Wysoka
wieś
Ilustracja
Wysoka z lotu ptaka
Państwo

 Polska

Województwo

 lubuskie

Powiat

międzyrzecki

Gmina

Międzyrzecz

Strefa numeracyjna

95

Kod pocztowy

66-305[1]

Tablice rejestracyjne

FMI

SIMC

0184313

Położenie na mapie gminy Międzyrzecz
Mapa konturowa gminy Międzyrzecz, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Wysoka”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Wysoka”
Położenie na mapie województwa lubuskiego
Mapa konturowa województwa lubuskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Wysoka”
Położenie na mapie powiatu międzyrzeckiego
Mapa konturowa powiatu międzyrzeckiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Wysoka”
Ziemia52°22′28″N 15°27′26″E/52,374444 15,457222[2]

Wysoka (niem. Hochwalde) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie międzyrzeckim, w gminie Międzyrzecz.

Wieś duchowna, własność opata cystersów w Paradyżu pod koniec XVI wieku leżała w powiecie poznańskim województwa poznańskiego[3]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa gorzowskiego.

Historia

Wieś wzmiankowana po raz pierwszy w dokumencie fundacyjnym klasztoru cystersów w Paradyżu w roku 1257. Do dóbr klasztornych należała do 1810 roku.

Zdobycie miejscowości w styczniu 1945

29 stycznia 1945 roku około godziny 23 do wsi od strony Kaławy wjechała 44 BPanc. Gw. płk. Iosifa Gusakowskiego oraz 1454 Pułk Art. Panc. płk. Mielnikowa. Na czele jechał 3 batalion czołgów majora Aleksieja Aleksiejewicza Karabanowa. Na skraju wsi rozpoczęły się walki z niemiecką piechotą i położonym w pobliżu obiektem Pz.W. 775. Czołgi ogniem z dział obezwładniły strzelnice kopuł a fizylierzy i saperzy oczyścili przedpole, po czym wdarli się na strop obiektu i obrzucili strzelnice ładunkami. Dowódca Pz.W. 775, SS Oberscharführer Andreas Mark von Kleiner podjął decyzję, by wysadzić obiekt w powietrze wraz z załogą, co też uczyniono w głównym korytarzu obiektu. Przyniesiono kilka skrzyń z amunicją ppanc. z garażu dla działa i zdetonowano granatami. Większość załogi (Volkssturm) nie wiedziała o czekającym ich losie. Fizylierzy po wdarciu się do wnętrza znaleźli kilkanaście trupów i rannych, którym nie udzielono pomocy. Rosjanie w walce nie stracili żadnego czołgu, natomiast zginął dowodząc z otwartego włazu A.A. Karabanow, którego pomnik stoi obecnie w centrum wsi. Kolumna czołgów, która właśnie przełamała słynny Międzyrzecki Rejon Umocniony, ruszyła przez Zarzyń w stronę Małuszowa. Tymczasem ze schronu wyszli ranni volksturmiści, Heinrich Bergmann z Pomorza oraz miejscowy elektryk Richard Lintmeyer, których opatrzono we wsi. Doczekali oni akcji „Wisła”. R. Lintmeyer po 1989 roku wielokrotnie przyjeżdżał do rodzinnej wsi. Corocznie 30 stycznia we wsi odbywają się uroczystości.

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[4]:

  • kościół pod wezwaniem św. Barbary, szachulcowy, wybudowany w latach 1733-1738. Barokowy, salowy nakryty drewnianym stropem. Wyposażenie wnętrza barokowe
  • obiekty Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego, z lat 1934–1945, dec. → Międzyrzecz, Centralny Odcinek MRU:
    • schron bojowy, fortyfikacyjny Pz.W. 775, położony na północnym skraju wioski przy drodze na Pieski

inne obiekty:

  • pomnik poświęcony majorowi Armii Czerwonej A. A. Karabanowowi, który zginął w czasie walk w Wysokiej, pośmiertnie odznaczony Złotą Gwiazdą i tytułem „Bohater Związku Radzieckiego”.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1573 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  2. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 153492
  3. ↑ Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część II. Komentarz. Indeksy, Warszawa 2017, s. 247.
  4. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 30. [dostęp 2013-01-27].

Bibliografia

  • Lewczuk J., Skaziński B. i inni, Zabytki północnej części województwa lubuskiego, Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Zielonej Górze, 2004, s. 120-121.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.