Ząb
wieś
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

tatrzański

Gmina

Poronin

Wysokość

1013 m n.p.m.

Liczba ludności (2021)

1975[1]

Strefa numeracyjna

18

Kod pocztowy

34-521[2]

Tablice rejestracyjne

KTT

SIMC

0468944

Położenie na mapie gminy Poronin
Mapa konturowa gminy Poronin, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Ząb”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko dolnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Ząb”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Ząb”
Położenie na mapie powiatu tatrzańskiego
Mapa konturowa powiatu tatrzańskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Ząb”
Ziemia49°20′06″N 19°56′59″E/49,335000 19,949722[3]
Szkoła

Ząb (do 1965 Zubsuche[4]) – wieś podhalańska, położona w województwie małopolskim, w powiecie tatrzańskim, w gminie Poronin.

Podział administracyjny

Integralne części wsi Ząb[5][6]
SIMCNazwaRodzaj
1053300Jarosyprzysiółek
1053323Jarząbkiczęść wsi
1053352Kowaleczęść wsi
1053381Ligasówkaczęść wsi
1053429Naglakiczęść wsi
1053441Potoczkiczęść wsi
1053464Stochyczęść wsi
1053470Strączkiczęść wsi

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.

Dane geograficzne

Wieś leżąca na Pogórzu Gubałowskim. Jedna z najwyżej położonych miejscowości w Polsce: średnia wysokość najwyżej położonych części osiedli Zębu wynosi 1013 m n.p.m. Od strony południowej graniczy z Zakopanem, od północnej z Bustrykiem. Po stronie wschodniej znajduje się wieś Suche, a po zachodniej stronie Ząb graniczy z Nowem Bystrem. Tereny zamieszkane Zębu leżą na wysokości od 910 do 1021 m n.p.m., a tereny niezamieszkane (głównie lasy i łąki) – od około 900 do około 1040 m n.p.m.

Zabytki

We wsi znajduje się, budowany w latach 1915–1921 i należący do tamtejszej parafii, drewniany kościół św. Anny, o regionalnym wystroju wnętrza, z ołtarzem autorstwa Wojciecha Brzegi. Są w niej także przydrożne kapliczki z rzeźbionymi świątkami, żelazne krzyże (tak zwane hamerskie, pochodzące z zakładu w Kuźnicach) oraz obsadzony limbami cmentarz (z widokiem na Tatry)[7].

Historia i kultura

Wieś została założona w 1620. Jej mieszkańcy pozostali do dziś wierni tradycjom rolniczym i pasterskim. Wieś liczy prawie 400 gospodarstw rolnych. Ma własną szkołę (podstawową i gimnazjum), remizę strażacką i ośrodek zdrowia. Od 1964 działa w Zębie zespół regionalny „Zbójnicek”. Prezentuje on kulturę regionu, ludowych autorów oraz zwyczaje i muzykę góralską. Drugim zespołem działającym w Zębie jest dziecięcy Mały Zbójnicek. Ząb jest ośrodkiem hafciarstwa ludowego[8].

1 stycznia 1951 część Zubsuchego włączono do Zakopanego[9].

Ludzie związani z Zębem

W Zębie urodzili się znani narciarze Józef Łuszczek i Stanisław Bobak. Wychował się tutaj skoczek narciarski Kamil Stoch. W miejscowości urodził się Franciszek Łukaszczyk – pionier polskiego radiolecznictwa. W Zębie mieszkał również kompozytor Henryk Mikołaj Górecki.

Przypisy

  1. ↑ Wieś Ząb w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-05-15], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1598 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 160222
  4. ↑ Zarządzenie nr 63 Prezesa Rady Ministrów z dnia 27 listopada 1965 r. w sprawie zmiany i ustalenia nazw niektórych miejscowości (M.P. z 1965 r. nr 67, poz. 382).
  5. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  6. ↑ GUS. Rejestr TERYT.
  7. ↑ Informacje o wsi Ząb, serwis Podhale, z-ne.pl.
  8. ↑ Zakopianka. Tatry i Podhale. Warszawa: Demart sp. z o.o., 2005. ISBN 83-89472-74-0.
  9. ↑ Dz.U. z 1950 r. nr 47, poz. 430

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.