Zielenogradsk

Зеленоградск

Herb Flaga
Państwo	Rosja
Obwód	królewiecki
Wysokość	3 m n.p.m.
Populacja (2021) • liczba ludności	17 296[1]
Nr kierunkowy	(+7) 40150
Kod pocztowy	238530, 238326
Położenie na mapie obwodu królewieckiego Zielenogradsk
Położenie na mapie Rosji Zielenogradsk
54°57′N 20°29′E/54,950000 20,483333
Strona internetowa

Zielenogradsk, Koronowo^[2], Kranc^[3],(ros. Зеленоградск, niem. Cranz, lit. Krantas) – miasto w Rosji, w obwodzie królewieckim położone 30 km na północ od Królewca, centrum administracyjne rejonu zielenogradskiego.

Historia

Pierwotnie pruska wieś rybacka Cranzkuhren na wybrzeżu Morza Bałtyckiego, po opanowaniu przez zakon krzyżacki otrzymała nazwę Cranz.

W XIX wieku stanowiła popularną miejscowość letniskową, szczególnie po uruchomieniu linii kolejowej do Królewca w 1885 roku. W latach 1816–1895 znana jako das königliche Bad, czyli królewski kurort. Przed II wojną światową miejscowość liczyła 6000 mieszkańców i nie miała statusu miasta.

Miejscowość mało ucierpiała w czasie wojny i po ucieczce Niemców została zajęta przez Armię Czerwoną. Po wojnie Koronowo wcielono do ZSRR i nadano w 1945 roku obecną nazwę i status miasta. W tym okresie miasto straciło turystów na rzecz sąsiednich Ruszowic, lecz odzyskało ich w ostatnich latach, ze względu na szeroką plażę i promenadę nadmorską stając się modnym miejscem wypoczynku.

Zabytki

• neogotycka kaplica katolicka (obecnie prawosławna cerkiew św. Andrzeja), zbudowana w latach 1903–1904
• poewangelicki kościół św. Wojciecha-Adalberta (obecnie cerkiew prawosławna Przemienienia Pańskiego)
• 40-metrowa wieża ciśnień
• Willa Krell (od 2014 roku siedziba muzeum regionalnego – Zielenogradskij krajewiedczeskij muziej)^[4]
• hotel Prusy Wschodnie z 1906 r., z kotwicą i wizerunkiem rybaka na elewacji

W mieście działał klasztor elżbietanek, ponadto istniała kaplica baptystów i synagoga.

Polacy w mieście

W latach 1466–1657 miejscowość była częścią lenna Korony Królestwa Polskiego. W 1824 roku w drodze do Petersburga miasto odwiedził Adam Mickiewicz. W sierpniu 2015 w mieście został odsłonięty pomnik polskiego poety^[5].

Według danych z rosyjskiego spisu powszechnego z 2010 roku Polacy stanowią 0,3% mieszkańców miasta.

Galeria

• 
  Plaża
• 
  Promenada
• 
  Sanatorium
• 
  Urząd Miasta
• 
  Kościół prawosławny Przemienienia Pańskiego, dawniej ewangelicki
• 
  Kościół prawosławny św. Andrzeja, dawniej katolicki
• 
  Policja
• 
  Dom na ulicy Turgieniewa
• 
  Pomnik Piotra Stołypina
• 
  Stara Poczta
• 
  Wieża ciśnień z 1904 roku

Miasta partnerskie

• Braniewo
• Kühlungsborn
• Łeba
• Mrągowo

Przypisy

Bibliografia

• Handbuch der historischen Stätten, Ost- und Westpreussen, hrsg. von Erich Weise, Stuttgart, Kröner, 1981, ISBN 3-520-31701-X (unveränd. Nachdr. d. 1. Aufl. 1966)
• Walter Dignath, Herbert Ziesmann, Die Kirchen des Samlandes. Eine Dokumentation, Leer, Rautenberg, 1987, ISBN 3-7921-0355-9
• AndrzejA. Rzempołuch AndrzejA., Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn: Remix, 1992, ISBN 83-900155-1-X, OCLC 833969011 .brak strony (książka)
• Juri Iwanow, Königsberg und Umgebung, Dülmen, Laumann-Verl., 1994, ISBN 3-87466-185-7
• Vadim Jur'evič Kurpakov, Kaliningradskaja oblast. Putevoditel, Kaliningrad, Terra Baltika, 2007, ISBN 978-5-98777-012-2