Zrosłogłowe
Holocephali[1]
Bonaparte, 1832
Okres istnienia: dewon późny–dziś
382.7/0
382.7/0
Ilustracja
Chimera pospolita (Chimaera monstrosa)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zrosłogłowe

Rzędy

14 rzędów (w tym 13 wymarłych) – zobacz opis w tekście

Zrosłogłowe[2], chimery[3] (Holocephali) – gromada ryb (w niektórych ujęciach systematycznych podgromada w obrębie ryb chrzęstnoszkieletowych) obejmująca blisko 40 współcześnie żyjących gatunków zamieszkujących głębokie i chłodne wody morskie, oraz wiele taksonów kopalnych. Nazwa chimery jest odnoszona do współcześnie żyjących Holocephali, w odniesieniu do wymarłych gatunków z rodzin innych niż chimerowate nie powinna być stosowana. W zapisie kopalnym zrosłogłowe znane są z warstw górnego dewonu[4].

Występowanie

Chłodne wody oceaniczne, poniżej 80 m p.p.m.

Cechy charakterystyczne

Trwałe i nieruchome połączenie szczęki górnej z puszką mózgową (czaszka typu autostylicznego[5]), kość podniebienno-kwadratowa zrośnięta z czaszką. Taka budowa umożliwia powiększanie jamy gębowej i gardzieli, zwiększa ruchliwość szczęk – ułatwia to pobieranie pokarmu.

Cztery szczeliny skrzelowe przykryte fałdem skórnym, z zewnątrz widoczny jest jeden otwór skrzelowy z każdej strony głowy. Brak steku. Samce mają pterygopodia[2].

Zęby są pozbawione szkliwa i zlane w płytki żujące (płytki zębowe). Długi nitkowaty ogon zakończony jest płetwą – epicerkalną, dyficerkalną lub biczowatego kształtu[4].

Największe gatunki osiągają długość maksymalnie do 1,5 m.

Zrosłogłowe osiedlają się przy dnie zbiornika wodnego. Odżywiają się fauną denną.

Hydrolagus alberti
Callorhinchus callorynchus – okaz z Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu

Systematyka

Do zrosłogłowych zaliczany jest jeden współcześnie występujący rząd[6]:

Opisano również rzędy wymarłe[8]:

  • Iniopterygiformes Zangerl & Case, 1973
  • Orodontiformes Zangerl, 1981
  • Eugeneodontiformes Zangerl, 1981
  • Petalodontiformes Zangerl, 1981
  • Debeeriiformes Nelson, 2006
  • Helodontiformes Nelson, 2006
  • Psammodontiformes Obruchev, 1953
  • Copodontiformes Obruchev, 1953
  • Squalorajiformes Patterson, 1965
  • Chondrenchelyiformes Moy-Thomas, 1939
  • Menaspiformes Nelson, 2006
  • Cochliodontiformes Obruchev, 1953

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Holocephali, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. 1 2 G. Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Tłum. Franciszek Staff. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970.
  3. ↑ Krystyna Kowalska, Jan Maciej Rembiszewski, Halina Rolik Mały słownik zoologiczny, Ryby, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973
  4. 1 2 Ryby kopalne. red. Michał Ginter. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2012. ISBN 978-83-235-0973-8.
  5. ↑ Zygmunt Grodziński: Anatomia i embriologia ryb. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1981, s. 127.
  6. ↑ Ron Fricke, William Neil Eschmeyer, Jon David Fong, SPECIES BY FAMILY/SUBFAMILY, [w:] Eschmeyer's Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 2 kwietnia 2024 [dostęp 2024-04-23] (ang.).
  7. ↑ Uproszczony układ systematyczny ryb [w:] Biologia. Multimedialna encyklopedia PWN Edycja 2.0. pwn.pl Sp. z o.o., 2008. ISBN 978-83-61492-24-5.
  8. ↑ R. van der Laan. Family-group names of fossil fishes. „European Journal of Taxonomy”. 466, s. 37–39, 2018. DOI: 10.5852/ejt.2018.466. (ang.).

Bibliografia

  • Mały słownik zoologiczny: ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.
  • Ryby : encyklopedia zwierząt. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN : Dorota Szatańska, 2007. ISBN 978-83-01-15140-9 (seria).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.