Wywierzysko Olczyskie

Wywierzysko Olczyskie – wywierzysko położone na Olczyskiej Polanie w Dolinie Olczyskiej w Tatrach Zachodnich, na wysokości 1063 m n.p.m., u podnóży Skupniowego Upłazu, po zachodniej stronie rozległej hali[1].

Jest to największe wywierzysko w całych polskich Tatrach[2]. Według pomiarów z 1900 r. jego wydajność wynosiła 500 l/s, obecnie jest mniejsza i bardzo zmienna. Przy wysokich stanach wód wynosi nawet 6000 l/s, a przy niskich spada do 130–200 l/s[3]. Po silnych opadach w górnej części wywierzyska można zaobserwować strumień wody wypływający ze szczeliny skalnej i wznoszący się na kilkadziesiąt centymetrów w górę[4]. Otwór tego wywierzyska znajduje się na linii wielkiego pęknięcia tektonicznego, oprócz głównego otworu w pobliżu znajdują się jeszcze dwa mniejsze źródła[2]. Średnia temperatura wody wynosi 4,5–5,2 °C, co wskazuje na to, że podziemne przepływy zasilające to źródło znajdują się niezbyt głęboko[2].

Barwienia wód wykazały, że wywierzysko to zasilane jest wodami z doliny Pańszczycy, które przepływają podziemnymi kanałami poniżej koryta Suchej Wody Gąsienicowej[2]. To jest przyczyną zanikania wód Pańszczyckiego Potoku na niektórych odcinkach. Czas przepływu wody podziemnymi systemami szczelin krasowych z ponorów leżących w dolinie Pańszczycy do wypływu w wywierzysku wynosi ponad 40 godzin[4]. W wodach wywierzyska stwierdzono występowanie skorupiaka studniczka tatrzańskiego[2]. W 1999 wywierzysko zostało zdemolowane przez wandali[3], co sprawia, że w chwili obecnej wypływ następuje prawie wyłącznie z okrągłego zagłębienia wśród głazów i skał[4].

Wywierzysko Olczyskie daje początek Olczyskiemu Potokowi[2].

Przypisy

  1. ↑ Geoportal. [dostęp 2010-07-15].
  2. 1 2 3 4 5 6 Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wyd. Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.
  3. 1 2 Józef Nyka: Tatry polskie. Przewodnik. Wyd. XIII. Latchorzew: Wyd. Trawers, 2003. ISBN 83-915859-1-3.
  4. 1 2 3 Wywierzyska tatrzańskie. Tatrzański Park Narodowy. [dostęp 2020-11-01].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.