Zaginiony Świat
The Lost World
Ilustracja
Autor

Arthur Conan Doyle

Tematyka

prehistoria

Typ utworu

przygodowy

Wydanie oryginalne
Miejsce wydania

Wielka Brytania

Język

angielski

Data wydania

1912

Wydawca

Hodder & Stoughton

Pierwsze wydanie polskie
Data wydania polskiego

1912-1913

Wydawca

Wieczory Rodzinne

Przekład

M.G.

poprzednia
brak		 następna
Trujące pasmo

Zaginiony świat (ang. The Lost World) – powieść przygodowa, z elementami fantastyki naukowej i fantasy, napisana przez Artura Conana Doyle’a i wydana w 1912 roku.

Inspiracją dla autora była prawdopodobnie południowoamerykańska góra Roraima[1][2].

Dalsze losy prof. Challengera i innych bohaterów tej książki Conan Doyle przedstawił w książkach: Trujące pasmo (The Poison Belt, 1913), Tajemnicze krainy (The Land of Mist, 1926), The Disintegration Machine (1927) i When the World Screamed (1928).

Pierwszy polski przekład powieści, pt. Zaginiony świat, tłumacza skrywającego się pod ps. M.G., ukazał się w odcinkach (w latach 1912-1913) w tygodniku ilustrowanym dla dzieci i młodzieży Wieczory Rodzinne[3] a następnie w 1913 został on wydany w formie książkowej, pt. Świat zaginiony : opowieść o zdumiewających przygodach profesora Jerzego Challengera, lorda Johna Roxtona, profesora Summerlee i pana Edwarda Malone, członka red. "Gazety Porannej"[4]. Następny, anonimowy przekład (tłumacza skrywającego się pod ps. A. Spero) został wydany w 1926 pt. Świat zaginiony[5]. Powieść była przekładana także przez Agnieszkę Kuligowską (I wyd. 1995)[6].

Fabuła

Ilustracja z pierwszego wydania powieści, przedstawiająca członków wyprawy do zaginionego świata - od lewej: E. D. Malone (Daily Gazette), profesor Summerlee, profesor G.E. Challenger, lord John Roxton.

Książka opowiada o przygodach grupy podróżników uwięzionych na położonym w Ameryce Południowej tajemniczym płaskowyżu, całkowicie odizolowanym od świata. Specyficzne położenie sprawia, że na płaskowyżu do czasów współczesnych przetrwały relikty zamierzchłej przeszłości – m.in. dinozaury i ludzie pierwotni.

Bohaterowie – ekscentryczny biolog, profesor George Challenger, dziennikarz Edward Malone, profesor Summerlee oraz poszukiwacz przygód i były żołnierz lord John Roxton, zmagają się z zamieszkującymi wyżynę małpoludami oraz prehistorycznymi gadami.

Pochwyceni przez plemię małpoludów, uciekają, po czym wspólnie ze szczepem żyjących na wyżynie ludzi (indian) pokonują małpoludy i ostatecznie wracają do Londynu z trofeami, w tym żywym pterodaktylem będącym koronnym dowodem prawdziwości ich słów.

Bestiariusz

Prehistoryczne zwierzęta, z którymi stykają się bohaterowie na kartach powieści lub przynajmniej są wzmiankowane jako żyjące na wyżynie:

  • małpoludy (w sprawozdaniu z wyprawy dla członków Instytutu Zoologii Summerlee stwierdza, że wyewoluowały one z pitekantropa jawajskiego)
  • niezidentyfikowany teropod; Challenger i Summerlee spekulowali, że mógł to być allozaur lub megalozaur, bądź każdy większy drapieżny dinozaur (bohaterowie stykają się z teropodami różnej wielkości – w rozdziale XI ich obóz atakuje zwierzę nie wyższe od konia, zaś w rozdziale XV kryjówki Indian atakują dwa niewiarygodnie duże, większe od największego słonia teropody. W powieści nie jest wyjaśnione, czy są to zwierzęta z różnych gatunków, czy przedstawiciele tego samego gatunku w różnym wieku).
  • Iguanodon
  • Stegosaurus
  • Phorusrhacos
Pterodaktyle.
  • Pterodactylus
  • niezidentyfikowany plezjozaur
  • niezidentyfikowany ichtiozaur
  • niezidentyfikowany zielony wąż wodny
  • niezidentyfikowany wąż, którego zrzucona skóra była purpurowa i miała pięćdziesiąt jeden stóp
  • niezidentyfikowane białe zwierzę, żyjące na mokradłach i fosforycznie świecące w ciemności; Summerlee w czasie składania sprawozdania z wyprawy dla członków Instytutu Zoologii stwierdza, że najprawdopodobniej jest to jakiś ssak
  • zwierzę podobne do olbrzymich pancerników (prawdopodobnie Glyptodon)
  • jeleń z wielkimi gałęziami rogów; (...) żaden łoś nie sięgnąłby mu nawet do ramienia (prawdopodobnie jeleń olbrzymi)
  • Toxodon
  • olbrzymie żółwie
  • niezidentyfikowane płaskie stworzenie, podobne do pulsującego życiem dywanika z czarnej, oślizgłej skóry
  • wielka czarna ćma, którą Indianie uważają za bardzo jadowitą

Adaptacje ekranowe i odniesienia w kulturze

Utwór był wielokrotnie filmowany, po raz pierwszy w 1925 r. (ta ekranizacja do dziś pozostaje prawdopodobnie najsłynniejszą; nad efektami specjalnymi pracował Willis O’Brien, który później pracował też m.in. przy King Kongu z 1933 r.).

Popularność w ostatnich latach przyniósł mu serial telewizyjny z lat 1999–2002 oraz wyprodukowany przez BBC miniserial z 2001 r., z Bobem Hoskinsem, Jamesem Foksem i Peterem Falkiem w rolach głównych.

Do tytułu powieści Conan-Doyle’a nawiązuje bestseller Michaela Crichtona Zaginiony Świat, będący drugą częścią powieści Park Jurajski.

Bibliografia

  • Zaginiony świat – pierwszy polski przekład powieści z ilustracjami Harry’ego Rountree
  • patrz także: przypisy

Przypisy

Zobacz też

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.