Część Bielska-Białej | |
Widok lotniczy | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miasto | |
Dzielnica |
Złote Łany |
W granicach Bielska-Białej |
1925 |
Położenie na mapie Bielska-Białej | |
49°48′24″N 19°03′44″E/49,806667 19,062222 |
Złote Łany (niem. Goldflur[1]) – dzielnica zwyczajowa Bielska-Białej i pokrywająca się z nią jednostka pomocnicza gminy położona na południowy wschód od centrum miasta, na stokach wzgórza o tej samej nazwie. Jest zajmowana głównie przez dwa zespoły mieszkaniowe: osiedle Złote Łany i osiedle Langiewicza. Historycznie część Lipnika. W 2017 była zamieszkiwana przez 14 439 osób[2].
Położenie
Granice Złotych Łanów jako jednostki pomocniczej gminy wyznaczają[3]:
- na zachodzie: ulica Żywiecka – granica z Leszczynami i Osiedlem Grunwaldzkim
- na południu: początkowy i końcowy odcinek ulicy Łagodnej oraz nieregularna linia biegnąca w rejonie ulicy Akademii Umiejętności, Dobrej i za budynkiem Szkoły Podstawowej nr 33 – granica z Leszczynami
- na wschodzie: linia prosta na przedłużeniu ulicy Brackiej – granica ze Straconką
- na północy: ulica Tuwima (na środkowym odcinku) lub linia zbliżona do niej – granica z Lipnikiem (właściwym) i Osiedlem Grunwaldzkim
Cały ten obszar wchodzi w skład obrębu ewidencyjnego Lipnik[3].
Historia
Złote Łany historycznie należą do Lipnika i wraz z nim weszły w skład miasta Białej w 1925[4].
Na początku XIX wieku, prawdopodobnie w czasie budowy szosy cesarskiej do Żywca (obecna ulica Żywiecka) w latach 1818–1820, powstało tu kilka kamieniołomów[5]. Największe z nich znajdowały się w centrum dzisiejszego osiedla, w rejonie ulic Jutrzenki i Tuwima[1][6]. Na początku XX wieku dobra złotołańskie należały do Benedykta Nahowskiego[7].
Urbanizacja dzielnicy rozpoczęła się w okresie międzywojennym i była początkowo skoncentrowana na zabudowie jednorodzinnej w pobliżu ulicy Żywieckiej[4]. W latach 1970–1975 wybudowano wielkopłytowe osiedle Złote Łany wraz z zapleczem usługowym według projektu Zbigniewa Niklewicza[8]. W latach 1984–1990 powstało w rejonie ulicy Urodzajnej i Złotych Kłosów osiedle Langiewicza według projektu Stanisława Gawlasa[9], którego rozbudowę kontynuowano w latach 90. i w XXI wieku w formie inwestycji deweloperskich (Złote Wzgórze 2009[10], Osiedle Pogodne 2012[11], Osiedle Siewna 2016–2019[12], Osiedle Urodzajna 2019[13]). W latach 1983–1991 został wzniesiony katolicki kościół parafialny pod wezwaniem św. Józefa, którego budowa była przedmiotem długoletnich sporów z władzami komunistycznymi[14][15][16].
W 2002 utworzone zostało osiedle (w rozumieniu jednostki pomocniczej gminy) o nazwie Złote Łany obejmujące cały obszar dzielnicy[17].
Galeria
- Centrum dzielnicy wokół pętli autobusowej
- Bloki przy ulicy Podgórze
- Bloki przy ulicy Podgórze
- Pawilony usługowe wzdłuż ulicy Jutrzenki
- Kościół św. Józefa
- Dom drewniany przy ulicy Langiewicza 59 – pozostałość dawnej zabudowy
- Złote Wzgórze
- Osiedle Siewna
Przypisy
- 1 2 Zarys dziejów Lipnika... ↓, s. 159.
- ↑ Liczba mieszkańców Bielska-Białej z podziałem na 30 osiedli według stanu na 31 grudnia 2017. Budżet obywatelski Bielska-Białej. [dostęp 2022-02-16].
- 1 2 Portal mapowy Urzędu Miejskiego w Bielsku-Białej z warstwą obrębów ewidencyjnych i jednostek pomocniczych gminy
- 1 2 Zarys dziejów Lipnika... ↓, s. 257.
- ↑ Zarys dziejów Lipnika... ↓, s. 151.
- ↑ Por. mapa katastralna Lipnika z roku 1845: arkusz 1, arkusz 2
- ↑ Zarys dziejów Lipnika... ↓, s. 250.
- ↑ Bielsko-Biała. Monografia miasta. Tom IV – Bielsko-Biała w latach 1918–2009. Ryszard Kaczmarek (red.), Idzi Panic (red.). Bielsko-Biała: Wydział Kultury i Sztuki Urzędu Miejskiego w Bielsku-Białej, 2010, s. 557. ISBN 978-83-60136-46-1.
- ↑ Bielsko-Biała. Monografia miasta. Tom IV – Bielsko-Biała w latach 1918–2009. Idzi Panic (red.). Bielsko-Biała: Wydział Kultury i Sztuki Urzędu Miejskiego w Bielsku-Białej, 2010, s. 560. ISBN 978-83-60136-46-1.
- ↑ Waldemar Szleper. Obiekty nagrodzone w konkursie Budowa Roku 2009. „Informator Śląskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa”. 26 (3), s. 2, wrzesień 2010. [dostęp 2022-02-16].
- ↑ Osiedle Pogodne – etap I. urbanity.pl, 2012-01-18. [dostęp 2022-02-16].
- ↑ Osiedle Siewna. Grupa Inbud. [dostęp 2022-02-16].
- ↑ Osiedle Urodzajna. rynekpierwotny.pl. [dostęp 2022-02-17].
- ↑ Mariusz Rzymek: Ostatnia parafia Papieża. Niedziela bielsko-żywiecka, 11/2005. [dostęp 2022-02-17].
- ↑ Urszula Rogólska: O Józefach ze Złotych Łanów. Gość Niedzielny bielsko-żywiecki, 2017-03-17. [dostęp 2022-02-17].
- ↑ Historia. Parafia św. Józefa Złote Łany. [dostęp 2022-02-17].
- ↑ Uchwała Rady Miasta nr LXVII/1093/2002 w sprawie uchwalenia statutów Osiedli w Bielsku-Białej
Bibliografia
- Jerzy Polak: Zarys dziejów Lipnika. Bielsko-Biała: Stowarzyszenie Lipnik, 2002. ISBN 978-83-912192-0-1.