Złocieniec alpejski
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

astrowce

Rodzina

astrowate

Podrodzina

Asteroideae

Rodzaj

złocieniec

Gatunek

złocieniec alpejski

Nazwa systematyczna
Leucanthemopsis alpina (L.) Heywood
Anales Inst. Bot. Cavanilles 32(2): 182. 1975[3]
Synonimy
  • Chamaemelum alpinum (L.) E.H.L.Krause
  • Chrysanthemum alpinum L.
  • Leucanthemum alpinum Lam.
  • Leucanthemum alpinum var. cuneifolium Murr
  • Pyrethrum alpinum (L.) Schrank
  • Pyrethrum alpinum subsp. cuneifolium (Murr) Tzvelev
  • Tanacetum alpinum (L.) Sch.Bip.[3]

Złocieniec alpejski, wrotycz alpejski, złocień alpejski[4] (Leucanthemopsis alpina (L.) Heywood) – gatunek rośliny należący do rodziny astrowatych. Występuje na obszarach górskich w południowej i środkowej Europie[5]. W Polsce występuje podgatunek złocieniec alpejski tatrzański (Leucanthemopsis alpina subsp. tatrae (Vierh.) Holub.)[4] i naturalnie rośnie wyłącznie w Tatrach[6].

Morfologia

Pokrój
Tworzy luźne kępki złożone z liści tworzących przyziemną rozetkę oraz pojedynczych łodyg kwiatowych.
Łodyga
Wzniesione, walcowate i nierozgałęziające się łodygi o wysokości 5-15 cm. Są delikatnie omszone. Łodygi kwiatowe są bardzo słabo ulistnione, jedynie w dolnej części wyrastają na nich drobne listki[7].
Liście
Liście odziomkowe pierzasto-sieczne lub pierzasto-klapowane, o blaszce zbiegającej w ogonek. Są obustronnie owłosione, lub tylko na spodniej stronie[7].
Kwiaty
Na szczycie łodygi kwiatowej wyrasta jeden tylko koszyczek, swoim wyglądem niemal do złudzenia przypominający koszyczek stokrotki pospolitej. Ma średnicę 2-3,5 cm, a łuski jego okrywy są szeroko czarnobrunatno obrzeżone. Dno koszyczka jest prawie płaskie. Obrzeżenie koszyczka stanowi pojedynczy rząd kwiatów języczkowych o białych płatkach korony. Kielich w postaci błoniastego rąbka. Mają one 2-3 razy większą długość od szerokości[7][6].
Owoce
Niełupki z 5 cienkimi żeberkami. Mają długość ok. 3 mm i posiadają błoniasty rąbek (pochodzący z kielicha)[7].

Biologia i ekologia

Rozwój
Bylina. Kwitnie od lipca do sierpnia. Przed rozkwitnięciem koszyczki są zwieszone, w czasie kwitnięcia łodyżka kwiatowa wyprostowuje się. Jest owadopylna lub samopylna. Nasiona rozsiewane są przez wiatr.
Siedlisko
Prawdziwie wysokogórska roślina. Występuje od piętra kosówki aż po najwyższe szczyty Tatr (Gerlach 2655 m n.p.m.), głównie na granitowym podłożu[6].
Fitosocjologia
Gatunek charakterystyczny dla rzędu (O.) Salicetalia herbaceae[8].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
  3. 1 2 The Plant List Leucanthemopsis alpina. [dostęp 2011-06-18].
  4. 1 2 Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 108, ISBN 978-83-62975-45-7.
  5. ↑ Leucanthemopsis alpina (L.) Heywood. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-09-25].
  6. 1 2 3 Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.
  7. 1 2 3 4 Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
  8. ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.