Zaczarowane Wzgórza
Kontynent

Europa

Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Najwyższy szczyt

220 m n.p.m.)

Jednostka dominująca

Grzbiet Trzebnicki, Wzgórza Trzebnickie, Wał Trzebnicki

Położenie na mapie gminy Trzebnica
Mapa konturowa gminy Trzebnica, na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Zaczarowane Wzgórza”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po lewej na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Zaczarowane Wzgórza”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po prawej nieco u góry znajduje się czarny trójkącik z opisem „Zaczarowane Wzgórza”
Położenie na mapie powiatu trzebnickiego
Mapa konturowa powiatu trzebnickiego, na dole nieco na prawo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Zaczarowane Wzgórza”
51°15′54″N 17°06′36″E/51,265000 17,110000

Zaczarowane Wzgórza – niewielki fragment Wzgórz Trzebnickich położony we wschodniej ich części na południe od miejscowości Taczów Mały i biegnących w kierunku miejscowości Pierwoszów. Obejmuje on wzniesienia i wzgórza oraz na ich części przecinające je wąwozy lessowe. W opiniach dotyczących tego obszaru, szczególnie w zakresie tej części gdzie występują wspominane wąwozy, pojawiają się wypowiedzi dotyczące stosunkowo dużych walorów przyrodniczych szczególnie w zakresie roślinności, unikatowym charakterze wąwozów, mimo otoczenia podlegającego silnym wpływom działalności człowieka, a także wskazuje się na ich małe rozpropagowanie pod względem turystycznym.

Położenie

Zaczarowane Wzgórza położone są w obrębie Wzgórz Trzebnickich, będących mezoregionem o identyfikatorze 318.44 (według regionalizacji fizycznogeograficznej opracowanej przez Jerzego Kondrackiego)[1][2][3], należących do Wału Trzebnickiego (makroregion o indeksie 318.4)[2][4]. W ramach tych Wzgórz Trzebnickich wyróżnia się także mikroregion obejmujący Zaczarowane Wzgórza – Grzbiet Trzebnicki (indeks 318.444)[2][5]. Na południe od tych wzniesień rozpościera się Równina Oleśnicka[6][7][8].

Pod względem podziału administracyjnego są one położone w Gminie Trzebnica, powiecie trzebnickim, województwie dolnośląskim (zobacz: podział administracyjny województwa dolnośląskiego). Punkt główny pasma leży w obrębie ewidencyjnym wsi Taczów Mały, na południe od tej miejscowości[3][6]. Wzniesienia rozciągają się od miejscowości Pierwoszów, jej części o nazwie Miłocin, do miejscowości Głuchów Górny[3][6][9]. Na południowy wschód od wzniesień leżą Wąwozy Lessowe[6][10], na północy-zachód Brochocińska Góra[6][9][11].

Charakterystyka

Wysokość bezwzględna najwyższej położonych wierzchołków wzniesień sięga około 220 m n.p.m.[9]. Wzgórza pokryte są użytkami rolnymi (pola i łąki) oraz niewielkimi lasami i zadrzewieniami śródpolnymi. Szczególnie w części zachodniej znajdują się wąwozy lessowe i to właśnie ta część jest najbardziej zalesiona[12][13][14]. Jednym z nich jest wąwóz długości około 800 m[12][15][16] biegnący przez las[14][15][16], którego dnem prowadzi droga gruntowa[14][16] z Taczowa Małego do Pierwoszowa[12][15]. Także w tym obszarze po stronie zachodniej przepływa potok o nazwie Jagodnica[6][17][18], będący lewostronnym dopływem potoku Ława[6][18][19][20]. Wspomniany wąwóz rozpoczyna się za mostem na potoku Jagodnica[uwaga 1][14][15][16].

Zaczarowane Wzgórza zbudowane są utworów morenowych, w tym żwiry i glina. Występują także utwory starszego pochodzenia. Są to głównie trzeciorzędowe iły i piaski. Utwory te są silnie sfałdowane i pomieszane. Tak utworzona morena czołowa stanowi podłoże pokryte zostały osadami eolicznymi. Obejmują one lessy i inne osady lessopodone. Ponieważ taki materiał cechuje duża podatność na erozje, w tym wymywanie, powstały tu w ich zakresie wąwozy, o niemal pionowych ścianach. Maksymalne deniwelacje dochodzą do około 10-15 m. Wąwozy te charakteryzują stosunkowo wąskie gardziele o stromych zboczach w środkowych odcinkach i łagodnych przy końcach. Część płytszych wąwozów swoją charakterystyką przypomina już parowy[14].

W opiniach dotyczących tego obszaru, szczególnie w zakresie tej części gdzie występują wspominane wąwozy, pojawiają się wypowiedzi dotyczące stosunkowo dużych walorów przyrodniczych szczególnie w zakresie roślinności, unikatowym charakterze wąwozów, ich malowniczości, mimo otoczenia podlegającego silnym wpływom działalności człowieka, a także wskazuje się na ich małe rozpropagowanie pod względem turystycznym[14]. Podkreśla się stosunkowo dużą różnorodność szaty roślinnej i występowanie w okolicy podlegających ochronie gatunkowej roślin oraz zwierząt[14][15][21]. Proponuje się utworzenie użytku ekologicznego w zakresie terenu obejmującego opisane wąwozy[14][16] – proponowany użytek ekologiczny „Wąwóz Lessowy pod Taczowem”[16]. Lasy podlegają Nadleśnictwu Oborniki Śląskie[14][16], oddział leśny 511 a, d[14]. W ramach obszaru tych wzgórz postuluje się także utworzenie innych użytków ekologicznych takich jak proponowany użytek ekologiczny „Łęg w Taczowie”[22], czy proponowany użytek ekologiczny „Goździkowa Górka”[23][24].

Na południowym wschodzie przecina je droga nr 1365D z Głuchowa Górnego do Pierwoszowa[12][13]. Natomiast po stronie zachodniej wzgórz biegnie linia kolejowa z Wrocławia do Trzebnicy. Jest to linia kolejowa nr 326[6][9][25].

Nazwa

Nazwa własna – Zaczarowane Wzgórza[3][6][26] – jest nazwą niestandaryzowaną, gdyż została ustalona i ujęta w państwowym rejestrze nazw geograficznych na podstawie wywiadu terenowego. Odnosi się do ukształtowania terenu określonego jako wzgórza, wzniesienia. W rejestrze tym przypisano jej identyfikator: PRNG – 235777, identyfikator IIP – PL.PZGiK.320.NGRP.235777. Podaje on następujące współrzędne geograficzne punktu głównego Zaczarowanych Wzgórz: szerokość geograficzna – 51°15'54" N, długość geograficzna – 17°06'36" E. Nazwa ta została ujęta w rejestrze 18.05.2015 r.[3][26].

Uwagi

  1. ↑ W źródłach mówiącym o tym fakcie, opublikowanych na stronie internetowej Gminy Trzebnica, na stronie Przyroda Dolnego Śląska, czy w opracowaniu Nadleśnictwa Obornik Śląskich, według stanu na czerwiec 2023 r., znajduje się informacja o moście na rzece Ława[uwaga 2][uwaga 3][uwaga 4]. Tymczasem przez miejscowość Taczów Mały przepływa potok Jagodnica[uwaga 5][uwaga 6] będący lewostronnym dopływem Ławy, która również jest potokiem[uwaga 5][uwaga 7][uwaga 8]. Jednakże takie określenie nie jest całkowicie bezzasadne, gdyż może także wynikać z faktu, że niektóre publikacje i opracowania określają Jagodnicę jako jedno z ramion źródłowych Ławy[uwaga 9][uwaga 8], a zestawienie hydronimów z 2006 r. (Część 1. Wody płynące, źródła, wodospady) zawiera Ławę[uwaga 8], ale nie zawiera Jagodnicy[uwaga 10], która jednak ujęta jest w państwowym rejestrze nazw geograficznych[uwaga 5][uwaga 6].
  2. Przyroda Dolnego Śląska 2019 ↓, Wąwozy Lessowe pod Taczowem Małym.
  3. Gmina Trzebnica 2023 ↓, Taczów Mały.
  4. Rosiński i in. 2015 ↓, s. 123-124.
  5. GUGiK 2023 ↓, PRG, PRNG.
  6. PRNG 2023 ↓, PRNG: 175123.
  7. PRNG 2023 ↓, PRNG: 71500.
  8. Krauze-Tomczyk, Ostrowski 2006 ↓, s. 146.
  9. ESHP 2023 ↓, 108863 (Jagodnica).
  10. Krauze-Tomczyk, Ostrowski 2006 ↓, s. 89-90.

Przypisy

  1. ↑ Mapa Turystyczna 2023 ↓, Wzgórza Trzebnickie.
  2. 1 2 3 Kondracki i b.d. ↓, s. 278-280.
  3. 1 2 3 4 5 PRNG 2023 ↓, PRNG: 235777.
  4. ↑ PRNG 2023 ↓, PRNG: 141025.
  5. ↑ PRNG 2023 ↓, PRNG: 141023.
  6. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 GUGiK 2023 ↓, PRG, PRNG.
  7. ↑ PRNG 2023 ↓, PRNG: 92407.
  8. ↑ Kondracki i b.d. ↓, s. 278-279, 288.
  9. 1 2 3 4 Mapa Turystyczna 2023 ↓, mapa: Zaczarowane Wzgórza.
  10. ↑ PRNG 2023 ↓, PRNG: 235781.
  11. ↑ PRNG 2023 ↓, PRNG: 206522.
  12. 1 2 3 4 UMWD 2023 ↓, BDOT10k.
  13. 1 2 GUGiK 2023 ↓, BDOT10k.
  14. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Przyroda Dolnego Śląska 2019 ↓, Wąwozy Lessowe pod Taczowem Małym.
  15. 1 2 3 4 5 Gmina Trzebnica 2023 ↓, Taczów Mały.
  16. 1 2 3 4 5 6 7 Rosiński i in. 2015 ↓, s. 123-124.
  17. ↑ PRNG 2023 ↓, PRNG: 175123.
  18. 1 2 ESHP 2023 ↓, 108863 (Jagodnica).
  19. ↑ PRNG 2023 ↓, PRNG: 71500.
  20. ↑ Krauze-Tomczyk, Ostrowski 2006 ↓, s. 146.
  21. ↑ Rosiński i in. 2015 ↓, s. 128-133.
  22. ↑ Rosiński i in. 2015 ↓, s. 123.
  23. ↑ Rosiński i in. 2015 ↓, s. 124.
  24. ↑ Przyroda Dolnego Śląska 2017 ↓, Murawy na Wale Trzebnickim: Goździkowa Górka.
  25. ↑ PKP PLK 2023 ↓, LK 326.
  26. 1 2 pzgik.geoportal.gov.pl 2023 ↓, 235777-358244 (Zaczarowane Wzgórza).

Bibliografia

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.