Zarzecze
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

jasielski

Gmina

Dębowiec

Liczba ludności (2022)

1127[1]

Strefa numeracyjna

13

Kod pocztowy

38-220[2]

Tablice rejestracyjne

RJS

SIMC

0348341[3]

Położenie na mapie gminy Dębowiec
Mapa konturowa gminy Dębowiec, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Zarzecze”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Zarzecze”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Zarzecze”
Położenie na mapie powiatu jasielskiego
Mapa konturowa powiatu jasielskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Zarzecze”
Ziemia49°40′39″N 21°28′53″E/49,677500 21,481389[4]

Zarzecze – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie jasielskim, w gminie Dębowiec[3][5].

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Świętego Bartłomieja Apostoła w Dębowcu.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa krośnieńskiego.

Położenie geograficzne

Zarzecze położone jest na prawym brzegu Wisłoki i najprawdopodobniej nazwa pochodzi od położenia wsi za rzeką Wisłoką. Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 992 łącząca Jasło z Duklą. Od zachodu wieś graniczy z Dębowcem, od wschodu z Nowym Glinikiem, od północy z Majscową, od południa ze Świerchową.

Historia

  • 1383 – Pierwsza wzmianka o istnieniu Zarzecza znajduje się w opisie wójtostwa dębowieckiego. W dokumencie tym wymienia się istnienie młyna w Zarzeczu.
  • Rejon Dębowiec-Zarzecze był skrzyżowaniem ważnych dróg o znaczeniu handlowym i wojskowym. Jedna droga wyznaczona przez Kazimierza Wielkiego dla kupców sandomierskich, wiodła doliną Wisłoki do Żmigrodu i dalej na Węgry przechodząc przez Zarzecze.
  • Druga droga wiodła z Biecza przez Dębowiec, Zarzecze i dalej przez Łajsce, Łubno do Krosna i Sanoka. Wieś należała do starostwa dębowieckiego.
  • 1423 – Król Władysław Jagiełło nadaje niejakiemu Hankowi wójtostwo w mieście Dębowcu, zezwalając na lokację nowej wsi na Zarzeczu[6].
  • 1581 – Właścicielem Zarzecza był starosta Dębowca Jerzy Mniszek. Wieś wtedy liczyła ok. 90 mieszkańców, żyła w nędzy, wykorzystywana przez dziedziców i poborców podatkowych. W 1754 r. zaistniał konflikt między starostą dębowieckim a chłopami z Zarzecza. Poddani Zarzecza i okolicznych wsi złożyli przysięgę, że nie będą posłuszni staroście. Wybrali członków, którzy pilnowali, aby żadna wieś nie odrabiała pańszczyzny i nie oddawała powinności dla dworu.
  • 1849 – pańszczyzna została zniesiona i chłopi wykupili dotychczas uprawiane ziemie.
  • 1869 – założono szkołę, która mieściła się w jednej izbie dymnej.
  • 1895 – Zarzecze (albo: Zarzyce) liczą 245 domów i 832 mieszkańców: 825 rzymskich katolików i 7 Izraelitów)[7].
  • 1900–1907 wieś liczyła ok. 787 mieszkańców. W tych latach prowadzona jest szkoła dwuklasowa i Kółko Rolnicze zrzeszające 81 członków. Kółko Rolnicze prowadziło czytelnię i wypożyczalnię książek. Rolnicy wieczorem czytali "Przewodnik Kółek Rolniczych" a zdobyte wiadomości wykorzystywali w swoich gospodarstwach. Sprowadzano i sadzono drzewa owocowe. Przy uprawie gleby zaczęto stosować nawozy mineralne.
  • 1904 r. została założona ochotnicza Straż Pożarna a założycielem tej jednostki był Bartłomiej Konopka – prezes Kółka Rolniczego.
  • W tym czasie dużo ludzi wyjechało do Ameryki, Węgier, Austrii w poszukiwaniu pracy, ponieważ nie znajdowali zatrudnienia we wsi i okolicy z uwagi na brak przemysłu. Nieliczni mieszkańcy znaleźli pracę w powstających zakładach przemysłowych w Jaśle. We wsi znajdowały się tylko chałpnicze zakłady: szewskie, czterech kowali, czterech cieśli i jeden krawiec.
  • 1925 r. powstało Koło Gospodyń Wiejskich, które działa do dzisiaj. Istniał też Związek Młodzieży Wiejskiej i Ludowy Zespół Sportowy. Był także we wsi sklep spożywczo-przemysłowy. Rozwijało się życie kulturowe wsi. Młodzież organizowała przedstawienia teatralne, z którymi jeździła po okolicznych wsiach. Zakładała poletka doświadczalne, na których uprawiano różne warzywa.
  • 1939 – Wybuch II wojny światowej i długie lata niewoli wpłynęły na zahamowanie zapoczątkowanego rozwoju wsi. Wojna wstrzymała emigrację ludności, co było przyczyną przeludnienia wsi i bezrobocia. Szerzyły się choroby, zwłaszcza wśród dzieci. W walce z okupantem oddało życie ok. 50 osób. Zarzecze zostało wyzwolone 15 stycznia 1945 r.
  • 1946–1947 – wybudowano drewnianą remizę OSP.
  • 1958 – wieś zelektryfikowano.
  • 1967–1973 wykonano gazyfikację wsi.
  • 1996 – oddano do użytku dom ludowy, remizę OSP oraz kapliczkę z figurą Matki Bożej Płaczącej.
  • 2000 – wykonano sieć telefonizacyjną.

Przypisy

  1. ↑ Ludność gminy Dębowiec wg stanu na 02.01.2023 r.. debowiec.pl. [dostęp 2023-01-03].
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1588 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. 1 2 GUS. Wyszukiwarka TERYT
  4. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 159214
  5. ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. ↑ Irena Sułkowska-Kuraś i Stanisław Kuraś, Zbiór dokumentów małopolskich, część VII, 1975, s. 136.
  7. ↑ Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XIV, s. 433., 1895.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.