Zespół krótkiego jelita (ang. short bowel syndrome, SBS) – stan po resekcji lub wyłączeniu fizjologicznej czynności odcinka lub całości jelita cienkiego, wymuszający konieczność żywienia pozajelitowego.

Epidemiologia

Szacuje się, że w Polsce około 6 osób na 1,000,000 ma SBS. W USA częstość zespołu szacowana jest na 40 przypadków na 1,000,000.

Etiologia

Najczęstszymi przyczynami SBS są:

• rozległa resekcja z powodu:
  • martwicy jelita wywołana przez zator lub zakrzep
  • choroby Leśniowskiego i Crohna
  • nowotworu jelita cienkiego
  • urazu
  • powikłań pooperacyjnych
  • skrętu jelita
  • zadzierzgnięcia jelita
  • niedotlenienia (martwicze zapalenie jelit w okresie noworodkowym)
• czynnościowe wyłączenie jelita w przebiegu:
  • popromiennego zapalenia jelit
  • celiakii
  • mukowiscydozy

Objawy i przebieg

Wczesnymi objawami SBS są:

• biegunki, powodujące zaburzenia elektrolitowe, odwodnienie, kwasicę
• niedożywienie
• niedobory pokarmowe.

Z czasem w obrazie klinicznym SBS występują tzw. późne powikłania:

• zaburzenia psychiczne
• zaburzenia rytmu serca
• kamica żółciowa
• kamica nerkowa
• choroba wrzodowa
• cholestaza, marskość wątroby, niewydolność wątroby
• choroba metaboliczna kości.

Bibliografia

• Choroby wewnętrzne. Przyczyny, rozpoznanie i leczenie, tom I. Andrzej Szczeklik (red.). Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2005. ISBN 83-7430-031-0.brak strony w książce
• Vanderhoof JA, Langnas AN. Short-bowel syndrome in children and adults. „Gastroenterology”. 113. 5, s. 1767-78, 1997. PMID: 9352883. 
• Gura KM, Duggan CP, Collier SB, Jennings RW, Folkman J, Bistrian BR, Puder M. Reversal of parenteral nutrition-associated liver disease in two infants with short bowel syndrome using parenteral fish oil: implications for future management. „Pediatrics”. 118. 1, s. e197-201, 2006. DOI: 10.1542/peds.2005-2662. PMID: 16818533.