úim
See also: UIM
Irish
Alternative forms
- adhaim, udhaim, ughaim (obsolete)
- úghaim (superseded)
Etymology
From Middle Irish uidim, from Old Irish aidemm (“tool, implement”). Cognate with Scottish Gaelic uidheam (“equipment, gear”).
Pronunciation
- IPA(key): /uːmʲ/
Declension
Declension of úim
Third declension
Bare forms:
|
Forms with the definite article:
|
Verb
úim (present analytic úmann, future analytic úmfaidh, verbal noun úmadh, past participle úmtha)
- to harness
Conjugation
conjugation of úim (first conjugation – A)
singular | plural | relative | autonomous | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
first | second | third | first | second | third | ||||
indicative | present | úmaim | úmann tú; úmair† |
úmann sé, sí | úmaimid | úmann sibh | úmann siad; úmaid† |
a úmann; a úmas / a n-úmann*; a n-úmas* |
úmtar |
past | d'úim mé; d'úmas / úim mé‡; úmas‡ |
d'úim tú; d'úmais / úim tú; úmais‡ |
d'úim sé, sí / úim sé, sí‡ |
d'úmamar; d'úim muid / úmamar; úim muid‡ |
d'úim sibh; d'úmabhair / úim sibh; úmabhair‡ |
d'úim siad; d'úmadar / úim siad; úmadar‡ |
a d'úim / ar úim* |
úmadh; húmadh† | |
past habitual | d'úmainn / úmainn‡; n-úmainn‡‡ |
d'úmtá / úmtá‡; n-úmtᇇ |
d'úmadh sé, sí / úmadh sé, sí‡; n-úmadh sé, s퇇 |
d'úmaimis; d'úmadh muid / úmaimis; úmadh muid‡; n-úmaimis‡‡; n-úmadh muid‡‡ |
d'úmadh sibh / úmadh sibh‡; n-úmadh sibh‡‡ |
d'úmaidís; d'úmadh siad / úmaidís; úmadh siad‡; n-úmaidís‡‡; n-úmadh siad‡‡ |
a d'úmadh / a n-úmadh* |
d'úmtaí / úmtaí‡; n-úmta퇇 | |
future | úmfaidh mé; úmfad |
úmfaidh tú; úmfair† |
úmfaidh sé, sí | úmfaimid; úmfaidh muid |
úmfaidh sibh | úmfaidh siad; úmfaid† |
a úmfaidh; a úmfas / a n-úmfaidh*; a n-úmfas* |
úmfar | |
conditional | d'úmfainn / úmfainn‡; n-úmfainn‡‡ | d'úmfá / úmfá‡; n-úmfᇇ | d'úmfadh sé, sí / úmfadh sé, sí‡; n-úmfadh sé, s퇇 | d'úmfaimis; d'úmfadh muid / úmfaimis‡; úmfadh muid‡; n-úmfaimis‡‡; n-úmfadh muid‡‡ | d'úmfadh sibh / úmfadh sibh‡; n-úmfadh sibh‡‡ | d'úmfaidís; d'úmfadh siad / úmfaidís‡; úmfadh siad‡; n-úmfaidís‡‡; n-úmfadh siad‡‡ | a d'úmfadh / a n-úmfadh* |
d'úmfaí / úmfaí‡; n-úmfa퇇 | |
subjunctive | present | go n-úma mé; go n-úmad† |
go n-úma tú; go n-úmair† |
go n-úma sé, sí | go n-úmaimid; go n-úma muid |
go n-úma sibh | go n-úma siad; go n-úmaid† |
— | go n-úmtar |
past | dá n-úmainn | dá n-úmtá | dá n-úmadh sé, sí | dá n-úmaimis; dá n-úmadh muid |
dá n-úmadh sibh | dá n-úmaidís; dá n-úmadh siad |
— | dá n-úmtaí | |
imperative | úmaim | úim | úmadh sé, sí | úmaimis | úmaigí; úmaidh† |
úmaidís | — | úmtar | |
verbal noun | úmadh | ||||||||
past participle | úmtha |
* indirect relative
† archaic or dialect form
‡ dependent form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis (except an)
Mutation
Irish mutation | |||
---|---|---|---|
Radical | Eclipsis | with h-prothesis | with t-prothesis |
úim | n-úim | húim | not applicable |
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs. |
Further reading
- “úim”, in Historical Irish Corpus, 1600–1926, Royal Irish Academy
- G. Toner, M. Ní Mhaonaigh, S. Arbuthnot, D. Wodtko, M.-L. Theuerkauf, editors (2019), “aidemm”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
- G. Toner, M. Ní Mhaonaigh, S. Arbuthnot, D. Wodtko, M.-L. Theuerkauf, editors (2019), “ugaim”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
- Dinneen, Patrick S. (1904) “úġaim; úġamaim”, in Foclóir Gaeḋilge agus Béarla, 1st edition, Dublin: Irish Texts Society, page 774
- Ó Dónaill, Niall (1977) “úim”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.