Zasada Pareta (zasada 80/20 lub 80 na 20) – zasada opisująca wiele zjawisk z obszaru ekonomii i zarządzania, zgodnie z którą 20% badanych obiektów związanych jest z 80% pewnych zasobów.
Sformułowanie zasady
Zasadę 80/20 sformułował amerykański teoretyk zarządzania Joseph Juran, a jej nazwa pochodzi od włoskiego ekonomisty i socjologa Vilfreda Pareta, który zajmował się zagadnieniem nierównej dystrybucji bogactwa. Juran w 1951 r. opublikował pracę Quality Control Handbook, w której zawarł zasadę „kluczowych nielicznych i błahych licznych”, mającą ujmować złą dystrybucję większości zasobów. Prawidłowość ta obserwowana była już znacznie wcześniej, lecz dopiero Juran opisał ją jako uniwersalne prawo odnoszące się do alokacji zasobów. W podawanych przykładach Juran powoływał się na prace Pareta i nazwał zasadę 80/20 jego nazwiskiem[1].
Modyfikacją zasady Pareta jest klasyfikacja ABC, według której analizowane przypadki dzieli się na 3 grupy, a nie na 2 jak w przypadku klasyfikacji Pareta.
Ujęcie statystyczne
Zasada Pareta oznacza istnienie w rozkładzie danej cechy silnej koncentracji statystycznej, mierzonej np. przez indeks Giniego. Zasada Pareta w tym ujęciu mówi, że krzywa koncentracji przechodzi przez punkt (0,8; 0,2). Nie ma jednak przy tym żadnych powodów, dla których stosunek ten miałby wynosić akurat 80/20 i rzeczywiście często ma inne wartości. W szczególności dla rozkładu jednostajnego 80% obiektów jest związanych z 80% zasobów wbrew zasadzie Pareta.
Przykłady
Poniższe przykłady często cytowane są w podręcznikach ekonomii, mają one charakter statystyczny, co oznacza, że mogą być sprzeczne z pojedynczymi obserwacjami.
- 20% klientów przynosi 80% zysków,
- 20% kierowców powoduje 80% wypadków,
- 20% powierzchni dywanu przypada na 80% zużycia,
- 20% materiału zajmuje 80% egzaminu,
- 20% ubrań nosimy przez 80% czasu,
- 20% pracowników generuje 80% produktów,
- 20% tekstu pozwala zrozumieć 80% treści,
- 20% poprawnej realizacji decyzji i 80% trafnego doboru pozwala osiągnąć sukces[2].
Zastosowanie
Zasada pozwala ustalać priorytety oraz ułatwia organizację czasu, przez co osiąga się maksymalne wyniki w minimalnym czasie. Ułatwia też organizację pracy w grupie, zależnie od użyteczności i umiejętności jej członków.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ The Non-Pareto Principle; Mea Culpa. W: Joseph Juran: Juran on Quality by Design. New York: Free Press, 1992, s. 68–71.
- ↑ Zasada Pareto w praktyce, na przykładzie analizy stanów magazynowych i ich wpływu na płynność finansową i rentowność firmy – ABC małej firmy – Mała firma – Infor.pl [online], mojafirma.infor.pl [dostęp 2018-01-17] (ang.).
Linki zewnętrzne
- Pareto principle (ang.), Routledge Encyclopedia of Philosophy, rep.routledge.com [dostęp 2023-05-12].