Zamek w Łące Prudnickiej

Schloss Wiese

nr rej. 201/56 z 7.08.1956
Zamek w Łące Prudnickiej
Państwo	Polska
Województwo	opolskie
Miejscowość	Łąka Prudnicka
Adres	ul. Głuchołaska 16 48-200 Łąka Prudnicka
Styl architektoniczny	renesans neogotyk
Ukończenie budowy	XV wiek
Ważniejsze przebudowy	XVI wiek 1615–1617 1875–1883
Pierwszy właściciel	Piastowie opolscy
Kolejni właściciele	Panowie z Wierzbnej Mettichowie Sedlniccy z Choltic Stadnina Koni Prudnik
Obecny właściciel	Przemysław Krokowski
Położenie na mapie gminy Prudnik Zamek w Łące Prudnickiej
Położenie na mapie Polski Zamek w Łące Prudnickiej
Położenie na mapie województwa opolskiego Zamek w Łące Prudnickiej
Położenie na mapie powiatu prudnickiego Zamek w Łące Prudnickiej
50°18′58,7″N 17°32′12,2″E/50,316306 17,536722
Strona internetowa

Zamek w Łące Prudnickiej (niem. Schloss Wiese) – zabytkowy zamek położony we wsi Łąka Prudnicka w województwie opolskim w Polsce^[1].

Historia

Herb rodziny Mettichów

Zamek został wzniesiony w XV wieku jako siedziba Piastów opolskich, którzy wówczas panowali nad Prudnikiem i jego okolicami. W 1481 śląsko-czesko-morawski rycerski ród Wierzbnów kupił prudnicką kasztelanię wraz z zamkiem w Łące Prudnickiej^[2].

Śląski ród arystokratyczny Mettichów stał się właścicielem zamku wraz z całą wsią w 1592. Zamek w Łące Prudnickiej stał się centrem ich dóbr^[2]. Mettichowie byli wówczas właścicielami kilku wsi w okolicy Prudnika, między innymi Moszczanki, Niemysłowic, Klisina, Ściborzyc Małych^[3], Piorunkowic^[4], Wierzbia i części Rudziczki^[5], a w XVII wieku stali się właścicielami miasta Korfantów^[6].

Mettichowie przeprowadzili kilkuetapową przebudowę zamku na renesansową rezydencję, zgodnie z ówczesną modą^[2]. Dwie główne przebudowy miały miejsce w XVI wieku i w latach 1615–1617. Nadano mu wówczas cechy renesansowe^[7]. Powstało czteroskrzydłowe założenie z wewnętrznym dziedzińcem, budynki zamku zostały dwukondygnacyjne częściowo podpiwniczone^[2]. Na elewacjach zastosowano specjalną technikę dekoracyjną sgraffito^[8][2], która polega na nakładaniu kolejnych, kolorowych warstw tynku lub kolorowych glin i na zeskrobywaniu fragmentów warstw wierzchnich w czasie, kiedy jeszcze one nie zaschły (nie utwardziły się)^[8]. W południowym skrzydle znajdowała się brama z sienią przejazdową^[2].

Mettichowie byli protestantami. W 1605 cesarz w uznaniu rodu nadał Joachimowi Mettichowi tytuł barona^[2]. W 1629 cesarz Ferdynand II Habsburg wysłał kapitana La Mordima i jezuitę Cygnaeusa, żeby zmusili Joachima Metticha i jego poddanych do przejścia na katolicyzm pod koniec jego życia^[9]. Zaowacowało to budową kaplicy w północnej części skrzydła wschodniego zamku^[2].

Anna i Maria von Mettich w 1829 sprzedały swoje zadłużone dobra generałowej Colomb. Rok później od Colomb Łąkę Prudnicką wraz z dobrami w Niemysłowicach, Chocimiu oraz Spalonym Dworem kupił Johann Karl Sedlnitzky von Choltitz herbu Odrowąż. Z powodu wystąpień chłopów w Łące Prudnickiej związanych z Wiosną Ludów w 1848 schronił się w Spalonym Dworze na kilka dni, a następnie powrócił na zamek w Łące Prudnickiej i wprowadził reformy dotyczące zniesienia pańszczyzny, oczynszowania chłopów^[10].

Wieża zamkowa z XIX wieku

Johann Karl przeprowadzili kolejne przebudowy zamku. Około 1840 zburzył zamkową kaplicę^[2]. Odnowił zamek w latach 1875–1883. Zostało mu nadanych wiele cech neogotyckich^[11]. W południowo-zachodnim narożniku wzniósł kwadratową wieżę^[2]. Do właścicieli zamku należał też pobliski kompleks leśny nad rzeką Prudnik, zwany Lasem Niemysłowickim^[12].

Hermann von Choltitz, landrat powiatu prudnickiego, opuścił zamek wraz z rodziną w marcu 1945 w obawie przez zbliżającym się frontem^[2]. Ostatnim niemieckim właścicielem zamku był generał piechoty Dietrich von Choltitz. W czasie II wojny światowej Dietrich zasłynął jako „Zbawca Paryża”^[13][14], za sprzeciwienie się wykonaniu rozkazu Adolfa Hitlera, który nakazywał zniszczenie Paryża, za co in absentia został przez hitlerowców skazany na karę śmierci. Do wiosny 1947 pozostawał w niewoli alianckiej^[15], a następnie zamieszkał w Baden-Baden w Niemczech Zachodnich.

W 1953 obiekt przejęła Stadnina Koni w Prudniku^[8]. W latach 80. XX wieku w zamku mieścił się hotel^[16].

W 2006 zamek został zlicytowany za 250 tysięcy zł.^[17] przez Przemysława Krokowskiego i Marię Bodgani, którzy zapowiadali przebudowę zamku na centrum hotelowo–konferencyjne^[18]. Od tej pory popada w ruinę^[19][20][21]. Prywatny właściciel nie przeprowadził żadnych prac konserwatorskich ani zabezpieczających^[2]. Jedynie w czerwcu 2015 wrócił do Łąki Prudnickiej by uporządkować zarośla na dziedzińcu zamku^[22]. Syn Dietricha von Choltitza, Timo von Choltitz, próbował bezskutecznie odzyskać zamek^[23].

Sąd nałożył na Krokowskiego trzy tysiące złotych grzywny za nie wywiązanie się z umowy. Po roku karę zamienił na 30 dni aresztu. Krokowski przebywa w Stanach Zjednoczonych, nie płaci podatków za zamek. Gmina Prudnik wielokrotnie wysyłała pisma, uruchamiała procedury prawne i skarbowe, w celu otrzymania pieniędzy. Restauracja zamku przez gminę jest niemożliwa, gdyż nie posiada wystarczających środków. Burmistrzowie Prudnika Franciszek Fejdych i Grzegorz Zawiślak bezskutecznie podejmowali starania w celu ratowania zamku^[14]. Wiceburmistrz Prudnika Jarosław Szóstka w wywiadzie dla Polskiego Radia Opole stwierdził^[24]:

Ze względu na wiele samobójstw przez powieszenie, do których doszło w ostatnich latach na terenie zamku, jest on popularnie nazywany „zamkiem wisielców”^[8].

Architektura

Zamek znajduje się tuż przy wjeździe do Łąki Prudnickiej od strony Prudnika, przy drodze krajowej nr 40^[24]. Pomimo postępującej dewastacji zachowały się wszystkie zamkowe skrzydła. W południowo-zachodnim narożniku wznosi się kwadratowa neogotycka wieża, zbudowana w XIX wieku z inicjatywy Johanna Karla, natomiast w południowo-wschodnim narożniku jest okrągła baszta zwieńczona stożkowym dachem. Na elewacjach widoczne są resztki renesansowych dekoracji sgraffitowych. W zrujnowanych wnętrzach pozostało kilka sklepień kolebkowych z lunetami^[2]. Budowli grozi seria katastrof budowlanych w jej poszczególnych częściach^[25]. Zamek ma 53 pomieszczenia o powierzchni prawie 3 tys. m². Należy do niego 2,5-hektarowy park^[17].

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Dagmara Spolniak, Pałac w Łące Prudnickiej, czyli teoria wielkiego blefu, Zapomniane Dziedzictwo, Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej [dostęp 2021-05-22]