Zofia Romanowiczówna
Z. R., Młoda Dziewczyna
Ilustracja
Zofia Romanowiczówna (przed 1906)
Data i miejsce urodzenia

31 marca 1842
Lwów

Data i miejsce śmierci

4 czerwca 1935
Lwów

Miejsce spoczynku

Cmentarz Łyczakowski we Lwowie

Narodowość

polska

Rodzice

Piotr, Julia

Krewni i powinowaci

Tadeusz (brat)

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Nagrobek Zofii Romanowiczówny i jej matki Julii

Zofia Romanowiczówna (ur. 31 marca 1842 we Lwowie, zm. 4 czerwca 1935 tamże) – polska nauczycielka, uczestniczka powstania styczniowego, działaczka niepodległościowa, oświatowa i społeczna.

Życiorys

Urodziła się 31 marca 1842 we Lwowie[1]. Była córką Piotra (adwokat) i Julii z domu Krauze (1819-1897) oraz siostrą Tadeusza[1][2].

Od 1860 pracowała jako nauczycielka prywatna, m.in. kształciła dzieci Karola Wilda[1]. W tym samym roku była współzałożycielką Towarzystwa Oszczędności Kobiet we Lwowie, a przed 1863 była współzałożycielką Stowarzyszenie im. Klaudyny Potockiej, ruchu mającego na celu wspierać postawy patriotyczne i samokształceniowe[1]. Uczestniczyła w powstaniu styczniowym 1863 trudniąc się wytwarzaniem nabojów, pracując przy szyciu garderoby, produkując opatrunki oraz działając jako kurierka i wsparcie przy ucieczkach[3][1][4]. W marcu 1863 została aresztowana i na miesiąc uwięziona[1].

W 1868 Stowarzyszenie tzw. „Klaudynek” przekształcono w Stowarzyszenie Czynnych Polek[1]. W 1874 założono Stowarzyszenia Pracy Kobiet[1]. W 1875 złożyła egzamin dopuszczający do wykładania na poziomie szkół państwowych[1]. W 1877 stworzyła Kółko Serdecznych Polek[1]. Od 1879 była starszym nauczycielem Miejskiej Szkoły Wydziałowej Żeńskiej im. Królowej Jadwigi[1]. Była zastępczynią Antoniny Machczyńskiej, przewodniczącej Związku Nauczycielek we Lwowie (powstałego w 1903 z połączenia Związku Koleżeńskiego Byłych Seminarzystek i Nauczycielek ze Stowarzyszeniem Nauczycielek)[5]. W 1906 odeszła na emeryturę[1]. Podczas I wojny światowej od lipca 1915 stała na czele Ligi Kobiet Galicji i Śląska we Lwowie[6]. W swoim życiu miała okazję zetknąć się z wieloma osobistościami, głównie z życia artystycznego i kulturalnego[1][2]. Swoje wspomnienia zawarła w publikacji pt. Cienie (kilka oderwanych kart z mojego życia), wydanej w 1930[1][2].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości (1918) w okresie II Rzeczypospolitej została awansowana na stopień podporucznika weterana Wojska Polskiego[4]. Otrzymała honorowe członkostwo Związku Obrońców Lwowa[1].

W ostatnich latach życia była ociemniała[1]. Zmarła 4 czerwca 1935 we Lwowie[1][7] jako ostatnia kobieta-uczestniczka powstania styczniowego żyjąca na obszarze województwa lwowskiego[8]. Została pochowana na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie[1][4]. Jej pamięć, jako osoby przez wiele lat promującej ideały patriotyczne, została uhonorowana przez środowisko lwowskiego nauczycielstwa w pierwszą rocznicą śmierci w połowie czerwca 1936[9].

Publikacje

Odznaczenia

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 Jan Bujak: Zofia Romanowiczówna. Polski Słownik Biograficzny. [dostęp 2016-07-17].
  2. 1 2 3 Henryk Kopia. „Cienie (kilka oderwanych kart z mojego życia)”. Zofia Romanowiczówna, Lwów 1930 (recenzja). „Pamiętnik Literacki”. 27/1/4, s. 718–719, 1930.
  3. ↑ Nieco szczegółów biograficznych dotyczących uczestników organizacyi i partyzantki r. 1863/64. W: Józef Białynia Chołodecki: Księga pamiątkowa opracowana staraniem Komitetu Obywatelskiego w czterdziestą rocznicę powstania r. 1863/1864. Lwów: 1904, s. 345.
  4. 1 2 3 Powstanie styczniowe – lista uczestników. Zofia Romanowiczówna. genealogia.okiem.pl. [dostęp 2016-07-17].
  5. ↑ Dom nauczycielek we Lwowie. „Nowości Illustrowane”. Nr 52, s. 2, 13, 29 grudnia 1906.
  6. ↑ Jerzy Z. Pająk, Działalność Ligi Kobiet Galicji i Śląska we Lwowie (1915–1918), w: Znani i nieznani dziewiętnastowiecznego Lwowa. Studia i materiały, pod red. Lidii Michalskiej-Brachy, Małgorzaty Przeniosło, Kielce 2014, s. 171–192 ​ISBN 978-83-7133-607-2
  7. ↑ Według inskrypcji nagrobnej 3 czerwca 1935.
  8. ↑ Opieka nad weteranami z r. 1963-4 w lwowskim województwie. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 16 z 22 stycznia 1936.
  9. ↑ Uczczenie pamięci ś. p. Zofii Romanowiczówny. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 136 z 17 czerwca 1936.
  10. ↑ M.P. z 1930 r. nr 260, poz. 350.
  11. ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 36.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.