Zbigniew Szpetulski

Szpetuła

Data i miejsce urodzenia	5 lipca 1930 Warszawa
Data i miejsce śmierci	28 stycznia 1999 Gdynia
Miejsce spoczynku	Cmentarz Łostowicki, Gdańsk
Zawód, zajęcie	sportowiec-żeglarz, nauczyciel akademicki
Narodowość	polska
Edukacja	Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie
Odznaczenia

Grób Zbigniewa Szpetulskiego na Cmentarzu Łostowickim w Gdańsku

Zbigniew Szpetulski (ur. 5 lipca 1930 w Warszawie, zm. 28 stycznia 1999 w Gdyni) – jachtowy kapitan żeglugi wielkiej, nauczyciel akademicki w Akademii Medycznej w Gdańsku i Wyższej Szkole Morskiej w Gdyni, sportowiec-żeglarz, wychowawca, działacz związkowy. W środowisku żeglarskim znany jako „Szpetuła”.

Życiorys

Był synem leśnika. Dzieciństwo spędził w Białowieży, Siedlcach, Łosicach. Po wojnie rodzice osiedlili się w Charnowie k. Ustki. Maturę zdał w Słupsku. W 1952 ukończył studia na Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie, uzyskując dyplom magistra.

W Państwowej Szkole Morskiej w Gdyni pracował najpierw krótko, bo od 1 sierpnia 1952 do 1 października 1953, kiedy to został zwolniony z powodu spóźnienia na naradę z ministerialną dyrektor. Powodem spóźnienia był sztorm, który zastał Szpetulskiego na morzu. Szpetulski walcząc z żywiołem z trudem doprowadził jacht do portu. Po usunięciu z Państwowej Szkoły Morskiej podjął pracę w Lidze Przyjaciół Żołnierza, gdzie pracował do 1954.

W 1955 podjął pracę w Studium Wychowania Fizycznego Akademii Medycznej w Gdańsku pracując tam do 1969. W tym czasie działał w Akademickim Związku Sportowym w Gdańsku, m.in. jako komandor Akademickiego Klubu Morskiego, gdzie wyszkolił setki żeglarzy.

W 1969 powrócił do Wyższej Szkoły Morskiej w Gdyni, gdzie pracował jako starszy wykładowca w Studium Wychowania Fizycznego. W tym samym roku założył Akademicki Klub Morski przy WSM w Gdyni. Od października 1984 był kierownikiem Ośrodka Sportów Wodnych przy WSM w Gdyni. Powoływany był do licznych komisji oceniających i klasyfikujących działalność sportową, głównie żeglarską (m.in. był przewodniczącym Morskiej Komisji Sportowej). Podczas jego działalności, przez klub przewinęło się około dwustu kapitanów jachtowych, a około stu zdobyło w klubie stopień kapitana jachtowego. Był komendantem kilkudziesięciu szkoleniowych obozów żeglarskich. Jako oficer, kapitan pływał po Bałtyku, Atlantyku, Morzu Północnym, Morzu Śródziemnym, Adriatyku na różnych jednostkach. Wniósł wielki wkład w rozwój wychowania morskiego w zakresie żeglarstwa morskiego, żeglarstwa lodowego, narciarstwa wodnego, windsurfingu i wioślarstwa. Przygotował wielu przyszłych oficerów Marynarki Handlowej, studentów, pracowników WSM poprzez żeglarstwo do rozumienia istoty pracy na morzu, specyfiki tego zawodu.

W 1990 przeszedł na emeryturę. Będąc na emeryturze, dalej pasjonował się żeglarstwem, włączył się także do działalności związkowej, pracując w Komisji Zakładowej Solidarności przy WSM w Gdyni, zasiadając m.in. w komisji rewizyjnej.

Osiągnięcia sportowe

Karierę sportową zaczął na studiach, podczas których zdobył mistrzostwo w ogólnopolskich mistrzostwach bojerowych. W tej dyscyplinie był później wielokrotnym mistrzem i wicemistrzem Polski w klasie Monotyp XV. Był pierwszym polskim medalistą w żeglarstwie. W 1957 otrzymał srebrny medal w Mistrzostwach Europy w klasie Latający Holender. W 1959 wygrał wraz z Romanem Szadziewskim eliminacje do igrzysk olimpijskich w żeglarstwie. Start na Igrzyskach Olimpijskich w Rzymie (regaty odbywały się w Neapolu) uniemożliwił mu paraliż spowodowany ciężkim wypadkiem i długa rekonwalescencja. W 1963 ponownie z Romanem Szadziewskim wygrał eliminacje do Igrzysk Olimpijskich w Tokio (regaty odbywały się w Enoshimie). Niestety Polska nie wysłała ekipy żeglarzy. W 1984 jako kapitan zwyciężył na jachcie Jan z Kolna dwa etapy (Saint-Malo–Bermudy i Bermudy–Halifax) w regatach oceanicznych Tall Ships Races w klasie C, zorganizowanych na 450-lecie odkrycia Kanady przez Jacques’a Cartiera. Janem z Kolna dowodził też podczas rejsu do Australii.

Odznaczenia

• Złoty Krzyż Zasługi
• Medal Komisji Edukacji Narodowej
• Złota Odznaka Zasłużonego Działacza AZS
• Złota Odznaka Zasłużonego Działacza Polskiego Związku Żeglarskiego
• Honorowa Odznaka Zasłużonego Działacza Żeglarstwa Polskiego^[1]
• Medal 60-lecia Szkoły Morskiej

Przypisy

Bibliografia

• Lubowiecki Marek, Akademicki Kurier Morski: Nowe władze „Solidarności”, nr 17/98, Wyższa Szkoła Morska, Gdynia 1998
• Ewa Otręba, Akademicki Kurier Morski: Wspomnienie, nr 21, marzec-maj 1999, Wyższa Szkoła Morska, Gdynia 1999
• Gazeta AMG Gdańsk: 50 lat Studium Wychowania Fizycznego i Sportu Akademii Medycznej w Gdańsku], kwiecień 1997, Akademia Medyczna w Gdańsku, Gdańsk 1997
• Wojciech Hrynkiewicz, Pismo Politechniki Gdańskiej: 75 lat żeglarstwa akademickiego na Wybrzeżu Gdańskim, nr 3, marzec 1999, Politechnika Gdańska, Gdańsk 1999