Toksyczny efekt innych substancji nieorganicznych
ilustracja
Klasyfikacje
ICD-10

T57.0
Arsen i jego związki

Próbka arszeniku

Zatrucie arszenikiem – jedna z przyczyn zatruć związkami arsenu.

Zastosowania medyczne

Dawniej stosowany był do spędzenia płodu, często wywoływał śmiertelne zatrucie kobiety. Na przełomie XIX i XX wieku popularny był tonik – płyn Fowlera (Liquor Kalii arsenicosi), tj. roztwór arszeniku i wodorowęglanu potasu (opracowany przez Thomasa Fowlera)[1], stosowany w leczeniu np. chorób skóry. Środek ten przedawkowany powodował zatrucia przewlekłe.

W medycynie współczesnej stosowany jest jako lek przeciwnowotworowy w leczeniu ostrej białaczki promielocytowej. Ma status leku sierocego[2].

Toksyczność

Toksyczność arsenu i jego związków jest znacząco różna[3]. Dawka toksyczna arszeniku wynosi około 10–50 mg, śmiertelna przy ostrym zatruciu 70–200 mg lub 1 mg/kg m.c./dzień[4] (przy dużym zróżnicowaniu tolerancji osobniczej).

LD50 wynosi 15 mg/kg (szczury, doustnie)[5].

Zatrucia

Ostre
Podostre
  • zapalenie spojówek i błon śluzowych jamy nosowej i gardła
  • utrata apetytu
  • osłabienie
  • obniżenie temperatury ciała
Przewlekłe

W wypadku mniejszej dawki lub zatrucia przewlekłego objawy to nudności, wymioty, biegunka, później odwodnienie, ostra niewydolność nerek. Jeśli osoba zatruta przeżyje ten okres, pojawiają się objawy uszkodzenia wątroby (żółtaczka) i układu nerwowego (polineuropatie).

Inne częste objawy zatrucia przewlekłego to:

  • zmiany skórne
  • zapalenia błon śluzowych
  • bóle brzucha
  • biegunki
  • niedokrwistość
  • niedowłady i zaniki mięśni
  • neuropatia - ostra, szybko postępująca neuropatia czuciowo-ruchowa rozpoczynająca się od okolic stóp i wstępująca proksymalnie[6]
  • wypadanie włosów
  • hiperpigmentacja skóry[7]
  • prążkowanie paznokci (pasma Meesa) i ich łamliwość

Działanie kancerogenne

Arszenik ma właściwości kancerogenne według standardów IARC, OSHA, ACGIH, NTP i EPA. IARC klasyfikuje go w grupie 1 czynników rakotwórczych[5].

Leczenie zatruć

Wzór strukturalny DMPS, jednego z czynników chelatujących stosowanych przy zatruciu arszenikiem

Przypisy

  1. ↑ K.H. Antman. Introduction: The History of Arsenic Trioxide in Cancer Therapy. „Oncologist”, s. 1–2, 2001. DOI: 10.1634/theoncologist.6-suppl_2-1. PMID: 11331433.
  2. ↑ pslgroup.com: FDA Grants Orphan Drug Designation To Trisenox (Arsenic Trioxide) For Treatment Of Chronic And Acute Myeloid Leukemia. [dostęp 2009-07-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (11 maja 2008)]. (ang.).
  3. ↑ D. Mathieu, M. Mathieu-Nolf, M. Germain-Alonso, R. Neviere, D. Furon, F. Wattel. Massive arsenic poisoning - effect of hemodialysis and dimercaprol on arsenic kinetics.. „Intensive care medicine”. 1 (18), s. 47–50, 1992. PMID: 1578049.
  4. ↑ Richard C. Dart: Medical toxicology. Philadelphia: Lippincott, Williams & Wilkins, 2003. ISBN 0-7817-2845-2.
  5. 1 2 Tlenek arsenu(III) (nr 311383) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski.
  6. ↑ G. Henry i inni, Stany nagłe w neurologii od objawu do rozpoznania, Warszawa: PZWL, 2007, s. 146, ISBN 978-83-200-3233-8.
  7. ↑ Israel Davidsohn, William D. James, John Bernard Henry, Timothy G. Berger, Clinical diagnosis by laboratory methods, Dirk M. Elston, Richard B. Odom: Andrews' diseases of the skin: clinical dermatology. Philadelphia: Saunders Elsevier, 2006, s. 859. ISBN 0-7216-2921-0.

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.