prof. dr Zdzisław Wilusz
Ilustracja
prof. dr Zdzisław Wilusz (1906-1963)
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

29 grudnia 1906
Lwów

Data i miejsce śmierci

31 marca 1963
Turew

profesor nauk leśnych
Alma Mater

Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Uczelnia

Uniwersytet Poznański

Zdzisław Wilusz (ur. 29 grudnia 1906 we Lwowie[1], zm. 31 marca 1963[2] w Turwi – polski profesor nauk leśnych, żołnierz Armii Krajowej pseud. „Rafał Sęk”[3][4]

Życiorys

Zdzisław Wilusz urodził się w rodzinie dyplomowanego leśnika Józefa Wilusza[3]. Gimnazjum humanistyczne ukończył w Rohatyniu, a studia − na Wydziale Leśnym SGGW w 1933. Podczas studiów był członkiem Polskiej Korporacji Akademickiej „Ostoja”[5]. Pracę magisterską Wpływ graba na kształtowanie się strzały dębu napisał pod kierunkiem prof. Władysława Jedlińskiego. Pod koniec studiów pracował w Dyrekcji Lasów Państwowych w Warszawie (1932–1934). Później był leśniczym w Radoszycach (1934-1935), nadleśniczym w Rzepichowie, a od października 1937 pracował ponownie w Dyrekcji Lasów Państwowych w Warszawie. W 1939 został zmobilizowany i walczył w kampanii wrześniowej, a od 1940 − działał w konspiracji jako „Rafał Sęk”[6][4]. Od 1943 jego oddział działał na terenie Lasów Janowskich i Puszczy Solskiej. We wrześniu 1943 dowodził atakiem oddziału Armii Krajowej na Janów Lubelski, gdzie zarekwirowano znaczne zapasy odzieży i żywności dla oddziałów AK. Po dwóch tygodniach wziął udział w ataku na więzienie gestapo w Biłgoraju, podczas którego uwolniono wszystkich więźniów[3][4][7].

Po wkroczeniu Armii Czerwonej w 1944 podjął pracę w Państwowym Instytucie Naukowym Gospodarstwa Wiejskiego w Puławach, gdzie założył i kierował Zakładem Ekologii oraz lasem doświadczalnym „Ruda”. W 1950 na Wydziale Leśnym Uniwersytetu Poznańskiego obronił pracę doktorską Z badań nad ekologią drobnych ssaków. W kwietniu 1951 został zatrudniony w Zakładzie Dendrologii i Pomologii w Kórniku na stanowisku adiunkta, a w październiku − na stanowisku docenta. W Turwi na terenie dawnego majątku Dezyderego Chłapowskiego utworzył terenową Stację Doświadczalną Zadrzewień Śródpolnych[8] tego zakładu, gdzie prowadził badania nad wpływem lasu na mikroklimat, stosunki wodne i plonowanie roślin rolniczych. Zajmował się także genetyką drzew leśnych, prowadził badania ekotypów sosny zwyczajnej w celu wyboru drzewostanów o najlepszych cechach gospodarczych oraz wyboru drzew doborowych w obrębie tych drzewostanów[9]. W 1962 placówka została przekształcona w Zakład Dendrologii i Arboretum Kórnickiego PAN, a Zdzisław Wilusz został zastępcą dyrektora[8]. W 1962 Rada Państwa nadała Zdzisławowi Wiluszowi tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego[3][4]. Od 1953 pracował także w Instytucie Ochrony Roślin w Poznaniu, gdzie był kierownikiem Pracowni Biocenotycznej i członkiem Rady Naukowej[2]. Tam prowadził badania nad metodami biologicznej walki ze stonką ziemniaczaną, wpływem zadrzewień na pojawy szkodników roślin uprawnych, rolą ptactwa w walce ze szkodni­kami, wpływem chemicznej walki ze szkodnikami i chorobami na pewne czynniki biocenozy[1]. Współpracował także z Komitetem Gospodarki Wodnej PAN, dla którego opracował memoriał o roli zadrzewień śródpolnych w polepszeniu bilansu wodnego w obrębie zlewni na obszarze Polski[1].

Profesor Zdzisław Wilusz był autorem ponad 30 artykułów naukowych z zakresu ekologii i genetyki drzew leśnych. Należał m.in. do Polskiego Towarzystwa Leśnego[1] i Polskiego Towarzystwa Botanicznego[3].

Zmarł nagle w Turwi w wieku 56 lat[2]. Został pochowany w Puławach na cmentarzu sąsiadującym z lasami leśnictwa „Ruda”, którymi zarządzał w latach 1946−1951.

Upamiętnienie

  • W Kazimierzu Dolnym przy dużym dębie znajduje się pamiątkowa kapliczka z tabliczką poświęcona profesorowi Wiluszowi.
  • Zasługi profesora Zdzisława Wilusza upamiętnia ponadto tablica wmurowana w ścianę pałacu w Turwi.
  • Na ścianie pałacu w Turwi znajduje się obraz Zdzisława Wilusza obok obrazu Dezyderego Chłapowskiego.

Wybrane publikacje[1][9]

  • Z badań nad ekologią drobnych ssaków. „Prace Zakł. Dendr. i Pom. w Kórniku” 1952
  • Spostrzeżenia nad ekologią drobnych ssaków w sadzie i Arboretum Kórnickim. „Prace Zakł. Dendr. i Pom. w Kórniku” 1952
  • Wstępne badania nad charakterystyką niektórych środowisk Populus × euramericana marilan­dica Bocs. „Ekol. Polska” 1953, 1(4)
  • Wstępne doniesienie z badań zadrzewień ochronnych w Turwi. „Biul. Kom. Ekol.” 1954, 2
  • Projekt badań ekotypów sosny zwyczajnej. „Ekol. Polska” 1955, B, I(1-2), s. 35-41
  • Drzewa doborowe (Nowy kierunek zmierzający do podniesienia produkcyjności lasu). „Las Polski” 1955, 22, s. 6-8
  • Mikromigracja stonki. Post. Nauk Roln. 1956, 1
  • Z badań nad migracją Microtus arvalis Pall. „Ekol. Polska” 1956, A11
  • Wpływ zadrzewień ochronnych na wilgotność gleb. „Zesz. Probl. Post. Nauk Roln.” 1956, 8
  • Wpływ zadrzewienia ochronnego na gospodarkę wodną i plonowanie przyległych terenów. „Ekol. Polska” 1958, 6(1)
  • Z metodyki badań nad składem pokarmu niektórych ptaków drapieżnych. „Ekol. Polska” 1958, 4(4)
  • Wpływ masowego stosowania trucizn na biocenozę pól ziemniaczanych. „Prace Naukowe IOR.” Poznań 1959 (wsp. W. Węgorek)
  • Znaczenie ekologiczne zadrzewień. „Post. Nauk Roln.” 1960, 3 (wsp. J. Jaworski)
  • Czy plantacje nasienne są potrzebne? „Las Polski ”1960, 18, s. 15-17
  • Rezultaty prac z zakresu wyboru „drzew doborowych” do 1960 r. „Arboretum Kórnickie” 1961, 6, s. 289-296 (wsp. T. Jakuszewski)
  • Dalsze postępy prac z zakresu wyboru „drzew doborowych”. „Arbor. Kórnickie” 1962, 7, s. 281-283
  • Rozwój metodyki drzew doborowych. „Arbor. Kórnickie” 1964, 4, s. 283-287 (wsp. M. Giertych, T. Jakuszewski, B. Młynarczyk, T. Przybylski)
  • Probleme de la protection des champs pour des rideaux d'arbres en Pologne. International Union for Concervation en natural Resources. Varsovie 1960

Przypisy

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.