Sztandar z 1831
Wersja sztandaru w języku rosyjskim
Transparent z napisem "Za waszą i naszą wolność" pochodzący z demonstracji dysydentów radzieckich na Placu Czerwonym w Moskwie 25 sierpnia 1968 roku
Pomnik żołnierza polskiego i niemieckiego antyfaszysty w Berlinie.

Za wolność naszą i waszą – skrócona wersja napisu na sztandarze z manifestacji ku czci dekabrystów w Warszawie 25 stycznia 1831, którego autorstwo przypisuje się Joachimowi Lelewelowi. W pełnej wersji miał postać: W imię Boga za naszą i waszą wolność. Oryginalny sztandar przechowywany jest w zbiorach Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.

Historia

W trakcie powstania listopadowego wypisywano go na sztandarach w języku polskim i rosyjskim, dwustronnie, ze znakiem czerwonego krzyża na białym tle. Miał pokazywać cel powstania, które skierowane było w zamierzeniu powstańców nie przeciwko Rosjanom, a przeciw carskiemu despotyzmowi. W wersji polskiej i węgierskiej używał go oddział Bema na Węgrzech w 1848. Jest to jedno z nieoficjalnych polskich mott narodowych. W myśl tego hasła wielu Węgrów, Francuzów, Włochów, a nawet Rosjan wspierało polskich powstańców.

Do tego hasła odwoływali się również w czasie II wojny światowej polscy żołnierze walczący na zachodzie oraz wschodzie.

Fraza zyskała na popularności podczas Inwazji Rosji na Ukrainę w 2022 jako wyraz solidarności z narodem ukraińskim. Była używana w oficjalnych komunikatach zarówno władz polskich[1] jak i ukraińskich[2] a także litewskich[3]. W czerwcu 2022 na placu zamkowym w Warszawie otwarto wystawę pod tą nazwą[4].

Upamiętnienie

Hasło „Za Naszą i Waszą Wolność” stało się inspiracją i mottem IV Koncertu Niepodległości „Za Naszą i Waszą Wolność”[5] (11 listopada 2012, Muzeum Powstania Warszawskiego) oraz Koncertu Niepodległości Trzeciego Maja (3 maja 2013, Zamek Królewski w Warszawie), które poświęcone zostały udziałowi mniejszości narodowych, etnicznych i cudzoziemców w walce o Niepodległość Rzeczypospolitej. Z kolei tematyka służby Polaków w obcych armiach, gdzie walczyli o wolność innych narodów, została poruszona w VI Koncercie Niepodległości „Poland”[6].

Medal „Za waszą wolność i naszą”

Odznaczenie

Nazwę tę nosiło także polskie odznaczenie wojskowe, nadawane uczestnikom walk (po stronie republikanów) w hiszpańskiej wojnie domowej (Dąbrowszczakom)[7].

Poezja

Frazę Za waszą wolność i naszą wykorzystał Mieczysław Romanowski w swym wierszu Sztandary polskie w Kremlu z 1857 r.

W 1968 r. Marian Hemar protestując przeciw inwazji na Czechosłowację napisał wiersz:[8]

„Wyprowadzili żołnierza.

Na to czeskie Psie Pole

Z nowym hasłem:

Za waszą i za naszą niewolę”

Film

W 1968 zrealizowano film pod tytułem Za naszą i waszą wolność w reżyserii Ludwika Perskiego i Leonida Machnacza.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ [Premier...] [online], Twitter [dostęp 2022-07-04] (pol.).
  2. ↑ [More...] [online], Twitter [dostęp 2022-07-04] (ang.).
  3. ↑ Prezydent Litwy o Konstytucji 3 maja: obchodzimy to święto razem z Polską [online], DEON.pl, 3 maja 2022 [dostęp 2022-07-04] (pol.).
  4. ↑ Mateusz Czmiel, Rosyjski czołg i działo w Warszawie. "Za wolność naszą i waszą" [online], wiadomosci.wp.pl, 27 czerwca 2022 [dostęp 2022-07-04] (pol.).
  5. ↑ IV Koncert Niepodległości "Za Naszą i Waszą Wolność". koncertniepodleglosci.pl, 2013-10-04. [dostęp 2016-01-20].
  6. ↑ VI Koncert Niepodległości "Poland". koncertniepodleglosci.pl, 2013-10-04. [dostęp 2016-01-20].
  7. ↑ Dekret z dnia 18 października 1956 r. o ustanowieniu medalu "Za waszą wolność i naszą". Dz.U. z 1956 r. nr 46, poz. 207
  8. ↑ Hańba. Twórcy o inwazji na Czechosłowację w 1968 r.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.