Ziarnojadek cynamonowy
Sporophila bouvreuil[1]
(Statius Muller, 1776)
Ilustracja
Samiec
Ilustracja
Samica
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

tanagrowate

Podrodzina

ziarnojadki

Rodzaj

Sporophila

Gatunek

ziarnojadek cynamonowy

Synonimy
  • Loxia bouvreuil Statius Müller, 1776[2][3][4]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Ziarnojadek cynamonowy[6][7] (Sporophila bouvreuil) – gatunek małego ptaka z rodziny tanagrowatych (Thraupidae). Jeden z mniejszych gatunków ziarnojadków występujących we wschodniej Ameryce Południowej[8]. Nie jest zagrożony[5].

Systematyka

Gatunek ten jako pierwszy opisał Philipp Ludwig Statius Müller w 1776 roku, nadając mu nazwę Loxia bouvreuil[4]. Holotyp pochodził ze stanu Bahia w Brazylii[4]. Obecnie (2021) takson ten umieszczany jest w rodzaju Sporophila[1][7][4][2]. Współcześnie uznawany jest za gatunek monotypowy[3][8], choć dawniej wyróżniano nawet 4 podgatunki[4] – saturata i crypta zsynonimizowano z podgatunkiem nominatywnym, a pileata jest obecnie traktowany jako odrębny gatunek – ziarnojadek melodyjny (Sporophila pileata)[7][8].

Morfologia

Mały ptak o przysadzistym, zaokrąglonym dziobie koloru czarnoszarego, charakterystycznym dla tego rodzaju. Samce mają czarną głowę do linii oka, większość skrzydeł, ogon i nogi czarne. Gardło, pierś, brzuch, podbrzusze i grzbiet w kolorze cynamonowym. Tęczówki ciemnobrązowe z czarną powieką górną i cynamonową dolną. Samce mają niewielką białą plamkę na skrzydłach. Samica jest piaskowobrązowa, z nieco jaśniejszym brzuchem i czarniawymi skrzydłami, z brązowymi obrzeżami lotek. Samica jest mniej kontrastowo ubarwiona w odcieniach od oliwkowo-brązowego na grzbiecie do ochrowo-żółtego na piersi i bokach, do białawego na brzuchu. Skrzydła ciemnooliwkowe z białą plamką na środku. Młode ptaki są podobne do samicy[9][4]. Długość ciała 9,5–10 cm, masa ciała około 9 g[3][10].

Zasięg występowania

Ziarnojadek cynamonowy występuje w południowym Surinamie i Gujanie Francuskiej; we wschodniej Brazylii występuje od ujścia rzeki Amazonki i od stanu Maranhão na wschód do stanu Rio Grande do Norte, na południe do południowej części stanu Mato Grosso, południowej części stanu Goiás, w północno-wschodniej części stanu São Paulo i w stanie Rio de Janeiro (odnotowany również w północno-zachodniej części Mato Grosso, w północnej części stanu Rondônia i południowo-wschodniej części stanu Amazonas)[3]. Ziarnojadek cynamonowy występuje na wysokości do 1100 m n.p.m.[5] (część źródeł podaje inne wartości – do około 600 m w sezonie lęgowym[3]). Jest gatunkiem osiadłym w większości zasięgu[3][4].

Ekologia

Jego głównym habitatem są otwarte przestrzenie, sawanny z wysokimi trawami. Żywi się głównie ziarnami traw, które wyjada bezpośrednio z kłosów, ale także podejmuje z ziemi. Poza sezonem lęgowym spotykany jest w stadach z innymi ziarnojadkami np. ziarnojadkiem dwuobrożnym, a nawet z ptakami z innego rodzaju np. polniczką[4][3]. W okresie lęgowym ziarnojadki cynamonowe mają od 2 do 4 lęgów, w których samica składa 2–3 jaja. Okres inkubacji to około 13 dni[11].

Status i ochrona

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN ziarnojadek cynamonowy jest klasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern). Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako niezbyt pospolity i występujący plamowo (uncommon and patchily distributed). Zasięg jego występowania według szacunków BirdLife International obejmuje około 6,6 mln km²[12]. Organizacja BirdLife International uważa, że populacja zmniejsza się ze względu na utratę i degradację naturalnych siedlisk spowodowaną nadmiernym wypasem bydła i wypalaniem traw[5][12].

Przypisy

  1. 1 2 Sporophila bouvreuil, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. 1 2 Denis Lepage: Capped Seedeater Sporophila bouvreuil (Statius Muller, 1776) – synonyms. Avibase. [dostęp 2021-08-16]. (ang.).
  3. 1 2 3 4 5 6 7 Jaramillo, A. & G. M. Kirwan: Copper Seedeater Sporophila bouvreuil, version 1.0. [w:] Birds of the World (J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D. A. Christie, and E. de Juana, Editors) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2021-08-16]. (ang.). Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji
  4. 1 2 3 4 5 6 7 8 Josep del Hoyo, Andrew Elliott, David Christie (red.): Handbook of the Birds of the World. T. 16: Tanagers to New World Blackbirds. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 657–658. ISBN 978-84-96553-78-1. (ang.).
  5. 1 2 3 4 Sporophila bouvreuil, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  6. ↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 374, 1999.
  7. 1 2 3 Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Sporophilinae Ridgway, 1901 (1853) – ziarnojadki – Seedeaters (wersja: 2021-07-13). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-07-17].
  8. 1 2 3 F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Tanagers and allies. IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-08-16]. (ang.).
  9. ↑ Copper Seedeater Sporophila bouvreuil. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-08-16]. (ang.).
  10. ↑ Data table and detailed info: Copper Seedeater Sporophila bouvreuil. BirdLife International. [dostęp 2021-08-16]. (ang.).
  11. ↑ Sporophile bouvreuil, Sporophila bouvreuil – Copper Seedeater. Oiseaux.net. [dostęp 2021-08-20]. (fr.).
  12. 1 2 Species factsheet: Copper Seedeater Sporophila bouvreuil. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-08-16]. (ang.).

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.