Zygmunt Miłkowski
„Denhoff”, „Wrzos”
Ilustracja
pułkownik dyplomowany kawalerii pułkownik dyplomowany kawalerii
Data i miejsce urodzenia

30 października 1894
Zofiówka, gubernia kijowska, Imperium Rosyjskie

Data i miejsce śmierci

6 kwietnia 1945
Wiener Neudorf, III Rzesza

Przebieg służby
Lata służby

1915–1945

Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Wojsko Polskie

Jednostki

7 Pułk Ułanów
12 Pułk Ułanów Podolskich
15 Pułk Ułanów Poznańskich
3 Pułk Pancerny
14 Pułk Ułanów Jazłowieckich
Centrum Wyszkolenia Kawalerii
23 Pułk Ułanów Grodzieńskich
KG ZWZ, KG AK

Stanowiska

dowódca szwadronu
zastępca dowódcy pułku
oficer sztabu
dowódca pułku kawalerii

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska
bitwa o Lwów
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa
powstanie warszawskie

Odznaczenia
Odznaka honorowa za Rany i Kontuzje
Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941, trzykrotnie) Złoty Krzyż Zasługi
Odznaka „Znak Pancerny”

Zygmunt Jan Miłkowski[1] ps. „Denhoff”, „Wrzos” (ur. 18 października?/30 października 1894 w Zofiówce, zm. 6 kwietnia 1945 w Wiener Neudorf[2]) – pułkownik dyplomowany kawalerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Urodził się w Zofiówce, w powiecie czerkaskim ówczesnej guberni kijowskiej, w rodzinie Jana Karola i Włodzimiery z Michałowskich. W 1913 roku ukończył gimnazjum w Białej Cerkwi i rozpoczął studia rolnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. W tym samym roku został członkiem Drużyn Strzeleckich[2]. W 1915 roku został wcielony do armii rosyjskiej. Walczył w Rumunii, Bukowinie i Galicji Wschodniej. W grudniu 1917 roku razem z sześcioma innymi Polakami – oficerami rosyjskiej 11 Dywizji Kawalerii dołączył do I dywizjonu pułku kirasjerów polskich, który po kolejnych zmianach nazwy został ostatecznie 7 pułkiem ułanów[3]. Był ciężko ranny i internowany przez Austriaków, a po zwolnieniu działał w Polskiej Organizacji Wojskowej.

W listopadzie 1918 roku został przyjęty do Wojska Polskiego i przydzielony do szwadronu jazdy wojewódzkiej Warszawskiej Odsieczy Lwowa. 26 grudnia 1918 roku w składzie tegoż szwadronu pod dowództwem rotmistrza Antoniego Suszkiewicza wyjechał na front do Lwowa[4]. 26 kwietnia 1920 roku wyróżnił się w walce z sowieckim 98 pułkiem kawalerii pod wsią Ślipczyce[5]. 28 lutego 1921 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu porucznika, w kawalerii, w grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej[6]. Następnie dowodził szwadronem w 12 pułku ułanów w Białokrynicy[7][8]. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu rotmistrza ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 244. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 roku – korpus oficerów kawalerii)[9]. 8 listopada 1923 roku został przydzielony do II Brygada Jazdy w Równem na stanowisko I oficera sztabu[10]. 15 października 1926 roku został przeniesiony do 15 pułku Ułanów Poznańskich w Poznaniu i przydzielony do 3 szwadronu samochodów pancernych na stanowisko dowódcy[11]. 18 lutego 1928 roku awansował na majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 roku i 24. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[12][13]. W 1929 roku został powołany do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza Kursu 1929–1931[14]. 1 września 1931 roku, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera dyplomowanego, został przeniesiony do 3 pułku pancernego w Modlinie na stanowisko dowódcy Doświadczalnej Grupy Pancerno-Motorowej w Warszawie[15][16]. 26 stycznia 1934 roku został przeniesiony do 14 pułku Ułanów Jazłowieckich we Lwowie na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[17]. Na podpułkownika został awansowany ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1934 roku w korpusie oficerów kawalerii. Od 24 lutego 1935 roku był żonaty z Jadwigą z Fischerów-Jaźwińską (1897–1944)[18][19]. W październiku 1935 roku został przeniesiony do Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu na stanowisko oficera sztabu. Na tym stanowisku służbowym był dwukrotnie opiniowany (5 listopada 1936 roku i 11 października 1937 roku) przez generała brygady Bolesława Wieniawa-Długoszowskiego. W 1938 roku został dowódcą 23 pułku Ułanów Grodzieńskich w Postawach.

Na czele 23 pułku ułanów wziął udział w kampanii wrześniowej w składzie Wileńskiej Brygady Kawalerii. Po ciężkich walkach z Wehrmachtem w okolicy Tomaszowa w nocy z 8/9 września rozwiązał pułk w okolicy Przysuchy. Uniknął niewoli, od października 1939 roku w konspiracji (zastępca komendanta i szef sztabu organizacji „Brochwicz” na Lubelszczyźnie)[2]. Od czerwca 1940 roku w Oddziale III był oficerem, a inspektorem KG ZWZ od lipca tego samego roku. Był współorganizatorem Związku Walki Zbrojnej – komendant Okręgu Krakowskiego ZWZ–AK od czerwca 1941 roku, a od listopada 1942 roku ponownie inspektorem KG AK[2]. W latach 1942–1944 szef Oddziału IV Kwatermistrzowskiego Komendy Głównej Armii Krajowej. Organizował w powstaniu warszawskim II rzut KG AK.

Z dniem 15 sierpnia 1944 mianowany komendantem Obszaru Zachodniego AK, krypt. „Zamek” z siedzibą w Łodzi (Litzmannstadt, „Kraj Warty”). Nie zdołał jednak podjąć działania, ponieważ podczas wydostawania się z Warszawy został zatrzymany przez Niemców jako uchodźca z ogarniętej powstaniem Warszawy i osadzony w obozie przesiedleńczym w Pruszkowie. Nie rozpoznany jako oficer AK został stąd wywieziony do KL Mauthausen-Gusen. Zginął zastrzelony 6 kwietnia 1945 roku podczas ewakuacji jego filii w Wiener Neudorf[20].

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 623, 680, 988, 999. W ewidencji Wojska Polskiego figurował, jako Zygmunt II Miłkowski w celu odróżnienia od innego oficera noszącego to samo imię i nazwisko: porucznika rezerwowego kolejowego Zygmunta I Miłkowskiego, urodzonego 19 lipca 1885 roku, posiadającego przydział do 3 Pułku Kolejowego w Poznaniu.
  2. 1 2 3 4 Marek Ney-Krwawicz: Komenda Główna Armii Krajowej 1939–1945. Warszawa: 1990, s. 450.
  3. ↑ Józef Turkiewicz, Zarys historii ..., s. 5.
  4. ↑ Józef Turkiewicz, Zarys historii ..., s. 11.
  5. ↑ Józef Turkiewicz, Zarys historii ..., s. 19.
  6. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 10 z 12 marca 1921 roku, poz. 279.
  7. ↑ Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Dodatek do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 37 z 24 września 1921 roku, s. 255, 773.
  8. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 563, 602.
  9. ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 163.
  10. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 74 z 26 listopada 1923 roku, s. 686.
  11. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 44 z 14 października 1926 roku, s. 356.
  12. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 5 z 21 lutego 1928 roku, s. 47.
  13. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 304, 343.
  14. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 375.
  15. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 7 z 23 października 1931 roku, s. 322.
  16. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 144, 733.
  17. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 10.
  18. ↑ Powstańcze Biogramy - Zygmunt Miłkowski [online], 1944.pl [dostęp 2021-08-22] (pol.).
  19. ↑ Zygmunt Jan «Denhoff» Miłkowski [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2021-08-22].
  20. ↑ Ney-Krwawicz Marek, Komenda Główna Armii Krajowej 1939–1945. Warszawa 19...., s. 450
  21. ↑ Łukomski G., Polak B., Suchcitz A., Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945, Koszalin 1997, s. 371.
  22. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 1 z 26 stycznia 1922 roku, s. 6. Józef Turkiewicz, Zarys historii ..., s. 29.
  23. ↑ Polak (red.) 1991 ↓, s. 98-99.
  24. ↑ M.P. z 1933 r. nr 171, poz. 208 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  25. ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
  26. ↑ Na podstawie fotografii [1].
  27. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 11 listopada 1933 roku, s. 295.

Bibliografia

  • Józef Turkiewicz, Zarys historii wojennej 12-go Pułku Ułanów Podolskich, Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, Warszawa 1928.
  • Marek Ney-Krwawicz: Komenda Główna Armii Krajowej 1939–1945. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1990, s. 450. ISBN 83-211-1055-X.
  • Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. T. 2/1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1991. ISBN 83-900510-0-1.
  • Piotr Stawecki: Oficerowie dyplomowani Wojska Drugiej Rzeczypospolitej, Zakład Narodowy im. Ossolińskich-Wydawnictwo, Wrocław 1997, ISBN 83-04-04390-4.
  • Teresa Stanisławska-Adamczewska, Jan Adamczewski, Kraków, ulica imienia..., Kraków 2000.

Linki zewnętrzne

  • Zygmunt Miłkowski, Studium Polski Podziemnej. Dział „Postacie”, ISSN 2082-7431 .
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.