Ziarnojadek duży
Sporophila frontalis[1]
(J. Verreaux, 1869)
Ilustracja
Samiec
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

tanagrowate

Podrodzina

ziarnojadki

Rodzaj

Sporophila

Gatunek

ziarnojadek duży

Synonimy
  • Callirhynchus frontalis J. Verreaux, 1869[2][3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Ziarnojadek duży[5][6] (Sporophila frontalis) – gatunek małego ptaka z rodziny tanagrowatych (Thraupidae). Występuje we wschodniej części Ameryki Południowej. Narażony na wyginięcie[4].

Systematyka

Gatunek ten jako pierwszy opisał Jules Verreaux w 1869 roku. Nie wyróżnia się podgatunków[2][7].

Morfologia

Długość ciała około 12,5 cm, masa ciała 19,8–21 g[8]. Spory ziarnojadek o silnym dziobie z zakrzywionymi szczękami. Samce mają szarą głowę z charakterystycznym wzorem: jasne brwi, prawie białe gardło i wąsy odchodzące od dzioba. Samiec jest oliwkowobrązowy na grzbiecie i szary na spodzie ciała z dwoma jasnymi paskami skrzydłowymi. Samice są całe oliwkowobrązowe, bez charakterystycznych wzorów upierzenia na głowie, z dwoma niewyraźnymi cynamonowymi paskami skrzydłowymi[9].

Zasięg występowania

Ziarnojadek duży występuje lokalnie i nielicznie na obszarach występowania bambusa do wysokości 1500 m n.p.m.[4][10] Obecnie znany jest głównie ze stanowisk w południowo-wschodniej Brazylii (południe stanu Bahia, Espírito Santo i południowo-wschodnia część Minas Gerais na południe po północną część stanu Rio Grande do Sul); skrajnie nielicznie odnotowywany w północno-wschodniej Argentynie (prowincja Misiones), a zaledwie jedno stwierdzenie pochodzi ze wschodniego Paragwaju (departament Górna Parana), gdzie na przełomie XIX i XX wieku odłowiono jeden okaz[2][10].

Ekologia

Jest gatunkiem koczowniczym, zamieszkującym lasy atlantyckie, żywiącym się nasionami bambusów. Zamieszkuje wnętrza i obrzeża lasów, a także lasy wtórne i grunty uprawne przylegające do lasów. Lęgi odnotowano podczas południowej zimy i wiosny (lipiec–wrzesień), kiedy to znaleziono gniazda. Samce są terytorialne i bardzo głośne w okresie kwitnienia bambusów lub w jego okolicach[4][11].

Status i ochrona

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN ziarnojadek duży od 2000 roku klasyfikowany jest jako gatunek narażony (VU, Vulnerable); wcześniej, od 1994 roku uznawano go za gatunek zagrożony (EN, Endangered). Liczebność populacji jest szacowana na 2500–9999 dorosłych osobników. Szacuje się, że populacja systematycznie maleje z powodu zawężania się i zanikania jego naturalnego siedliska (wycinania zarośli bambusowych) oraz wyłapywania w celach handlu ptakami. W Brazylii jest objęty ochroną[4][11].

Przypisy

  1. ↑ Sporophila frontalis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. 1 2 3 Buffy-fronted Seedeater (Sporophila frontalis). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-03)]. (ang.).
  3. ↑ Denis Lepage: Buffy-fronted Seedeater Sporophila frontalis (Verreaux, J, 1869). Avibase – The World Bird Database. [dostęp 2021-06-19]. (ang.).
  4. 1 2 3 4 5 Sporophila frontalis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  5. ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Sporophilinae Ridgway, 1901 (1853) - ziarnojadki - Seedeaters (wersja: 2020-07-29). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-06-13].
  6. ↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 373, 1999.
  7. ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Tanagers and allies. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-06-13]. (ang.).
  8. ↑ Josep del Hoyo, Andrew Elliott, David Christie (red.): Handbook of the Birds of the World. T. 16: Tanagers to New World Blackbirds. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 645. ISBN 978-84-96553-78-1. (ang.).
  9. ↑ Buffy-fronted Seedeater Sporophila frontalis. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-06-23]. (ang.).
  10. 1 2 Data table and detailed info: Buffy-fronted Seedeater Sporophila frontalis. BirdLife International. [dostęp 2021-06-19]. (ang.).
  11. 1 2 Species factsheet: Buffy-fronted Seedeater Sporophila frontalis. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-06-19]. (ang.).

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.