος (xulophóros)
- ξυλόφρακτος (xulóphraktos)
- ξυλοχάρτιον (xulokhártion)
- ξυλοχίζομαι (xulokhízomai)
- ξύλοχος (xúlokhos)
- ξυλόω (xulóō)
- ξυλώδης (xulṓdēs)
- ξυλών (xulṓn)
- ξυλωνία (xulōnía)
- ξυλώροφον (xulṓrophon)
- ὀλιγόξυλος (oligóxulos)
- πολύξυλος (polúxulos)
- τρίξυλος (tríxulos)
- ὑπόξυλος (hupóxulos)
- χρυσόξυλον (khrusóxulon)
Descendants
References
- Beekes, Robert S. P. (2010) “ξύλον”, in Etymological Dictionary of Greek (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 10), volume II, with the assistance of Lucien van Beek, Leiden, Boston: Brill, →ISBN, pages 1037-8
Further reading
- “ξύλον”, in Liddell & Scott (1940) A Greek–English Lexicon, Oxford: Clarendon Press
- “ξύλον”, in Liddell & Scott (1889) An Intermediate Greek–English Lexicon, New York: Harper & Brothers
- “ξύλον”, in Autenrieth, Georg (1891) A Homeric Dictionary for Schools and Colleges, New York: Harper and Brothers
- ξύλον in Bailly, Anatole (1935) Le Grand Bailly: Dictionnaire grec-français, Paris: Hachette
- ξύλον in Cunliffe, Richard J. (1924) A Lexicon of the Homeric Dialect: Expanded Edition, Norman: University of Oklahoma Press, published 1963
- “ξύλον”, in Slater, William J. (1969) Lexicon to Pindar, Berlin: Walter de Gruyter
- G3586 in Strong, James (1979) Strong’s Exhaustive Concordance to the Bible
- ξύλον in Trapp, Erich, et al. (1994–2007) Lexikon zur byzantinischen Gräzität besonders des 9.-12. Jahrhunderts [the Lexicon of Byzantine Hellenism, Particularly the 9th–12th Centuries], Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften
- Woodhouse, S. C. (1910) English–Greek Dictionary: A Vocabulary of the Attic Language, London: Routledge & Kegan Paul Limited.
- “ξύλον”, in ΛΟΓΕΙΟΝ [Logeion] (in English, French, Spanish, German, Dutch and Chinese), University of Chicago, 2011
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.